Onderhoud kapitaalgoederen

In deze paragraaf gaan wij in op het onderhoud van de kapitaalgoederen en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties. De kwaliteit van de openbare ruimte is belangrijk voor het woongenot van inwoners. De kapitaalgoederen dragen bij aan dit woongenot. Het gaat hierbij om wegen, riolering, water, groen, speelplaatsen, openbare verlichting, civiele kunstwerken, begraafplaatsen en gebouwen.

In onderstaande tabel het overzicht van de werkelijke exploitatiekosten voor klein en groot onderhoud van de kapitaalgoederen (inclusief kapitaallasten en manuren) en het totaal van de investeringen in 2022.

Taakveld	Klein en groot onderhoud
Wegen	€ 1.805.473
Openbare verlichting	€ 318.212
Kunstwerken (bruggen)	€ 424.402
Riolering	€ 1.431.270
Binnenhavens, doorgaande waterwegen en beschoeiingen	€ 257.957
Openbaar groen	€ 1.193.963
Speelplaatsen	€ 183.325
Totalen	€ 5.614.602

Daarnaast is in 2022 een bedrag van € 2.409.635 uitgegeven aan nieuwe investeringen van kapitaalgoederen.

Het reguliere preventieve onderhoud aan asfalt- en elementverhardingen wordt uitgevoerd conform het onderhoudsplan. Dit onderhoudsplan wordt gemaakt op basis van de resultaten van de jaarlijkse weginspecties. Het onderhoud vindt zoveel mogelijk plaats volgens de methode van wegvakonderdeel gericht onderhoud. Ondanks deze gerichte aanpak is door het doorvoeren van structurele bezuinigingen op het wegenonderhoud de kwaliteit de laatste jaren achteruitgegaan. Vanaf 2022 zijn de budgetten enigszins opgehoogd om het tij te keren. Er is een kleine inhaalslag gemaakt, ook met de investeringen. Daarnaast is gewerkt aan een actualisatie van het beheerplan. Hierin wordt inzichtelijk welke budgetten nodig zijn om 94% van het wegenareaal op beeldkwaliteitsniveau A+, A en B (voldoende volgens de CROW-norm) te brengen.

Financiering
Met het reguliere onderhoud is in 2022 een bedrag gemoeid van € 1.805.473,- inclusief vaste lasten zoals kapitaallasten, verzekering, manuren, tractie. De direct inzetbare kosten voor het dagelijks beheer en onderhoud aan wegen bedroegen in 2022 € 1.363.435,-. Dit is exclusief investeringen.

Jaarlijks wordt het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan (vGRP) uitgewerkt in een operationeel jaarprogramma. Hierin worden de concrete plannen voor aanleg, onderzoek, maatregelen, reparaties, vervanging en verbetering voor het betreffende jaar opgenomen. In het Operationele Programma (OP) wordt tevens aangegeven of alle in voorafgaande OP’s beschreven taken zijn uitgevoerd (een evaluatie). Achtereenvolgende OP’s geven dus een volledig beeld van alle activiteiten die in de planperiode van het vGRP zijn uitgevoerd.

De belangrijkste onderhoudsmaatregelen betreffen:

• vervanging en relining vrijvervalriolering;
• vervanging versleten pompen van de drukriolering;
• onderzoeken functioneren riolering (onder andere meten aan overstorten);
• onderhoud aan gemalen en pompen drukriolering en vrijvervalriolering (niet vooraf in te plannen reparaties).

Financiering
Het reguliere preventieve onderhoud aan rioleringen gebeurt op basis van het operationeel jaarprogramma. Met dit onderhoud is in 2022 een bedrag gemoeid van € 1.431.270,- (inclusief kapitaallasten, manuren en tractie).

Het Hoogheemraadschap van Delfland is, binnen haar beheergebied, verantwoordelijk voor de waterkwantiteit en -kwaliteit. Daarom eist het hoogheemraadschap met de regelgeving in de zogenaamde ‘keur’ dat alle watergangen voldoen aan de normen die zij daaraan stelt. Deze normen bepalen onder meer de diepte van de watergang en de hoeveelheid plantengroei die is toegestaan. Afhankelijk van het type watergang en de daarvoor geldende normen moet het onderhoud minder of meer frequent uitgevoerd worden. De eigenaren en/of aangelanden van de watergangen zijn voor deze uitvoering verantwoordelijk. De gemeente is eigenaar en aangelande van een groot aantal watergangen of delen daarvan. Voor de gemeente betekent dit dat zij hieraan jaarlijks onderhoud moet uitvoeren.

De belangrijkste onderhoudsmaatregelen betreffen:

• uitmaaien van de watergangen;
• baggerwerkzaamheden;
• maaien van de slootkanten;
• verwijderen van drijfvuil en overhangende takken.

Financiering
Met het reguliere preventieve onderhoud aan water (maaien van waterplanten en baggeren) is in 2022 een bedrag gemoeid van € 257.957,-.

De gemeenteraad heeft het ‘Groenbeleidsplan Midden-Delfland 2007-2022’, zoals uit de titel blijkt, vastgesteld voor de periode 2007-2022. Bij de vaststelling is bewust gekozen voor een lange looptijd van het plan. De reden daarvan is dat ontwikkelingen in het openbaar groen vaak langjarig zijn. Bestendigheid in beleid is belangrijk om het groenbeheer goed uit te kunnen voeren.

De groenvoorzieningen in Midden-Delfland worden door de eigen dienst en door aannemers onderhouden. Het overgrote deel van het onderhoud is uitbesteed aan aannemers. De afspraken met de aannemers over planmatige uitvoering van het onderhoud zijn vastgelegd in meerjarige onderhoudscontracten (groenbestekken).

Financiering
Met het groenonderhoud is een bedrag gemoeid van € 1.193.963,- in 2022, inclusief vaste lasten zoals kapitaallasten, manuren en tractie.

Het beleidsplan (Nota spelen) is gericht op een ontwikkeling van het aanbod van speelvoorzieningen. Het areaal speelplekken verandert geleidelijk. Aanpassingen leiden tot een betere spreiding van het aanbod. Speeltoestellen verouderen en zijn in principe na 10 tot 15 jaar afgeschreven, afhankelijk van het materiaal. Door het opstellen en bijhouden van een beheer-, vervangings- en onderhoudsprogramma kunnen de speelterreinen kwalitatief in goede conditie worden gehouden en voldoen deze aan de veiligheidseisen. In het beleidsplan is op basis van wetgeving en de kwaliteit van de speelplaatsen een vervangingsoverzicht opgesteld. Het reguliere preventieve onderhoud aan speelvoorzieningen gebeurt op basis van het beleidsplan.

De gemeente voert het onderhoud aan speelterreinen zelf uit. Maandelijks controleren wij de toestellen en terreinen. Ook voeren wij jaarlijks een algemene veiligheidsinspectie uit. Bij gebreken en/of schade nemen wij direct maatregelen. De controles en verrichte reparaties tekenen wij op in een logboek.

Financiering
Met het reguliere onderhoud is een bedrag gemoeid van € 183.325,- in 2022.

Het verbeteren en het energiezuiniger maken van de openbare verlichting vindt plaats aan de hand van het actuele beheerplan (Keuzenotitie openbare verlichting). Het reguliere preventieve onderhoud aan openbare verlichting vindt plaats op basis van het onderhoudsplan. Afgeschreven verlichting vervangen wij voor zuinige, slimme en innovatieve verlichting. In het (landelijke) energieakkoord voor duurzaam energiebeleid zijn doelstellingen op het gebied van energiebezuiniging beschreven. Aan de hand van het beheerplan willen we bereiken dat de openbare verlichting:

• conform de ROVL-2011 richtlijnen in goede staat van onderhoud blijft;
• wanneer mogelijk wordt verbeterd;
• conform de doelstelling energiezuiniger en slimmer wordt.

Financiering
Met het onderhoud is in 2022 een bedrag gemoeid van € 318.212,- inclusief vaste lasten. De direct inzetbare financiële middelen voor het laten branden van en het dagelijks beheer en onderhoud aan de openbare verlichting bedragen in 2022 € 206.591,-. Dit is exclusief investeringen.

Onder de civiele kunstwerken verstaan wij bruggen, brugduikers, kades, damwanden, stuwen en beschoeiingen. De bruggen en brugduikers worden driejaarlijks geïnspecteerd. De laatste inspectie was in 2020. Het onderhoud wordt uitgevoerd conform de inspectieresultaten. Voor de kades, damwanden, stuwen en beschoeiingen is in 2022 gestart met het opstellen van een beheerplan.

Financieel
Met het preventieve en correctieve onderhoud is in 2022 een bedrag gemoeid van € 424.401,-. Dit bedrag maakt deel uit van de totale begroting voor civiele kunstwerken in 2022 van € 448.667,-.

De huidige vastgoedportefeuille is grotendeels historisch gegroeid en niet ontstaan vanuit een overkoepelende visie op het gemeentelijke vastgoed. Een aantal gebouwen heeft niet tot nauwelijks een maatschappelijke of commerciële functie. Losse grond, de openbare ruimte en (school)gebouwen waarop de gemeente nog een economisch claimrecht heeft, vallen buiten de scope van de gemeentelijke gebouwen.

In 2021 is een concept strategische vastgoedvisie opgesteld. In deze visie is aangegeven hoe we omgaan met de gemeentelijke gebouwen, in hoeverre het noodzakelijk is om de gebouwen in eigendom te houden. In vervolg op dit onderzoek wordt de kostendekkendheid van de gemeentelijke gebouwen tegen het licht gehouden. Ook worden met de uitgangspunten van deze visie de meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s) geactualiseerd. Deze plannen geven per gebouw inzicht in het onderhoud, aanwezige installaties en kosten van onderhoud of vervanging op korte en lange termijn. Een dergelijk plan wordt iedere 3 jaar per gebouw en dorpskern bijgewerkt. In de MJOP’s wordt ook verduurzaming van de gemeentelijke gebouwen meegenomen.

Maatregelen die worden uitgevoerd kunnen worden ingedeeld in de volgende categorieën:

• Preventief onderhoud (onderhoudscontracten)
• Correctief en dagelijks onderhoud (klachtenonderhoud)
• Planmatig & vervangend onderhoud (incl. kwaliteitsimpuls onderhoud gebouwen)
• Investeringen

In 2022 is een inhaalslag gemaakt met het planmatig onderhoud van de gebouwen.

In 2022 zijn er 3632 meldingen over de buitenruimte gemaakt. Dit zijn er bijna 450 minder dan het jaar ervoor.

Hieronder het overzicht van het totaal aantal meldingen in de afgelopen jaren en de uitsplitsing van de meldingen in 2022 per categorie en per kern.

Jaar	Aantal meldingen
2018	3200
2019	3004
2020	3703
2021	4086
2022	3632

Totaal aantal meldingen buitenruimte

Categorie meldingen	Den Hoorn	Maasland	Schipluiden	Totaal
Straatmeubilair, straatverlichting en verkeerslichten	251	191	308	750
Wegen, bruggen en gladheid	255	202	228	685
Groen	249	254	184	687
Afval en reiniging	193	145	136	474
Verkeer en parkeren	134	90	56	280
Riolering	29	47	32	108
Dieren en ongedierte	45	54	95	194
Sloten, vijvers en singels	21	26	19	66
Speelvoorzieningen	42	32	22	96
Wijk in aanbouw	4	2	0	6
Begraafplaats	nvt	8	1	9
Handhaving en veiligheid	118	110	49	277
Totaal	1341	1161	1130	3632

Aantal meldingen per categorie en per kern