Programma 1

Versterken en behouden van het open agrarisch cultuurlandschap van Midden-Delfland en de kwaliteit van de vitale dorpen en de buurtschappen in Midden-Delfland.

Gewenst maatschappelijk effect
Midden-Delfland is nu en in de toekomst een vitaal landschap, met een agrarisch en recreatief karakter. De ‘koe in de wei’ is en blijft het symbool voor een grondgebonden veehouderij. De ‘Grutto in de wei’ staat voor een natuurlijk landschap met kansen voor weidevogels. Uit meerdere studies, blijkt dat het Bijzonder Provinciaal Landschap van Midden-Delfland een belangrijke pijler is voor het leefklimaat van haar inwoners. Het landschap van Midden-Delfland draagt daarnaast haar steentje bij aan de regionale economie in de vorm van voedselproductie vanuit korte ketens, een steeds verder ontwikkelde sector van ‘hospitality’ en andere vormen van dienstverlening aan het stedelijk gebied. In de visie Midden-Delfland® 2025 zijn de centrale thema’s vastgelegd.

Het inspelen op economische uitdagingen en de veranderende behoeften vanuit steden binnen de MRDH vraagt flexibiliteit van het gebied, haar ondernemers c.q. veehouders en ons bestuur. Het gebied Midden-Delfland is groter dan de gemeente. De belangen van het gebied vragen een passende regionale positionering om goede invulling te kunnen geven aan de ruimtelijke inpassing van maatschappelijke vraagstukken (verstedelijking, biodiversiteit, recreatie, klimaat, energie en circulaire economie). Midden-Delfland werkt, onder meer met het geld dat is ontvangen ter compensatie van de aanleg van de A4, aan optimalisering van eigendommen in het buitengebied (grondruil), aan verbetering van landschapskwaliteit en aan bedrijfsmatige vernieuwing (innovatie) die inspeelt op de economische kansen voor Midden-Delfland. Samenwerking en draagvlak bij bestuurders in de regio en maatschappelijke organisaties zijn daarbij belangrijk. Vanuit de MRDH zijn de mogelijkheden voor financiering ten behoeve van investeringen in onderhoud, exploitatie, toezicht en beheer van groene en blauwe gebieden in onder meer het Bijzonder Provinciaal landschap onderzocht. Besloten is toeristenbelasting in te voeren. De raad heeft de middelen geoormerkt met het doel zowel de recreatie als de naamsbekendheid te bevorderen.

De inwoners van de dorpen Den Hoorn, Maasland, Schipluiden en de buurtschappen vormen met elkaar een gemeenschap waar persoonlijk contact centraal staat. Een dynamische en gastvrije gemeenschap die levenskracht uitstraalt en waar ondernemers een belangrijke plek innemen en bezoekers van harte welkom zijn. De dorpen beschikken over basisvoorzieningen op de terreinen van wonen, zorg en welzijn.

Midden-Delfland is lid van de internationale beweging Cittaslow die nadruk legt op de authentieke waarden van gemeenten, op aandacht voor de kwaliteit van leven en voor eerlijk en gezond voedsel. Lid zijn van Cittaslow betekent voor Midden-Delfland een bewuste oriëntatie op de lokale kracht van de samenleving, fijnschaligheid, duurzaamheid vanuit een optimaal evenwicht tussen economische, ecologische en sociale aspecten en de eigen authentieke waarden. De komende jaren wordt meer ingezet op de samenwerking met het Cittaslow-netwerk in onze gemeente en op de ‘branding’ van Midden-Delfland als een ‘slow’ en vooral ‘Bijzonder Provinciaal Landschap van Midden-Delfland’.

In het kader van het versterken en behouden van de kwaliteiten van de vitale dorpen en buurtschappen in Midden-Delfland wordt de realisatie van 700 woningen en de ontwikkeling van de drie centrumplannen voortgezet. De centra van de dorpen blijven onze bijzondere aandacht houden. Zij bieden een mix van wonen en voorzieningen Dit houdt in: uitvoeren van het bestemmingsplan Den Hoorn en zorgen voor herinrichting van de openbare ruimte. Ook de herontwikkeling van de Hoornbloem is daarbij een kans die we willen benutten. In Schipluiden voortgaan met de structuurvisie voor de centrumontwikkeling waaronder de bouw van woningen binnen het plan Hof van Keenenburg en het aanpakken van het openbaar gebied. In Maasland ontwikkelen van een plan voor de kantoorvleugel van het oude gemeentehuis en directe omgeving, Kerkplein en nabij Veldesteijn. Samen met de herbestemming van het oude gemeentehuis en Huize Barendrecht gaat dat leiden tot een impuls op de eerder benoemde kralensnoer van Maasland. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar de vermenging van die functies. Dat maakt keuzes noodzakelijk omdat de beschikbare ruimte beperkt blijft en de kwaliteit en uitstraling van de dorpscentra daar niet onder mag leiden. In programma 7 onder volkshuisvesting staat meer over de overige woningbouwprojecten.

Midden-Delfland® 2025 en Cittaslow sluiten goed op elkaar aan. De kwaliteit van leven vanuit de Cittaslow gedachte past bij de kwaliteit van het landschap van Midden-Delfland.

Midden-Delfland® 2025 en Behoud door ontwikkeling zijn het fundament van Cittaslow in Midden-Delfland. Beide visies sluiten naadloos aan op de filosofie van deze beweging. Deze filosofie refereert aan drie mondiaal bestaande factoren die de kwaliteit van leven negatief kunnen beïnvloeden, te weten armoede, de energiecrisis en voedselcrisis. Hiermee sluiten Cittaslow en de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties (Global Goals) nauw op elkaar aan.

Financiën
De beschikbaar gestelde bedragen zijn gespreid uitgekeerd. Vanuit de Provincie na overhandiging van het meerjarenprogramma gevolgd door een beschikking en de uiteindelijke financiële verantwoording. Vanuit het Rijk is er geen verantwoordingsplicht, wel een bestedingsafspraak. In de beschikking van het Rijk is opgenomen: het aanwenden van middelen voor andere maatregelen, die als oogmerk ‘het versterken van de openheid van het authentieke agrarische cultuurlandschap’ hebben. test test

In de notitie Groen Ondernemen 2010-2020 zijn zowel de uitgaven als ook de inkomsten opgenomen. Dit betreft het Grondinstrument en Duurzaam Boer Blijven. Hiernaast is een enkele uitgave ten laste gekomen van het IODS-budget, zonder operationeel raakvlak met de project/programma’s Grondinstrument en DBB. Inhoudelijk ligt er wel degelijk een relatie, en daarom is benutting van IODS-middelen voor deze onderdelen ook legitiem. Het gaat hierbij om de Polderarchitect en PUUUR.

Einde 2019 zijn de gelden van het Recreatieschap (CBG/Staatsbosbeheer) volledig benut. Hetzelfde geldt einde 2020 voor wat betreft de gelden van de Provincie Zuid-Holland. Het saldo Rijksgelden laat eind 2022 een bedrag zien van € 13.025.362.

Managementletter: IODS als aandachtspunt PSA
PSA heeft dit punt opgenomen bij de jaarlijkse meldingen. Aangezien de verantwoordingsplicht onveranderd is gebleven en de bestedingen ook in 2022 conform afspraak zijn blijft het aandachtspunt PSA zonder gevolgen. Het IODS-saldo blijft opgenomen op de overlopende passiva.

Saldo IODS Grondinstrument
Deze tabel laat kort samengevat de inkomsten, uitgaven en (restant) saldi zien. Dit betreft de gelden van het Rijk.

Jaar	Beginsaldo	Ontvangsten	Bestedingen	Einde jaar saldo
2012	€ 0	€ 9.665.000 *	€ 1.068.000	€ 8.597.000
2013	€ 8.597.000	€ -	€ 331.000	€ 8.266.000
2014	€ 8.266.000	€ 8.835.000 **	€ 141.000	€ 16.960.000
2015	€ 16.959.921	€ -	€ 356.756	€ 16.603.165
2016	€ 16.603.165	€ -	€ 893.346	€ 15.709.819
2017	€ 15.709.819	€ 457.902	€ 157.819	€ 16.009.902
2018	€ 16.009.902	€ 55.449	€ 1.098.806	€ 14.966.545
2019	€ 14.911.126	€ -	€ 414.282	€ 14.496.844
2020	€ 14.496.844	€ -	€ 532.337	€ 13.964.507
2021	€ 13.964.507	€ -	€ 505.032	€ 13.459.445
2022	€ 13.459.445	€	€ 465.584	€ 12.993.890

*) 1e tranche: dit deel bevat 5,3 miljoen t.b.v. IODS Sanering verspreid liggende glastuinbouw

**) 2e tranche: dit deel t.b.v. IODS Grondinstrument

Voortzetting programma’s
Ondanks de volledige benutting van de middelen van Provincie Zuid-Holland en het Recreatieschap, wordt het programma Duurzaam Boer Blijven vanuit de Rijksgelden voortgezet.
Conform de evaluatienota is voor zowel het grondinstrument als ook Duurzaam Boer Blijven een meerjarenprogramma 2021-2024 en op hoofdlijnen een begroting opgesteld. Dit betekent dat er ook voor de periode na 2024 voldoende middelen beschikbaar zijn om de programma’s te kunnen continueren.

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken

De concrete doelen in dit programma zijn direct gerelateerd aan het behoud en versterken van het groene landschap van Midden-Delfland. In de Gebiedsvisie Midden-Delfland® 2025 zijn voor 2025 de volgende operationele doelen vastgelegd:

1. Het Landschapsontwikkelingsplan
2. Relatie stad-platteland
3. Identiteit
4. Instrumenten
5. Een blijvende bestuurlijke, juridische en financiële verankering.

Concrete doelen/acties voor 2022

Basis voor de activiteiten in 2022 zijn de Gebiedsvisie Midden-Delfland®2025 en het uitvoeringsprogramma welke door de gemeenteraad zijn vastgesteld en de opdrachten die voortvloeien uit het gegeven dat het gebied Midden-Delfland een Bijzonder Provinciaal Landschap is. De vijf doelen van de Gebiedsvisie Midden-Delfland®2025 zijn vertaald in het uitvoeringsprogramma in vier opdrachten met bijbehorende actiepunten.

• Opdracht A: Kwaliteit, Landschap van Stand;
• Opdracht B: Betrokken en duurzaam beheer;
• Opdracht C: Ontmoeting tussen stad en land;
• Opdracht D: Het A-merk Midden-Delfland®2025.

Ad A Kwaliteit, Landschap van Stand

Versterking van de ruimtelijke kwaliteit is van belang voor de toekomst van Midden-Delfland. Dit geldt voor de veenweiden en cultuurhistorische (lint)bebouwing en -structuren. Het authentieke veenweidelandschap is kwetsbaar. Ontwikkeling is nodig om dit landschap in stand te houden. Bij nieuwe ontwikkelingen staat borging van kwaliteit voorop. Centraal bij deze opdracht staan draagvlak en bestuurlijke bescherming. Deze opgave voeren we uit met de partners die vertegenwoordigd zijn in de Landschapsstafel Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland. De voorzitter is de burgemeester van Delft, mevrouw Van Bijsterveldt.

Actiepunten opgave A:

• Implementatie visie voor het Bijzonder Provinciaal Landschap in het Omgevingsplan en andere (ruimtelijke) ontwikkelingen. Vanuit de Landschapstafel voor het Bijzonder Provinciaal Landschap werken aan de concretisering van de visie via een uitvoeringsplan. Aandachtspunten hierbij zijn, naast versterking en behoud van de landschappelijke kwaliteit en economische vitaliteit, klimaatadaptatie en energietransitie, in relatie met de vastgestelde Omgevingsvisie en Warmtetransitievisie;
• Inzet van de Polderarchitect, kwaliteitsversterking landschap met focus op strategie door strategische advisering bouwinitiatieven, agrarisch gebruik, relatie met de steden.
• Blijvend optimaliseren van de kwaliteit van de leefomgeving
• Voor weidevogels door het Weidevogelpact, maatregelen, zoals het bevorderen van kruidenrijk grasland en de aanleg plasdras;
• Biodiversiteit vergroten door onder andere het toepassen van ecologisch bermbeheer, aanleg van natuurvriendelijke oevers en het realiseren van een bijenlandschap;
• In 2022 ronden we de sanering van twee glascomplexen af. Het betreft locaties aan de Kwakelweg en Burgerweg. Hiermee geven we invulling aan de kwaliteitsversterking van het landschap, waaronder voortgang problematiek saneren verspreid liggend glas en verplaatsen niet agrarisch gebonden bedrijfslocaties. Verantwoorde ruimtelijke en verkeerskundige in- en aanpassing van wegen en infrastructuur. Voor de N211 wordt de planologische procedure afgerond, De N223 is in uitvoering, Het (her)beplantingsplan valt in 2022.
• Uitvoeren/laten voeren bij het doorzetten van de provinciale of Rijksplannen opteren wij voor een goede ruimtelijke inpassing en het benutten van koppelkansen om de recreatieve en groene structuur rondom het tracé te verbeteren, zoals bij de spoorwegverbreding tussen Rotterdam en Delft. De aanpassingen aan de N211 en N223 vinden in 2022 hun voltooiing;
• Stakeholders blijvend enthousiasmeren om de beleving en de kwaliteit van de Delflandse trekvaarten verder te versterken;
• Start plan regionale aanpak klimaatadaptatie, lokaal aan de slag met het hoogheemraadschap van Delfland en boeren.

Ad B Betrokken duurzaam

Centraal in deze opdracht staat het vergroten van de betrokkenheid van ondernemers, agrarisch en niet-agrarisch, en gebruikers bij het beheer van het landschap. Het betrekken van lokale partijen bij beheer en onderhoud is het uitgangspunt.

Actiepunten opgave B:

• Vaststellen en uitvoeren van een nieuwe (ecologische) beheervisie voor de gronden van het voormalig recreatieschap in samenhang met de gebieden in eigendom van gemeenten, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten;
• Verder uitvoering geven aan het project Grondinstrument (IODS), met de onderdelen ruilverkaveling, grondruilbank, kwalitatieve verplichtingen en innovatie. LTO Delflands Groen vervult hierin een cruciale rol;
• Uitvoering geven aan het Meerjarenprogramma IODS Groen Ondernemen, een nieuwe landbouw 2021-2024, waar het programma Duurzaam Boer Blijven in Midden-Delfland in is opgenomen. Het programma DBB kent drie onderdelen: Studieprogramma Kringlooplandbouw, het Jonge Boeren Netwerk en het innovatienetwerk Midden IN Delfland (MIND);
• Permanent werken aan het versterken van korte ketens naar de direct omliggende stedelijke omgeving. Hierbij spelen lokale en gebiedspartijen (o.a. ook via de Stichting PUUUR Midden-Delfland), Stichting Groenfonds Midden-Delfland en andere private partijen een belangrijke rol; Wij verwachten in 2022 besluitvorming over structurele financiering PUUUR. Eventuele gevolgen voor de begroting hebben we nog niet meegenomen in de voorliggende begroting,
• Permanente aandacht voor mogelijkheden nieuwe en aanvullende financiering voor behoud en versterking van de kwaliteiten van het landschap Midden-Delfland;
• Permanente aandacht voor (nieuwe) kansen en mogelijkheden van bedrijfsopvolging, in het bijzonder door jongeren, en hier een handelingsperspectief aan koppelen;
• Permanente aandacht voor versterken van de biodiversiteit, in het bijzonder weidevogels en insectenlandschap

Ad C Ontmoeting tussen stad en land

Centraal in deze opgave staat de doelstelling tot betere (recreatieve) ontsluiting van het Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland voor inwoners van de omliggende steden. Samen met andere overheden en private partijen zetten wij ons hiervoor in. Ondernemers en gebiedsorganisaties verzorgen de beleving, waarbij lokaal, eerlijk en duurzaam geproduceerd voedsel een volwaardige plek heeft. In 2022 volgt besluitvorming over structurele financiering van Stichting PUUUR Midden-Delfland

Actiepunten opgave C:

• Ondersteunen en eventueel subsidiëren van concrete maatschappelijke initiatieven die zorgen voor een versterking van de stad-land relatie;
• Blijvend verbeteren van de kwaliteit en de belevingswaarde van de Erfgoedlijn Delflandse Trekvaarten in samenwerking met Vlaardingen, Maassluis en Delft;
• Verder verdichten en variëren recreatieve routenetwerken en realiseren van faciliteiten voor recreanten
• Ondernemers stimuleren om verkoop van lokale producten in korte ketens te realiseren of uit te breiden. Hiertoe is in 2021 subsidie verleend voor het maken van een businesscase voor een streekcoöperatie;
• Vestiging hotelketen op het Bedrijvenschap Harnaschpolder benutten om lokale producten te promoten bij bezoekers en recreatieve mogelijkheden Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland te promoten. Het hotel opent najaar 2022;
• Positieve houding t.a.v. maatschappelijk initiatief realisatie Historische scheepswerf.

Ad D Het A-merk Midden-Delfland®2025

Centraal bij deze opgave is een eenduidige branding van het ‘product’ Midden-Delfland, gebaseerd op de kwaliteit van het landschap, de producten en evenementen.

Actiepunten opgave D:

• Eenduidige communicatie gericht op ‘warme’ branding en bekendheid van het Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland bij de stedeling;
• Het groen in de MRDH op de kaart zetten bij de stedeling door samenwerking binnen de Alliantie Vrijetijdseconomie en de regionale samenwerking op het gebied van marketing binnen de Hoek van Zuid-Holland (fietsregio Westland, Hoek van Holland, Maassluis, Vlaardingen, Schiedam, Midden-Delfland en Delft);
• Samen met agrariërs, groene gebiedsorganisaties, voedselproducenten, horeca en recreatieondernemers wordt verdere invulling gegeven aan de gebieds- en productmarketing PUUUR Midden-Delfland;
• Nauwere samenwerking met de gemeente Maassluis op onder andere mogelijkheden waterrecreatie en de recreatieve ontwikkeling in het gebied tussen de Monstersche Sluijs en de Maaslandse Poort;
• Ondersteunen initiatieven recreatieve sector gericht op uitbreiding fijnschalige voorzieningen en activiteiten gericht op verdere versterking stad-land relatie;
• Versterking ruimtelijke kwaliteit historisch lint Oostgaag-Westgaag;

Stimuleren met bijvoorbeeld bewegwijzering en story-telling dat de vindbaarheid en herkenning van recreatieve en cultuurhistorische locaties in het gebied wordt vergroot. Een goed voorbeeld hiervan is het project recreatieve routes in en rond de Maaslandse Poort. Dit pakken wij samen met de gemeente Maassluis op.

Instrumenten

• Gebiedsvisie Midden-Delfland®2025
• Landschapsontwikkelingsperspectief Midden-Delfland® 2025 (gemeentelijke structuurvisie voor het buitengebied)
• Visie Behoud door ontwikkeling (Vitale Dorpen)
• Bestemmingsplannen, in het bijzonder buitengebied Gras en Glas
• IODS (Integrale Ontwikkeling Delft-Schipluiden), met als instrumenten:
• - Plan van aanpak Saneren verspreid liggend glas;
• - Plan van aanpak Duurzaam boer blijven in Midden-Delfland;
• - Evaluatie en uitvoeringsvoorstel Grondinstrument december 2015;
• Aanwijzing Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland op basis van Wet natuurbescherming/Omgevingswet
• (concept) Visie en uitvoeringsprogramma Gebiedstafel Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland
• Lidmaatschap Cittaslow en realisatie Sustainable Development Goals VN (Global Goals), inclusief kennisuitwisseling binnen landelijk en internationaal netwerk Cittaslow
• Coöperatie Coöperatief beheer groengebieden Midden-Delfland U.A.
• Stichting Groenfonds Midden-Delfland
• Landschapstafel Hof van Delfland en gebiedstafel Midden-Delfland met als belangrijkste beleidsdocumenten:
• - Visiedocument Blauwe Cirkels;
• - Visiedocument Ontbrekende schakels fietsnetwerk
• Stichting Landschapsfonds Hof van Delfland
• Stichting PUUUR Midden-Delfland

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
De concrete doelen in dit programma zijn direct gerelateerd aan het behoud en versterken van het groene landschap van Midden-Delfland. In de Gebiedsvisie Midden-Delfland® 2025 zijn voor 2025 de volgende operationele doelen vastgelegd:
1. Het Landschapsontwikkelingsplan
2. Relatie stad-platteland
3. Identiteit
4. Instrumenten
5. Een blijvende bestuurlijke, juridische en financiële verankering.

Concrete doelen/acties voor 2022
Basis voor de activiteiten in 2022 zijn de Gebiedsvisie Midden-Delfland®2025 en het uitvoeringsprogramma welke door de gemeenteraad zijn vastgesteld en de opdrachten die voortvloeien uit het gegeven dat het gebied Midden-Delfland een Bijzonder Provinciaal Landschap is. De vijf doelen van de Gebiedsvisie Midden-Delfland®2025 zijn vertaald in het uitvoeringsprogramma in vier opdrachten met bijbehorende actiepunten.

Opdracht A: Kwaliteit, Landschap van Stand;
Opdracht B: Betrokken en duurzaam beheer;
Opdracht C: Ontmoeting tussen stad en land;
Opdracht D: Het A-merk Midden-Delfland®2025.

Ad A Kwaliteit, Landschap van Stand
Versterking van de ruimtelijke kwaliteit is van belang voor de toekomst van Midden-Delfland. Dit geldt voor de veenweiden en cultuurhistorische (lint)bebouwing en -structuren. Het authentieke veenweidelandschap is kwetsbaar. Ontwikkeling is nodig om dit landschap in stand te houden. Bij nieuwe ontwikkelingen staat borging van kwaliteit voorop. Centraal bij deze opdracht staan draagvlak en bestuurlijke bescherming. Deze opgave voeren we uit met de partners die vertegenwoordigd zijn in de Landschapstafel Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland. De voorzitter is de burgemeester van Delft, mevrouw Van Bijsterveldt.

Actiepunten opgave A:

• Implementatie visie voor het Bijzonder Provinciaal Landschap in het Omgevingsplan en andere (ruimtelijke) ontwikkelingen. Vanuit de Landschapstafel voor het Bijzonder Provinciaal Landschap werken aan de concretisering van de visie via een uitvoeringsplan. Aandachtspunten hierbij zijn, naast versterking en behoud van de landschappelijke kwaliteit en economische vitaliteit, klimaatadaptatie en energietransitie, in relatie met de vastgestelde Omgevingsvisie en Warmtetransitievisie;
• Inzet van de Polderarchitect, kwaliteitsversterking landschap met focus op strategie door strategische advisering bouwinitiatieven, agrarisch gebruik, relatie met de steden.
• Blijvend optimaliseren van de kwaliteit van de leefomgeving
• Maatregelen voor weidevogels door het Weidevogelpact, zoals het bevorderen van kruidenrijk grasland en de aanleg plasdras;
• Biodiversiteit vergroten door onder andere het toepassen van ecologisch bermbeheer, aanleg van natuurvriendelijke oevers en het realiseren van een bijenlandschap;
• In 2022 ronden we de sanering van twee glascomplexen af. Het betreft locaties aan de Kwakelweg en Burgerweg. Hiermee geven we invulling aan de kwaliteitsversterking van het landschap, waaronder voortgang problematiek saneren verspreid liggend glas en verplaatsen niet agrarisch gebonden bedrijfslocaties. Verantwoorde ruimtelijke en verkeerskundige in- en aanpassing van wegen en infrastructuur. Voor de N211 wordt de planologische procedure afgerond, De N223 is in uitvoering, Het (her)beplantingsplan valt in 2022.
• Uitvoeren/laten voeren bij het doorzetten van de provinciale of Rijksplannen opteren wij voor een goede ruimtelijke inpassing en het benutten van koppelkansen om de recreatieve en groene structuur rondom het tracé te verbeteren, zoals bij de spoorwegverbreding tussen Rotterdam en Delft.
• Stakeholders blijvend enthousiasmeren om de beleving en de kwaliteit van de Delflandse trekvaarten verder te versterken;
• Voor de uitvoering van de strategie Klimaatadaptatie dorp, glas en gras zijn onvoldoende middelen en menskracht, met uitzondering van het landelijk gebied: lokaal zijn we aan de slag met de pilot Water Vasthouden, samen met het Hoogheemraadschap van Delfland, LTO Noord afdeling Delflands Groen en de provincie Zuid-Holland. Voor een regionaal programma klimaatadaptatie is in de regio nog geen draagvlak gevonden.
  
  Ad B Betrokken duurzaam
  Centraal in deze opdracht staat het vergroten van de betrokkenheid van ondernemers, agrarisch en niet-agrarisch, en gebruikers bij het beheer van het landschap. Het betrekken van lokale partijen bij beheer en onderhoud is het uitgangspunt.
  
  Actiepunten opgave B:
  - Verder uitvoering gegeven aan het project Grondinstrument (IODS), met de onderdelen ruilverkaveling, grondruilbank, kwalitatieve verplichtingen en innovatie. LTO Delflands Groen vervult hierin een cruciale rol;
  - Uitvoering gegeven aan het Meerjarenprogramma IODS Groen Ondernemen, een nieuwe landbouw 2021-2024, waar het programma Duurzaam Boer Blijven in Midden-Delfland in is opgenomen. Het programma DBB kent drie onderdelen: Studieprogramma Kringlooplandbouw, het Jonge Boeren Netwerk en het innovatienetwerk Midden IN Delfland (MIND);
  - Permanent gewerkt aan het versterken van korte ketens naar de direct omliggende stedelijke omgeving. Hierbij spelen lokale en gebiedspartijen (o.a. ook via de Stichting PUUUR Midden-Delfland), Stichting Groenfonds Midden-Delfland en andere private partijen een belangrijke rol;
  - Permanente aandacht gegeven aan mogelijkheden nieuwe en aanvullende financiering voor behoud en versterking van de kwaliteiten van het landschap Midden-Delfland;
  - Permanente aandacht gegeven aan (nieuwe) kansen en mogelijkheden van bedrijfsopvolging, in het bijzonder door jongeren, en hier een handelingsperspectief aan koppelen;
  - Permanente aandacht gegeven aan versterken van de biodiversiteit, in het bijzonder weidevogels en insectenlandschap.
  
  Ad C Ontmoeting tussen stad en land
  Centraal in deze opgave staat de doelstelling tot betere (recreatieve) ontsluiting van het Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland voor inwoners van de omliggende steden. Samen met andere overheden en private partijen zetten wij ons hiervoor in. Ondernemers en gebiedsorganisaties verzorgen de beleving, waarbij lokaal, eerlijk en duurzaam geproduceerd voedsel een volwaardige plek heeft. In 2022 heeft besluitvorming plaatsgevonden over financiering van gebiedsmarketing in 2023 en 2024.
  
  Actiepunten opgave C:
  - Ondersteunen en eventueel subsidiëren van concrete maatschappelijke initiatieven die zorgen voor een versterking van de stad-land relatie;
  - Blijvend verbeteren van de kwaliteit en de belevingswaarde van de Erfgoedlijn Delflandse Trekvaarten in samenwerking met Vlaardingen, Maassluis, Schiedam en Delft;
  - Verder versterken van de recreatieve routenetwerken en realiseren van faciliteiten voor recreanten;
  - Ondernemers stimuleren om verkoop van lokale producten in korte ketens te realiseren of uit te breiden via Heerlijk van Dichtbij;
  - Vestiging hotelketen op het Bedrijvenschap Harnaschpolder benutten om lokale producten te promoten bij bezoekers en recreatieve mogelijkheden Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland te promoten;
• Positieve houding ten aan zien van het maatschappelijk initiatief realisatie Historische Scheepswerf.

Ad D Het A-merk Midden-Delfland®2025
Centraal bij deze opgave is een eenduidige branding van het ‘product’ Midden-Delfland, gebaseerd op de kwaliteit van het landschap, de producten en evenementen.

Actiepunten opgave D:
- Eenduidige communicatie gericht op ‘warme’ branding en bekendheid van het Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland bij de stedeling;
- De samenwerking binnen de Alliantie Vrijetijdseconomie is afgebouwd nu de MRDH het onderwerp heeft afgevoerd van de Strategische agenda. De regionale samenwerking op het gebied van marketing binnen de Hoek van Zuid-Holland (fietsregio Westland, Hoek van Holland, Maassluis, Vlaardingen, Schiedam, Midden-Delfland en Delft) staat op een laag pitje. De gebiedsmarketingorganisatie PUUUR Midden-Delfland zet zich in om de regionale samenwerking tussen de marketingorganisaties te verbeteren; - Samen met agrariërs, groene gebiedsorganisaties, voedselproducenten, horeca en recreatieondernemers wordt verdere invulling gegeven aan de gebiedsmarketing; productmarketing vindt plaats via Heerlijk van Dichtbij; - Nauwere samenwerking met de gemeente Maassluis op onder andere mogelijkheden waterrecreatie en een recreatieve verbinding in het gebied tussen de Monstersche Sluijs en de Maaslandse Poort; - Ondersteunen initiatieven recreatieve sector gericht op uitbreiding fijnschalige voorzieningen en activiteiten gericht op verdere versterking stad-land relatie; - Versterking ruimtelijke kwaliteit historisch lint Oostgaag-Westgaag;

-Stimuleren met bijvoorbeeld bewegwijzering en story-telling dat de vindbaarheid en herkenning van recreatieve en cultuurhistorische locaties in het gebied wordt vergroot is onderdeel van het thema verbeteren van de bekendheid in de visie van van het Bijzonder Provinciaal landschap Midden-Delfland. Een goed voorbeeld hiervan is het project recreatieve routes in en rond de Maaslandse Poort. Dit pakken wij samen met de gemeente Maassluis op.

Instrumenten
- Gebiedsvisie Midden-Delfland®2025
- Omgevingsvisie 1.0
- Landschapsontwikkelingsperspectief Midden-Delfland® 2025 (gemeentelijke structuurvisie voor het buitengebied)
- Visie Behoud door ontwikkeling (Vitale Dorpen)
- Bestemmingsplannen, in het bijzonder buitengebied Gras en Glas
- IODS (Integrale Ontwikkeling Delft-Schipluiden), met als instrumenten:
o Plan van aanpak Saneren verspreid liggend glas
o Duurzaam boer blijven in Midden-Delfland, Jaarplan seizoen 2022-2023
o Notitie IODS-kwaliteitsproject Groen ondernemen, een nieuwe landbouw 2021-2024
- Aanwijzing Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland op basis van Wet natuurbescherming/Omgevingswet
- (concept) Visie en uitvoeringsprogramma Landschapstafel Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland
- Lidmaatschap Cittaslow en realisatie Sustainable Development Goals VN (Global Goals), inclusief kennisuitwisseling binnen landelijk en internationaal netwerk Cittaslow
- Coöperatie Coöperatief beheer groengebieden Midden-Delfland U.A.
- Stichting Erfpachtrechten Groengebieden Midden-Delfland
- Stichting Groenfonds Midden-Delfland
- Landschapstafel Bijzonder Provinciaal Landschap van Midden-Delfland met als belangrijkste beleidsdocumenten:

• Visie voor het Bijzonder provinciaal landschap Midden-Delfland
• Halfwegevaluatie Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland

- Stichting Landschapsfonds Hof van Delfland
- Stichting PUUUR Midden-Delfland

Het doel van Stichting Landschapsfonds Hof van Delfland is om het beleid tot behoud, versterking en verdere ontwikkelingen te ondersteunen door middel van het reguleren van de financiële doorsluizing van subsidies naar projecten en de mogelijkheid voor het doneren van financiële bijdragen aan deze ideële stichting.

De doelstellingen van de Stichting Groenfonds Midden-Delfland sluiten aan op de gemeentelijke missie, zoals ook vastgelegd in Midden-Delfland® 2025. De pijler van het open groene agrarische cultuurlandschap, de melkveehouderij, staat onder druk. Door ondersteuning van deze sector wordt gewerkt aan de doelen van de stichting, te weten:
- Instandhouding van het open agrarisch cultuurlandschap
- Verbetering van de relatie stad en platteland.

Het doel van het Coöperatief beheer groengebieden Midden-Delfland U.A. is gericht op samenwerking tussen overheden en gebiedsorganisaties om te komen tot een permanent efficiënt en beleidsarm beheer van gronden in het Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland. Het gaat hierbij om gronden die vanuit de liquidatie van het Recreatieschap Midden-Delfland in eigendom of erfpacht zijn overgedragen aan gemeenten.

Uitgaven
Onderschrijding Midden-Delfland en Vitale Dorpen (€ 542.552)
Deze onderschrijding heeft meerdere redenen. De uitgaven voor dit beleidsveld worden grotendeels gedekt door gelijke inkomsten.

• De Landschapstafel Hof van Delfland (€402.165) betreft een terugvordering voor een niet uitgevoerde projectsubsidie (zie ook baten).
• De uitgaven IODS (€ 97.011) blijven achter op begroot (zie ook baten).
• De projecten vanuit het Plattelandsontwikkelingsprogramma de POP3 waarbij de kostenoverschrijding (€ -45.555) geheel gecompenseerd worden door direct gerelateerde opbrengsten van in dit geval de subsidie PZH. (zie ook baten)
• De uitgaven vanuit de Landschapstafel Bijzonder Provinciaals landschap lopen achter op begroot (€ 25.459) en vinden zodoende in 2023 plaats. Overigens worden deze geheel gecompenseerd door de partner bijdragen (zie ook baten).
• De post adviezen derden onder Midden-Delfland 2025 is nagenoeg niet benut (€ 48.764) mede hierdoor wordt verzocht om bij de jaarrekening een deel door te schuiven naar 2023.
• Hiernaast een verstrekte subsidie (zie ook baten) aan Equestrum (€ -34.528). Onder de post Midden-Delfland zijn er minder subsidies verstrekt (€ 12.013). Het restant zit in een verschuiving van werkgeverslasten (€ 37.223).

Inkomsten
Onderschrijding Midden-Delfland en Vitale Dorpen (€ 436.775)
Deze onderschrijding heeft meerdere redenen.

• De Landschapstafel Hof van Delfland (€ 402.165) betreft een terugvordering voor een niet uitgevoerde projectsubsidie (zie ook lasten).
• De bijstelling van de inkomsten IODS (€ 95.966) (zie ook lasten).
• De projecten vanuit het Plattelandsontwikkelingsprogramma de POP3 waarbij de kostenoverschrijding (€ -45.555) geheel gecompenseerd worden door direct gerelateerde opbrengsten van in dit geval de subsidie PZH. (zie ook baten)
• De uitgaven vanuit de Landschapstafel Bijzonder Provinciaals landschap lopen achter op begroot (€ 25.459) en vinden zodoende in 2023 plaats. Overigens worden deze geheel gecompenseerd door de partner bijdragen (zie ook lasten).
• Het restant zit in een ontvangen subsidie (zie ook lasten) van MRDH voor Equestrum (€ -30.000) en enkele kleine mutaties.