Programma 7

In de ruimtelijke ordening spelen diverse belangen en ontwikkelingen. Deze ontwikkelingen hebben invloed op de bestaande en toekomstige fysieke leefomgeving van de inwoners van onze gemeente. Wij willen mede door participatie van onze inwoners ruimtelijke projecten tot ontwikkeling brengen die bijdragen aan de doelen van het strategisch ruimtelijk beleid en de ruimtelijke kwaliteit van de fysieke leefomgeving. Op deze wijze streven wij een groter maatschappelijk draagvlak na voor ruimtelijke ontwikkelingen, zoals de ontwikkeling van woningbouwlocaties en bedrijfsterreinen. Daarnaast biedt het ruimtelijk beleid, dat is vastgelegd in de omgevingsvisie 1.0 handvatten voor het bestuur om tot goede belangenafwegingen te komen.

Gewenst maatschappelijk effect.
Het ruimtelijk ordeningsbeleid is gericht op de duurzame ruimtelijke kwaliteit van de fysieke leefomgeving en ondersteunend aan de missie van de gemeente en de Gebiedsvisie Midden-Delfland®2025 en Vitale dorpen in 2025. Met beleid en regelgeving ondersteunen we een proces waarbij ruimte zodanig wordt bestemd dat gebruikers ervan zich maximaal kunnen ontplooien met behoud van de aanwezige waarden op het gebied van architectuur, stedenbouw, landschap, milieu, natuur en erfgoed. Daarnaast hebben we respect voor de medegebruiker en nemen we een ieders verantwoordelijkheid voor de wet in acht (ruimte maken en ruimte delen). Ook willen we komen tot een harmonieuze, evenwichtige, duurzame en leefbare samenleving. De componenten wonen, werken, verzorgen, recreëren, verkeer, natuur en milieu moeten ieder voor zich en in gezamenlijkheid de juiste aandacht krijgen.

Wonen
Voor het in stand houden van de voorzieningen en daarmee de leefbaarheid in de dorpen in Midden-Delfland is wonen van groot belang. Daarom hebben wij ook de stevige ambitie om 700 woningen toe te voegen in ons collegewerkprogramma opgenomen. Uitgaande van onze andere kerntaken zoals het in stand houden van het landschap zijn de mogelijkheden voor nieuwe woningbouwlocaties beperkt. Ook de dorpse uitstraling willen we behouden. Toch zijn er in de voorgaande jaren al ongeveer 200 woningen toegevoegd. Voor bijna nog eens 200 woningen zijn belangrijke stappen doorlopen in de planvorming zoals het vaststellen van bestemmingsplannen en grondverwervingen. Denkt u hierbij aan De Kreek, Maaslandse Dam, Hof van Keenenburg, Keenenburg V fase 2, Equestrum en de voormalige locatie de Magneet. Daarnaast zijn wij ook nog eens aan het werk aan de planvorming van nogmaals 250 woningen in de komende jaren. Hierbij doelen wij op: Centrumplan Maasland, Maaslandse Zoom, De Kreek fase 4 (nu statushouderslocatie), Scharnier/Woudselaan en Zuidrand Schipluiden. Bij deze plannen twijfelen wij er niet aan dat deze gerealiseerd worden. Daar houden wij niet op. Ook in 2022 werken wij nog aan aanvullende woningbouwprojecten waarvoor wij gesprekken hebben opgestart en meestal nog een initiërende fase zitten. Het onderzoek naar de Hoornbloem hebben wij al met u gedeeld. In 2022 is ook de ontwikkellocatie Euterpe in Maasland hierbij gekomen, waar flexwoningen zijn beoogd. Bij de aanvullende potentiële projecten zijn we afhankelijk van grondeigenaren, ondernemers en andere initiatiefnemers. Wij blijven in de relatie met deze partijen investeren.

Omgevingswet
Op 1 januari 2024 treedt naar verwachting de Omgevingswet in werking. Dit is een transformatie die beleidsmatig en procedureel vergelijkbaar is met de transities in het sociaal domein. Deze wet bundelt 26 verschillende wetten in één wet en richt zich op het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving. De hoofddoelen van deze wet sluiten aan op onze uitgangspunten voor het landschap, dorpen en buurtschappen:
1. Bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit, ook vanwege de intrinsieke waarde van de natuur;
2. Doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving voor de vervulling van maatschappelijke behoeften.

Op korte termijn is de implementatie gericht op de verplichte en noodzakelijke onderdelen die verbonden zijn aan deze stelselwijziging. Hiertoe is de Omgevingsvisie 1.0 vastgesteld in 2021 en is nieuwe software aangeschaft en geïmplementeerd om te kunnen aansluiten op het DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet) om per 1 januari 2024 te kunnen voldoen aan de verplichting digitaal meldingen en vergunningen te kunnen ontvangen via het DSO. We werken aan de aanpassing van werkprocessen om aan de nieuwe wettelijke procedures te voldoen en het niveau van dienstverlening te kunnen handhaven.

Tevens wordt gewerkt aan de voorbereiding van het Omgevingsplan. Dit plan moet uiterlijk in 2029 gereed zijn. In het Omgevingsplan moet alle gemeentelijke regelgeving voor de fysieke leefomgeving worden ingebracht, zoals de bestemmingsplannen en plaatselijke verordeningen. Voor het Omgevingsplan richten wij ons op vijf onderscheidende deelgebieden, te weten het Bijzonder Provinciaal Landschap, de glastuinbouwgebieden en de dorpen Den Hoorn, Maasland en Schipluiden.

Cittaslow richt zich op behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit van de (fysieke) leefomgeving. De Omgevingsvisie 1.0 is hierbij een belangrijk instrument. De visies Midden-Delfland®2025 en Behoud door ontwikkeling kennen eveneens een belangrijke ruimtelijke component. Deze bestaat uit bescherming via het bestemmingsplan, herontwikkeling via een grondexploitatie en aanpak van vervallen of leegstaande locaties.

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Midden-Delfland werkt vanuit een ruimtelijke en landschappelijke samenhang tussen het Bijzonder Provinciaal Landschap en de daarin gelegen dorpen toe naar een Omgevingsvisie waarin kwaliteit van leven voor inwoners, ondernemers en bezoekers centraal staat vanuit een integrale afweging van de maatschappelijke belangen zoals die worden uitgewerkt in de Nationale Omgevingsvisie en Provinciale Omgevingsvisie.

Concrete doelen/acties voor 2022
Voorbereiding invoering Omgevingswet:

• Verlenging inhuur voor de externe projectleider voor 24 uur per week met als belangrijkste opdracht er zorg voor te dragen dat de gemeente per 1 juli 2022 binnen het DSO digitaal vergunningen en meldingen kan ontvangen;
• Aanpassen werkprocessen binnen ruimtelijke ordening bouwtoezicht en milieu om vanaf 1 juli 2022 te gaan werken vanuit nieuwe wettelijke structuur en transformatie naar nieuwe filosofie Omgevingswet, zoals korte procedures (soms van 26 naar 8 weken), meer maatwerk en participatie;
• Aanschaf en implementatie benodigde software DSO;
• Aanpassen interne werkprocessen binnen het DSO en zorgen voor intern en extern digitaal koppelen aan nationale basisregistraties en gemeentelijke informatiesystemen;
• Opstellen en starten plan van aanpak om te komen tot een Omgevingsplan;
• Op basis van implementatieplan Omgevingswet de structurele uitvoeringskosten vaststellen, waarbij ook inzicht dient te komen over aanpassingen in leges, kostenverhaal plannen derden, Wkb (zie hieronder), samenhangende objectregistratie (zie hierna) ten aanzien van software, werken vanuit 3D en noodzakelijkheid aanschaf GIS-viewer.

Gekoppeld aan de invoering Omgevingswet aanpassen werkprocessen bouw- en woningtoezicht aan de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Kern van deze wet is dat de ondernemer of aanvrager een onafhankelijke kwaliteitsborger aanwijst. Deze instelling toetst aan de wettelijke bouwkundige eisen en houdt toezicht op de bouw. De gemeente mag alleen toetsen aan de overige bouwkundige en ruimtelijke thema’s, zoals omgevingsplan, welstand e.d. Tevens beoordeelt de gemeente het borgingsplan en de risicoanalyse. Daarna heeft de gemeente feitelijk alleen nog de rol van handhaver. Verwachting is dat de workload gelijk blijft, maar inhoudelijk meer doorschuift naar de bouwfase en conflictbemiddeling tussen de diverse partijen. Meer bouwprojecten worden vergunningvrij en zijn daarmee vrijgesteld van leges. Voor vergunningplichtige projecten dient het legesbedrag verlaagd te worden, daar minder toezicht en toetsing door de gemeente aan het Bouwbesluit plaatsvindt. De extra en gewijzigde werkzaamheden voor begeleiding, controle en handhavend optreden vallen buiten de verrekening met leges.

Gekoppeld aan invoering Omgevingswet voorbereiden op samenvoeging van de geogerelateerde basisregistraties (WOZ, BOR, BGT en BAG) tot een samenhangende objectregistratie op 1 januari 2025.

In 2022 vervolgen we het besluitvormingsproces en ruimtelijke begeleiding proces voor de opgave van 700 woningen. Tevens vervolgen we de processen voor de centrumontwikkelingen in Den Hoorn, Maasland en Schipluiden. De processen zijn gericht op een integrale ontwikkeling van:

• woningbouwplannen gericht op diverse doelgroepen (zie ook programma 7, beleidsveld Volkshuisvesting);
• faciliteren van nieuwe en bestaande ondernemingen die passen in de dorpscentra en daarmee een bijdrage leveren aan de leefbaarheid en vitaliteit in de dorpen;
• aandacht in de planontwikkeling voor een optimale verkeersafwikkeling en daarbij anticiperen op vraagstukken over toekomstige mobiliteit en mogelijke mobiliteitsbehoeften;
• verbeteren van de langzaamverkeersverbindingen voor voetgangers en fietsers in de dorpen;
• inrichting van woonwijken en dorpscentra met aandacht voor klimaatadaptatie, -mitigatie en energietransitie.

Instrumenten

• Omgevingsvisie 1.0
• Midden-Delfland®2025
• Landschapsontwikkelingsperspectief
• Structuurvisie Midden-Delfland 2025 (5 juli 2011)
• Omgevingsbeleidsplan Midden-Delfland (2017)
• Bouwverordening Midden-Delfland 2007
• Welstandsnota Midden-Delfland 2018
• Verordening op de commissie Welstand en Erfgoed Midden-Delfland 2011
• Handleiding Beeldkwaliteit Buitengebied 2016/Beeldkwaliteitsplannen
• Handboek Erfgoed Midden-Delfland
• Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Midden-Delfland
• Grondbeleid inclusief grondexploitaties
• Aanwijzing Bijzonder Provinciaal Landschap (inclusief visie en uitvoeringsprogramma Gebiedstafel BPL)
• Grondinstrument (onderdeel Duurzaam Boer Blijven)
• Omgevingsdienst Haaglanden (ODH)
• Stichting Groenfonds Midden-Delfland
• Gemeenschappelijke regeling archeologie Midden-Delfland

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Midden-Delfland werkt vanuit een ruimtelijke en landschappelijke samenhang tussen het Bijzonder Provinciaal Landschap en de daarin gelegen dorpen toe naar een Omgevingsvisie waarin kwaliteit van leven voor inwoners, ondernemers en bezoekers centraal staat vanuit een integrale afweging van de maatschappelijke belangen zoals die worden uitgewerkt in de Nationale Omgevingsvisie en Provinciale Omgevingsvisie.

Concrete doelen/acties voor 2022
Voorbereiding invoering Omgevingswet:
- Verlenging inhuur voor de externe projectleider voor 24 uur per week met als belangrijkste opdracht er zorg voor te dragen dat de gemeente per 1 juli 2022 binnen het DSO digitaal vergunningen en meldingen kan ontvangen;
- Aanpassen werkprocessen binnen ruimtelijke ordening bouwtoezicht en milieu om vanaf 1 juli 2022 te gaan werken vanuit nieuwe wettelijke structuur en transformatie naar nieuwe filosofie Omgevingswet, zoals korte procedures (soms van 26 naar 8 weken), meer maatwerk en participatie;
- Aanschaf en implementatie benodigde software DSO;
- Aanpassen interne werkprocessen binnen het DSO en zorgen voor intern en extern digitaal koppelen aan nationale basisregistraties en gemeentelijke informatiesystemen;
- Opstellen en starten plan van aanpak om te komen tot een Omgevingsplan;
- Op basis van implementatieplan Omgevingswet de structurele uitvoeringskosten vaststellen, waarbij ook inzicht dient te komen over aanpassingen in leges, kostenverhaal plannen derden, Wkb (zie hieronder), samenhangende objectregistratie (zie hierna) ten aanzien van software, werken vanuit 3D en noodzakelijkheid aanschaf GIS-viewer.

Gekoppeld aan de invoering Omgevingswet aanpassen werkprocessen bouw- en woningtoezicht aan de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Kern van deze wet is dat de ondernemer of aanvrager een onafhankelijke kwaliteitsborger aanwijst. Deze instelling toetst aan de wettelijke bouwkundige eisen en houdt toezicht op de bouw. De gemeente mag alleen toetsen aan de overige bouwkundige en ruimtelijke thema’s, zoals omgevingsplan, welstand e.d. Tevens beoordeelt de gemeente het borgingsplan en de risicoanalyse. Daarna heeft de gemeente feitelijk alleen nog de rol van handhaver. Verwachting is dat de workload gelijk blijft, maar inhoudelijk meer doorschuift naar de bouwfase en conflictbemiddeling tussen de diverse partijen. Meer bouwprojecten worden vergunningvrij en zijn daarmee vrijgesteld van leges. Voor vergunningplichtige projecten dient het legesbedrag verlaagd te worden, daar minder toezicht en toetsing door de gemeente aan het Bouwbesluit plaatsvindt. De extra en gewijzigde werkzaamheden voor begeleiding, controle en handhavend optreden vallen buiten de verrekening met leges.

Gekoppeld aan invoering Omgevingswet voorbereiden op samenvoeging van de geo-gerelateerde basisregistraties (WOZ, BOR, BGT en BAG) tot een samenhangende objectregistratie op 1 januari 2025. Inmiddels is duidelijk dat 1 januari 2025 niet gehaald gaat worden. Het ministerie van BZK heeft geen middelen beschikbaar. Hierdoor zouden de lasten van invoering van deze samenvoeging volledig op de schouders van de gemeenten komen. Dit is onacceptabel. Wij blijven niet wachten op financiering van het rijk, maar gaan door om zoveel mogelijk de afzonderlijke registraties (WOZ, BOR, BGT en BAG) bij te houden, zodat de data actueel blijft.

2022 is een roerig jaar geweest betreft de woningmarkt en woningbouwontwikkelingen. O.a. stijgende bouwprijzen, het Didam-arrest en aangekondigd nieuw beleid van de rijksoverheid hebben impact op deze ontwikkelingen.
De planontwikkeling (besluitvormingsproces en ruimtelijke begeleiding) van een aantal projecten is toch een stap verder gebracht. Er is echter ook vertraging ontstaan in een aantal projecten. De Provincie Zuid Holland heeft naar aanleiding van het Tussenakkoord (regionale afspraken woningbouw) en het door ons ingediende bod voor het woningbouwprogramma besloten een aantal woningbouwprojecten van ons aan te houden. In overleg met de Provincie is er vervolgonderzoek gedaan. Naar aanleiding van de uitkomsten van het Antearapport dat het gevolg was hiervan, wordt het programma van een aantal projecten heroverwogen, zoals de Zuidrand en het wijzigen van sociale koop in sociale huur voor de Maaslandse Zoom. De Provincie Zuid Holland heeft (in 2023) akkoord gegeven op ons woningbouwprogramma en zal geen plannen meer aanhouden.

Instrumenten
- Omgevingsvisie 1.0
- Midden-Delfland®2025
- Landschapsontwikkelingsperspectief
- Structuurvisie Midden-Delfland 2025 (5 juli 2011)
- Omgevingsbeleidsplan Midden-Delfland (2017)
- Bouwverordening Midden-Delfland 2007
- Welstandsnota Midden-Delfland 2018
- Verordening op de commissie Welstand en Erfgoed Midden-Delfland 2011
- Handleiding Beeldkwaliteit Buitengebied 2016/Beeldkwaliteitsplannen
- Handboek Erfgoed Midden-Delfland
- Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Midden-Delfland
- Grondbeleid inclusief grondexploitaties
- Aanwijzing Bijzonder Provinciaal Landschap (inclusief visie en uitvoeringsprogramma Gebiedstafel BPL)
- Grondinstrument (onderdeel Duurzaam Boer Blijven)
- Omgevingsdienst Haaglanden (ODH)
- Stichting Groenfonds Midden-Delfland
- Gemeenschappelijke regeling archeologie Midden-Delfland

Het doel van de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) is het uitvoeren van de wettelijke milieutaken. Hierbij wordt voldaan aan landelijke kwaliteitscriteria, wordt gezorgd voor specialismevorming op inhoud en wordt een bijdrage geleverd aan een constante en eenduidige taakuitvoering in de regio. Deelname aan deze gemeenschappelijke regeling is opgelegd vanuit de Wet milieubeheer.

De Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) voert voor ons ook de wettelijke asbesttaken uit inclusief de sloopmeldingen.

Met de deelname aan de gemeenschappelijke regeling archeologie Midden-Delfland wordt beoogd op een efficiënte en doelmatige wijze invulling te geven aan de gemeentelijke wettelijke verplichtingen op het gebied van archeologisch onderzoek en het scheppen van de mogelijkheid om vondsten uit opgravingen in een eigen depot onder te brengen. Dit is een zogenaamde ‘lichte’ gemeenschappelijke regeling tussen de gemeenten Delft en Midden-Delfland op basis waarvan de stadsarcheoloog Delft tegen vergoeding de wettelijke taken van een archeoloog in Midden-Delfland mag verrichten.

Uitgaven
Onderschrijding Ruimtelijke ordening (€ 53.690)
Bouwplannen (niet zijnde grexen) particulier initiatief: Er is sprake van een toename van het begeleiden van bouwinitiatieven door particuliere partijen. De gemeente heeft hierbij geen grondpositie en er is dus geen sprake van grondexploitaties. Financieel uitgangspunt hierbij is dat wij kostenverhaal toepassen: de kosten die we maken brengen wij in rekening bij de initiatiefnemer/ontwikkelende partij. Om kostenverhaal inzichtelijk te maken ramen we in deze begroting zowel de te verwachte kosten als ook de te verwachte opbrengsten (zie ook baten).

Bouwplannen (niet grexen) initiatief gemeente De inzet op gemeentelijke initiatieven (die geen grondexploitaties zijn of worden) staat in eerste instantie geen kostenverhaal tegenover. Hiervoor vragen wij de raad om uitvoeringsbudgetten (zoals Hoornbloem en Centrum Schipluiden).

Ruimtelijke ordening, bouwplannen initiatief gemeente en particulier tezamen:
De afname van de lasten op dit taakveld heeft meerdere oorzaken:
Betreft voornamelijk het gevolg van een verschuiving van werkgeverslasten (€ 97.853). Hiernaast is het inhuurbudget grotendeels onbenut gebleven (€ 38.915). Hier tegenover staat de overschrijding op niet geraamde uitgaven voor Project Euterpe Maasland (€ -29.348) en enkele anterieure overeenkomsten, waarvan de kosten de baten overschrijden (€ -56.740).

Inkomsten
Onderschrijding Ruimtelijke ordening (€ 45.882)
De onderschrijding ontstaat met name op bouwplannen particuliere initiatieven / anterieure overeenkomsten.
In de begroting gaan wij ervan uit dat wij kosten voor onze inzet op particuliere initiatieven (bouwplannen niet zijnde grexen, particulier initiatief) kostenverhaal toepassen. Wij gaan er in de begroting van uit dat wij 80% van de te maken kosten daadwerkelijk kunnen verhalen.
Echter, werkelijke kostenverhaal is achter gebleven op begroot, omdat het niet altijd lukt om tot ondertekening van een anterieure overeenkomst te komen. Onzekerheid binnen (regelgeving over) de woningmarkt is hierbij een belangrijke oorzaak. Doordat het niet altijd lukt om tot een overeenkomst te komen ontstaat er een onderschrijding op de raming inkomsten.

Wij streven naar een evenwichtige woningvoorraad, waarbij het accent per dorp verschilt. Dit beleidsveld heeft een sterke relatie met het sociaal domein (onder andere Wet maatschappelijke ondersteuning, statushouders, voorrangsverklaringen, langer zelfstandig wonen, sociale cohesie en veilige woonomgeving), Locatieontwikkeling en Ruimtelijke ordening (randvoorwaarden en planning nieuwe woningbouwlocaties).

Gewenst maatschappelijk effect
Een gedifferentieerde woningvoorraad en drie vitale dorpen, waarmee we een aantrekkelijke gezinsgemeente vormen. Een belangrijk gewenst maatschappelijk effect daarbij is voldoende aanbod van betaalbare woningen in de drie dorpen.

De kwaliteit van leven en wonen liggen in elkaars verlengde. Vanuit Cittaslow gaat het bij dit beleidsveld om een kwalitatieve inrichting van de woon- en leefomgeving. Het lokaal beleid is gericht op de persoonlijke omstandigheden van inwoners en verschillende doelgroepen in de gemeente. Bij de planvorming voor woningbouw zijn duurzaamheid, veiligheid en de bijdrage aan de vitaliteit van de dorpen belangrijke beleidsonderdelen. Het bouw- en woningtoezicht is gericht op het voorkomen van verpaupering van de leefomgeving.

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken Met het woonbeleid beogen we het behoud van vitale dorpen door meer diversiteit te brengen in het woningaanbod en doorstroming te bevorderen.

Concrete doelen/acties voor 2022

De komende tijd blijven de doelstellingen uit de Woonagenda en de beleidskaders van de gemeenteraad actueel en leidend. In 2022 richten we ons op de uitvoering daarvan. Wij blijven in 2022 intensief samenwerken met Wonen Midden-Delfland. Jaarlijks maken we prestatieafspraken met Wonen Midden-Delfland en de beide huurdersverenigingen. Wij zetten de regionale samenwerking met de gemeenten binnen de woningmarktregio Haaglanden (bestuurlijke tafel wonen) voort.

In alle drie de dorpen worden woningen aan de voorraad toegevoegd. In Den Hoorn worden woningen opgeleverd aan de Woudselaan. Voor centrum Den Hoorn, De Kreek fase IV en Equestrum worden de woningbouwplannen (verder) voorbereid. In Schipluiden zijn er plannen voor het toevoegen van woningen in het centrum, Keenenburg V en de Zuidrand. De planvoorbereiding en formele processen zijn opgestart. In Maasland komen er woningen bij op de Maaslandse Dam en in de Commandeurspolder. Ook werken we in 2022 aan de woningbouwplannen voor de projecten De Houve, Maaslandse Zoom en centrum Maasland.

Instrumenten

• Woonvisie Midden-Delfland 2010-2025
• Woonagenda - Motie ‘Herijking beleid woningmarkt starters’ d.d. 12 november 2019
• Motie ‘Regionale afspraken woningbouw’ d.d. 26 mei 2020
• Resultaten woonwensenonderzoek jongeren
• Visie Behoud door ontwikkeling (Vitale Dorpen 2025)
• Huisvestingsverordening Midden-Delfland 2019
• Gemeentelijk bod voor regionale nieuwe woningmarktafspraken
• Prestatieafspraken met Wonen Midden-Delfland
• Wet maatschappelijke ondersteuning en de voorzieningen die daarop gebaseerd zijn (wonen, zorg en welzijn)
• Bestuurlijke Tafel Wonen (de ambtelijke en bestuurlijke samenwerking in de woningmarktregio Haaglanden)

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken Met het woonbeleid beogen we het behoud van vitale dorpen door meer diversiteit te brengen in het woningaanbod en doorstroming te bevorderen.

Concrete doelen/acties voor 2022
De komende tijd blijven de doelstellingen uit de Woonagenda en de beleidskaders van de gemeenteraad actueel en leidend. In 2022 richten we ons op de uitvoering daarvan. Wij blijven in 2022 intensief samenwerken met Wonen Midden-Delfland. Jaarlijks maken we prestatieafspraken met Wonen Midden-Delfland en de beide huurdersverenigingen. Wij zetten de regionale samenwerking met de gemeenten binnen de woningmarktregio Haaglanden (Bestuurlijke Tafel Wonen) voort. In alle drie de dorpen worden woningen aan de voorraad toegevoegd. In Den Hoorn worden woningen opgeleverd aan de Woudselaan. Voor centrum Den Hoorn, De Kreek fase IV en Equestrum worden de woningbouwplannen (verder) voorbereid. In Schipluiden zijn er plannen voor het toevoegen van woningen in het centrum, Keenenburg V en de Zuidrand. De planvoorbereiding en formele processen zijn opgestart. In Maasland komen er woningen bij op de Maaslandse Dam en in de Commandeurspolder en is de ontwikkeling van flexwoningen op Euterpe gestart. Ook werken we in 2022 aan de woningbouwplannen voor de projecten De Houve, Maaslandse Zoom en centrum Maasland.

In 2022 is de samenwerking met de woningbouwcorporatie Wonen Midden Delfland constructief voortgezet. Samen met de huurdersverenigingen zijn gesprekken gevoerd over de te sluiten prestatieafspraken in 2023. De woningbouwcorporatie en de gemeente hebben hun ontwikkelplannen met elkaar gedeeld en de afstemming in planning houden wij nauwgezet in de gaten.

Regionaal is via de Bestuurlijke Tafel Wonen in 2022 gewerkt aan de totstandkoming van de Regionale Realisatieagenda, zodat deze in 2023 ondertekend kon worden. Daarnaast is het proces doorlopen om te komen tot een nieuwe Huisvestingsverordening, deze zal ingaan op 1 juli 2023. Ook is in 2022 ook in regionaal verband gestart met de totstandkoming van de Regionale Woonzorgvisie, zodat deze in 2023 vastgesteld kan worden.
De planontwikkeling voor het toevoegen van woningen in de drie dorpen gaat door. Voor Keenenburg V is een subsidie aangevraagd en ontvangen van de Vliegende Brigade (provinciale subsidieregeling) om extra capaciteit en expertise in te zetten voor de tenderfase.

Instrumenten
- Woonvisie Midden-Delfland 2010-2025
- Woonagenda
- Motie ‘Herijking beleid woningmarkt starters’ d.d. 12 november 2019
- Motie ‘Regionale afspraken woningbouw’ d.d. 26 mei 2020
- Motie 'Afspraken Woningbouw' d.d. 8 november 2022
- Resultaten woonwensenonderzoek jongeren
- Visie Behoud door ontwikkeling (Vitale Dorpen 2025)
- Huisvestingsverordening Midden-Delfland 2019
- Gemeentelijk bod voor regionale nieuwe woningmarktafspraken
- Prestatieafspraken met Wonen Midden-Delfland
- Wet maatschappelijke ondersteuning en de voorzieningen die daarop gebaseerd zijn (wonen, zorg en welzijn)
- Bestuurlijke Tafel Wonen (de ambtelijke en bestuurlijke samenwerking in de woningmarktregio Haaglanden)

Uitgaven
Onderschrijding Bouw- en woningtoezicht (€ 27.727)
Betreft voornamelijk de onderschrijding op uitgaven Omgevingswet, met als gevolg dat werkzaamheden vooruitgeschoven zijn. Dit vanwege de invoering van de Omgevingswet d.d. 1 januari 2024.

Inkomsten
Onderschrijding Bouw- en woningtoezicht (€ 121.338)
De onderschrijding op dit taakveld wordt veroorzaakt door vertraging van de incidentele bouwleges bij zowel woningbouw als bedrijventerrein.

De gemeente wil een regierol vervullen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Het grondbeleid is ondersteunend aan de beleidsvelden Midden-Delfland® 2025 en Vitale Dorpen in 2025.

Gewenst maatschappelijk effect
Het beschikbaar hebben van gronden, tegen (maatschappelijk) acceptabele kosten, voor de doeleinden van andere programma’s.

Het beleidsveld grondzaken heeft een indirecte relatie met Cittaslow. De grondexploitatie is gericht op het realiseren van voorafgaand geformuleerde doelstellingen vanuit andere beleidsvelden. Daarbij zijn de waarden van Cittaslow uitgangspunt, zoals het betrekken van inwoners, een hoogwaardige inrichting van de openbare ruimte, sociale woningbouw en duurzaam bouwen.

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Het volgens planning beschikbaar hebben van gronden voor de doeleinden van andere programma’s, zoals onderwijs en welzijn. De planningen zijn onderdeel van de door het college van B&W vastgestelde projectplannen.
In 2016 heeft de raad de woonagenda en de hieruit voortkomende woningbouwprogrammering 2016-2020 vastgesteld. Bij de uitvoering van woningbouwprojecten wordt zo goed mogelijk bij de woonagenda aangesloten.

Concrete doelen/acties voor 2022

In de woningbouwplanning is opgenomen dat in 2022 de start van de bouw begint van 159 woningen. Hiervan vallen 39 woningen binnen de sociale sector.

Instrumenten

• Nota Grondbeleid en jaarlijkse herziening grondexploitaties. Onder deze laatste vallen ook de bijbehorende risicoanalyse en het meerjarenprogramma grondexploitaties (ontwikkeling reserve grondexploitaties).
• Deelname aan de gemeenschappelijke regeling Bedrijvenschap Harnaschpolder.

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Het volgens planning beschikbaar hebben van gronden voor de doeleinden van andere programma’s, zoals onderwijs en welzijn. De planningen zijn onderdeel van de door het college van B&W vastgestelde projectplannen. In 2016 heeft de raad de woonagenda en de hieruit voortkomende woningbouwprogrammering 2016-2020 vastgesteld. Bij de uitvoering van woningbouwprojecten wordt zo goed mogelijk bij de woonagenda aangesloten.

Concrete doelen/acties voor 2022
In de woningbouwplanning is opgenomen dat in 2022 de start van de bouw begint van 159 woningen. Hiervan vallen 39 woningen binnen de sociale sector. In 2022 zijn 6 woningen gerealiseerd. De start bouw van ruim 150 woningen zal in 2023 plaatsvinden.

Instrumenten
- Nota Grondbeleid en jaarlijkse herziening grondexploitaties. Onder deze laatste vallen ook de bijbehorende risicoanalyse en het
meerjarenprogramma grondexploitaties (ontwikkeling reserve grondexploitaties).
- Deelname aan de gemeenschappelijke regeling Bedrijvenschap Harnaschpolder.

Met de deelname aan Bedrijvenschap Harnaschpolder wordt onder meer beoogd de werkgelegenheid en de lokale en regionale economie een impuls te geven, een kwalitatieve invulling te geven aan het bedrijventerrein en zorg te dragen voor de beleidsmatige afstemming met de woningbouw in de Harnaschpolder. Verder is de gemeente Midden-Delfland een volwaardig partner bij de ontwikkeling, waarmee een sterke externe oriëntatie vanuit de gemeente Midden-Delfland is gewaarborgd.

Uitgaven en inkomsten

Grondexploitaties

Bij zowel de uitgaven als de inkomsten is de feitelijke uitvoering van grondexploitaties sterk afhankelijk van procedures die doorlopen moeten worden en de momenten waarop kavels grond (kunnen) worden afgenomen. Inhoudelijke wijzigingen in de plannen worden aan de raad voorgelegd middels de jaarlijkse herzieningen van de grondexploitatieberekeningen (grexen). De hierna genoemde grote verschillen betreffen mede daarom vooral verschuivingen van uitgaven en inkomsten in de tijd.

De grootste verschuivingen bij de lasten zijn:

• Bedrijventerreintjes Hooipolder
  Voor de Zuid kavel (2.900m²) hebben wij het afgelopen jaar de mogelijkheden voor de vestiging van een lokaal bedrijf(je) onderzocht.
  Op basis van de huidige stand van zaken verwachten wij de grond in 2024 uit te geven (circa € 15.000 lagere lasten).
  
• Vastgoedzone Den Hoorn
  De grondexploitatie betreft verkoop van grond voor de realisatie van een reclamemast, een hotel en een bedrijfspand. De (opbrengst van de) reclamemast is in de grondexploitatie gerealiseerd en de huur wordt door de gemeente jaarlijks in rekening gebracht. De overige kavels zijn in 2021 in erfpacht uitgegeven en de canon wordt sindsdien in rekening gebracht. Het hotel is februari 2023 geopend. De oplevering van het bedrijfsgebouw is naar verwachting eind 2023 (circa € 70.000 lagere lasten).
  
• Centrum ontwikkeling Den Hoorn
  Het te realiseren programma bevat in totaal 9 appartementen, 13 woningen, 1.600m² te realiseren supermarkt en 150m² detailhandel. Op dit moment hebben wij nog niet alle gronden in ons bezit. Er lopen verschillende juridische procedures rondom het Centrumplan Den Hoorn (circa € 100.000 hogere lasten).
  
• Keenenburg V
  Het gemixte woningbouwprogramma met grondgebonden woningen, appartementen en wooneenheden in een boerderijsetting komt op basis van de huidige uitgangspunten uit op 37 woningen. Het bestemmingsplan (woningbouw) is onherroepelijk vastgesteld en er is ook een beeldkwaliteitsplan vastgesteld. Op dit moment zijn wij bezig met de voorbereidingen voor een tender (vormvrije vorm van aanbesteden) (circa € 467.000 hogere lasten).
• Maaslandse Dam / Ruimte voor Ruimte
  De Maaslandse Dam betreft de omvorming van een voormalig kassengebied naar een groen woongebied. In totaal betreft dit plan 45 woningen en een groen middengebied bestaande uit een natuurspeeltuin. De grond voor de woningen is inmiddels volledig uitgegeven.
  De Zuidrand omvat het realiseren van 13 woningen, in de vorm van vrije kavels en 8-tal appartementen. In 2022 zijn wij, in opdracht van de Provincie, de samenwerking aangegaan met Antea om een socialer programma op haalbaarheid te onderzoeken en tot uitvoering te brengen. In 2023 gaan wij hier verder mee aan de slag (circa € 340.000 hogere lasten).
• Kreekzone
  Het project bestaat uit vier fasen. Fasen 1 t/m 3 (140 woningen) zijn vrijwel volledig afgerond. Een aanzienlijk deel (50%) van de gerealiseerde woningen is sociale huur of koop. Fase 4 betreft de locatie Sterappel. Op deze locatie zijn op tijdelijke basis woningen voor statushouders geplaatst, waartoe met woningstichting WMD een overeenkomst loopt tot juni 2024. Het bestemmingsplan geeft op deze locatie de mogelijkheid een appartementengebouw te realiseren. Het programma in de grondexploitatie bestaat uit het realiseren van 22 middenhuur appartementen (circa € 70.000 hogere lasten).
• Centrum Maasland
  Op de locatie van de voormalige kantoorvleugel van het gemeentehuis van Maasland zijn wij van plan grond uit te geven voor de realisatie van acht woningen. In 2022 zijn er door tekort aan medewerkers geen werkzaamheden uitgevoerd. We zijn voornemens het plan zo spoedig mogelijk op te pakken (circa € 35.000 lagere lasten).
  
• Woudselaan
  Op basis van de stedenbouwkundige uitgangspunten zijn wij voornemens om zes woningen te realiseren. Een “restant” stukje willen wij verkopen aan een geïnteresseerde koper. Op tijdelijke basis zijn negen tiny houses gerealiseerd. Na het verstrijken van de termijn van de bruikleenovereenkomst in 2024 zijn wij van plan om de tiny houses te ‘vervangen’ voor zes grondgebonden woningen (circa € 40.000 hogere lasten).
  

Lasten

Overschrijding (€ 328.230).

Reserve grondexploitaties
- De totale overschrijding uit verliesnemingen grondexploitaties bedraagt € 199.500.

Fonds sociale Woningbouw
- De totale overschrijding afkoopsommen sociale woningbouw bedraagt € 128.730.

Baten

Onderschrijding (€ 150.250)

Algemene reserve
- De totale onderschrijding op herontwikkeling locatie Hoornbloem bedraagt € 80.100.
- De totale onderschrijding op herontwikkeling Hoornbloem LWE bedraagt € 45.000.
- De totale onderschrijding op herontwikkeling Hoornbloem Samenleving bedraagt € 25.150.