Begroting 2024 - 2027

Hierbij ontvangt u de Begroting 2024-2027. Deze begroting is de uitwerking van de Kadernota 2024-2027 die u op 4 juli 2023 heeft vastgesteld. De kadernota gaf u een doorkijk naar de Begroting 2024-2027 en bevat zowel de kaders voor het verder uitwerken van de begroting als een vooruitblik voor de komende jaren.

Deze begroting laat voor 2024 een bescheiden positief beeld zien. Dit maakt het mogelijk om onze dienstverlening te continueren en om de voorgestelde plannen uit de kadernota en het collegewerkprogramma te realiseren. Daarnaast is sinds het vaststellen van de kadernota nog een aantal – deels autonome – wijzigingen geweest. Deze zijn ook verwerkt.

Tegelijkertijd blijven de onzekerheden onverminderd groot. Economische ontwikkelingen zoals inflatie hebben impact op iedereen en dus ook invloed op onze eigen begroting. Daarbij komt nog onzekerheid over het rijksbeleid. Dit is zichtbaar in het meerjarenperspectief. Na een positief beeld in 2024 en 2025 ontstaat in 2026 en 2027 een flink nadeel. Het tekort ontstaat voor een groot deel als gevolg van de keuzes die het Rijk heeft gemaakt in de algemene uitkering.

We presenteren u dus geen sluitende begroting over alle jaren. Wij hebben de lasten (en baten) in de meerjarenramingen voor 2026 en 2027 in beeld gebracht. Die zijn gebaseerd op de kennis die we nu hebben op basis van het huidige takenpakket, de noodzakelijke investeringen, de inflatie, de stijgende rente en geschatte mee- en tegenvallers. Wij volgen hierbij het advies dat de VNG gemeenten geeft om bewust en transparant de ontstane tekorten te laten zien. Door de gevolgen van de keuzes van het kabinet te laten zien, geven gemeenten een helder signaal af aan het inmiddels demissionaire kabinet en Tweede Kamer: de gemeentelijke financiën zijn momenteel onvoldoende voor het uitvoeren van het huidige takenpakket.

De Begroting is voor de jaren 2024 en 2025 sluitend; in die jaren presenteren we een bescheiden positief beeld. Daarnaast beschikken we over een stevige buffer voor tegenvallers. Dit biedt ons de financiële ruimte om onze maatschappelijke opgaven te realiseren en onze gemeentelijke dienstverlening minimaal op peil te houden én om stappen te zetten in verdere ontwikkeling.

Wij kijken scherp naar onze structurele uitgaven. Het meerjarenbeeld blijft onzeker door de onduidelijkheid in de financiering van het Rijk. Daar hebben we beperkt invloed op. Desondanks kiezen we er niet voor om nu al te bezuinigen op bestaande voorzieningen. Dit om te voorkomen dat we onomkeerbare keuzes maken, die niet nodig blijken wanneer het Rijk over de brug is gekomen.
We voeren wel zelf regie op de keuzes die we kunnen maken binnen de bestaande kaders, beleid, budgetten en investeringen. We kijken naar mogelijkheden om 'oud-voor-nieuw' keuzes te maken waardoor (op termijn) ruimte kan ontstaan, we tonen lef door te stoppen met zaken die onvoldoende bijdragen aan het realiseren van onze opgaven en we zijn realistisch bij het doen van investeringen. Daarnaast kijken we waar we met incidentele impulsen, die ook incidenteel gefinancierd worden, langdurig voordeel kunnen bereiken. Dat kan zijn op kwaliteit, op duurzaamheid, op efficiëntie of financieel voordeel.
De gemiddelde lastendruk houden we zo laag als mogelijk. De fors gestegen inflatie dwingt ons nu helaas deze tarieven te verhogen (afvalstoffenheffing +8%, rioolheffing +7,5%). Dit is nodig om kostendekkend te blijven en de rekening niet naar de toekomst te schuiven. Na enkele jaren van tariefdalingen komen de tarieven hiermee weer op het niveau van 2021.

Deze begroting is de verdere uitwerking van de Kadernota 2024-2027. Het collegewerkprogramma en het coalitieakkoord op hoofdlijnen 2022-2026 vormen de basis voor deze begroting. Deze is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

1. Een Bijzonder Provinciaal Landschap voor alle Zuid-Hollanders;
2. Een sterke sociale cohesie waar mensen naar elkaar omzien, met persoonlijke ondersteuning voor wie dat nodig heeft
3. Wonen in vitale dorpen, met een uitgebreid voorzieningenniveau;
4. Een professionele en lerende ambtelijke organisatie en bestuur: je zegt wat je doet en doet wat je zegt.
5. Financiën

In deze begroting is rekening gehouden met alles wat we concreet weten en gebaseerd op realistische ramingen. Er zijn echter veel onzekerheden en ontwikkelingen die boven de markt hangen. Deze zijn veelal met elkaar verbonden en hebben onderlinge afhankelijkheid. Een belangrijk voorbeeld daarvan is de arbeidsmarktkrapte. Zonder goede personele invulling kan het werk niet (optimaal) worden gedaan. Dat geldt voor onze partners, voor onze leveranciers en voor onszelf.

Ondanks onze realistische ramingen, staat het dus op voorhand ook vast dat we geconfronteerd worden met veel onzekerheden. Met name in de slotjaren van deze begrotingsperiode. In die zin is het voor ons, maar feitelijk voor alle gemeenten, navigeren in de mist. Vanzelfsprekend blijven we u tijdig informeren en nemen u mee in de mogelijkheden om keuzes te maken.