Het overzicht algemene dekkingsmiddelen is geen (beleids)programma en heeft daardoor een aparte plaats. De financiële middelen in al hun verschijningsvormen zijn dienstbaar aan het beleid. Tegelijkertijd zijn de financiële middelen de randvoorwaarden voor het te voeren beleid. Daarbij wordt een evenwicht gezocht tussen ambities en mogelijkheden.
In algemene termen kan gesteld worden dat het financiële beleid erop gericht is op korte en lange termijn te voorzien in voldoende financiële middelen om mogelijkheden en ambities met elkaar in evenwicht te houden. Omdat de voorgeschreven meerjarencijfers niet verder gaan dan het begrotingsjaar en de drie daaropvolgende jaren is een financieel perspectief opgesteld voor de langere termijn (zie Financieel meerjarenperspectief).
In de volgende tabel wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen. Onder de tabel worden de onderdelen toegelicht.
|
Tabel Algemene dekkingsmiddelen (in €) |
2024 |
2023 |
|
OZB |
6.563.378 |
6.214.366 |
|
Algemene uitkering |
28.344.569 |
26.148.345 |
|
Dividenden |
1.353.500 |
1.560.500 |
|
Rente uitzettingen > 1 jaar |
735.640 |
735.640 |
|
Opbrengsten grondverkopen |
15.000 |
15.000 |
|
Vennootschapsbelasting |
0 |
0 |
|
Onvoorzien |
6.000 |
6.000 |
|
Overige eigen middelen |
0 |
0 |
|
Subtotaal |
37.018.087 |
34.679.851 |
|
Saldo financieringsfunctie |
-1.111.251 |
-950.985 |
|
Totaal algemene dekkingsmiddelen |
35.906.836 |
33.728.866 |
De gemeentelijke heffingen, ook wel lokale heffingen genoemd, vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. De lokale heffing die bij de algemene dekkingsmiddelen hoort, is de OZB. Daarnaast zijn er nog heffingen die niet tot de algemene dekkingsmiddelen worden gerekend. Deze zijn opgenomen in de paragraaf Lokale heffingen.
Onroerendezaakbelasting
Vanaf 2022 stelt de gemeenteraad jaarlijks de tarieven van de OZB vaststelt. Uitgangspunt nu is een verhoging van de OZB-opbrengsten met 3%. Zo ontstaat naast een evenwichtige ontwikkeling van de opbrengst, ook een evenwichtige lokale lastendruk.
De WOZ-waarde wordt bepaald aan de hand van gerealiseerde verkoopcijfers. De waardeontwikkeling wordt pas in de loop van een jaar duidelijk. Gebruik van landelijke cijfers is niet gewenst, omdat deze afwijken van de situatie in Midden-Delfland. Voorlopig wordt voor de woningen voor 2024 de verwachte marktontwikkeling van 3% aangehouden. Dit is gebaseerd op een overzicht van de taxateur waarin per kwartaal wordt bijgehouden hoe de verkoopcijfers zich ontwikkelen. Na een flinke stijging van de verkoopcijfers in 2021, ijkt de marktontwikkeling zich nu te stabiliseren. Onduidelijk is hoe en of deze ontwikkeling zich voort zal zetten. Dit wordt nauwlettend gemonitord.
In de volgende tabel staan de OZB-tarieven.
|
OZB - tarieven* |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
|
Tarief eigenaren woningen |
0,1099% |
0,1132% |
0,1166% |
0,1201% |
|
Tarief eigenaren niet-woningen |
0,2364% |
0,2435% |
0,2508% |
0,2583% |
|
Tarief gebruikers niet-woningen |
0,1697% |
0,1748% |
0,1801% |
0,1855% |
* Jaarlijks worden de tarieven vastgesteld, waarbij rekening wordt gehouden met de waardeontwikkeling van het vastgoed en uitgaande van een opbrengststijging van 3% per jaar. De tariefstijging in deze tabel is 3% per jaar (bij een fictieve waardeontwikkeling van 0%). Wanneer de waardeontwikkeling > 0% per jaar is, worden de tarieven naar beneden bijgesteld en vice versa.
Er bestaat een relatie tussen de OZB en de algemene uitkering uit het gemeentefonds. De algemene uitkering wordt over de gemeenten verdeeld met behulp van verdeelmaatstaven die verschillen in kosten weerspiegelen, maar ook verschillen in belastingcapaciteit. De belastingcapaciteit is een afgeleide van de waarde van de onroerende zaken. Gemeenten die binnen de grenzen hooggewaardeerd onroerend goed hebben, ontvangen een lagere algemene uitkering dan soortgelijke gemeenten met minder waardevol onroerend goed. Van de waarde van de woningen wordt 80% meegerekend. Van de waarde van niet-woningen 70%. Op de uitkomsten daarvan wordt het zogenaamde rekentarief toegepast. Dit rekentarief is afgeleid van het landelijke gemiddelde OZB-tarief. Het resulterende bedrag wordt als ‘eigen inkomstenmaatstaf’ afgetrokken van de algemene uitkering van de betreffende gemeente. Een hogere totale WOZ-waarde leidt hiermee dus ook tot een hogere korting op de algemene uitkering. Het OZB-tarief dat de gemeente hanteert, heeft overigens geen effect op deze aftrekpost.
Algemene uitkering
De raming van de algemene uitkering is gebaseerd op de meicirculaire 2022. De berekeningen van de algemene uitkering voor de begroting 2023-2026 zijn met behulp van de meicirculaire 2021 gemaakt. In onderstaande tabel ziet u het verschil met de ramingen zoals gemaakt voor de begroting 2022-2025.
De raming van de algemene uitkering is gebaseerd op de meicirculaire 2023. De berekeningen van de algemene uitkering voor de begroting 2024-2027 zijn met behulp van de meicirculaire 2023 gemaakt. In onderstaande tabel ziet u het verschil met de ramingen zoals gemaakt voor de begroting 2023-2026.
|
Raming algemene uitkering |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
|
Begroting 2024 - 2027 |
28.344.569 |
29.918.531 |
28.493.133 |
29.239.804 |
|
Begroting 2023 - 2026 |
27.028.667 |
28.583.763 |
27.829.256 |
- |
|
Verschil |
1.315.902 |
1.334.768 |
663.877 |
NVT* |
(*) 2027 was niet begroot. Daar kan geen verschil voor worden berekend.
Dividenden
De gemeente ontvangt jaarlijks dividenduitkeringen uit hoofde van haar aandelenbezit bij de Bank Nederlandse Gemeenten, Waterbedrijf Evides en Westland Infra. Voor het dividend van JUVA wordt uitgegaan van een structureel lagere uitkering, gegeven het meerjarenplan van JUVA, de noodzakelijke investeringen en de ontwikkeling van de solvabiliteit. Gegeven de zeer volatiele situatie op de energiemarkt, de prijsontwikkeling en de lagere omzet is voor 2023 (gegeven de te verwachten resultaten in 2022) een dividenduitkering onzeker.
De gemeente ontvangt jaarlijks dividenduitkeringen uit hoofde van haar aandelenbezit bij de Bank Nederlandse Gemeenten, Waterbedrijf Evides en Westland Infra.
|
|
2024 |
2023 |
|
Bank Nederlandse Gemeenten |
121.500 |
121.500 |
|
Juva N.V. |
1.088.000 |
1.088.000 |
|
Waterbedrijf Evides |
144.000 |
138.000 |
|
Totaal |
1.353.500 |
1.347.500 |
Rente uitzettingen langer dan 1 jaar
Het betreft hier de rente die verkregen wordt van het langdurig uitgezette deel van de Nutsreserve (€ 735.640). Daarnaast wordt rendement gemaakt door de uitgifte van grond in erfpacht, welk (deels) wordt gefinancierd uit eigen overtollige financiële middelen.
Saldo financieringsfunctie
De gemeente heeft ter financiering van haar activiteiten in totaal € 72.266.908 aan langlopende geldleningen aangetrokken (saldo 1-1-2024). Het saldo van de totale werkelijk betaalde rentelasten is hoger dan het saldo van de verdeelde rentelasten over de boekwaarde van de investeringen op basis van een rente omslagpercentage van 0%. Dit levert een last van € 892.158 (werkelijke rente) op in de begroting van 2024. Daar komt een toevoeging van rentes aan de reserves bij van € 56.643. Per saldo komt de financieringsfunctie uit op een nadelig resultaat van € 948.801.
Onvoorzien
De raming van de post onvoorzien is bedoeld voor de dekking van niet voorzienbare uitgaven. Bij gemeenten die een sluitende begroting hebben, is de post onvoorzien meestal het positieve begrotingssaldo dat door de raad als dekkingsmiddel kan worden ingezet. In Midden-Delfland is dat zoals bekend niet het geval. In onze begroting is een bedrag voor onvoorziene uitgaven opgenomen van € 6.000 voor 2024.
Heffing vennootschapsbelasting
Vanaf 1 januari 2016 is de gemeente vennootschapsplichtig. Dit betekent dat voor elke activiteit van de gemeente beoordeeld wordt of er aan de ondernemingscriteria volgens deze wet wordt voldaan. Als dit het geval is, wordt de gemeente per activiteit door de belastingdienst aangeslagen voor 25% van het saldo batig (uitgaven minus inkomsten). Tot nu toe voldoet de gemeente Midden-Delfland niet aan de ondernemerscriteria voor de Vpb-plicht. Er zijn echter nog ontwikkelingen in de regelgeving die een onzekere factor vormen. Mocht de gemeente hierdoor aan de ondernemerscriteria gaan voldoen zal het nadeel gering zijn.
Wat is de betrokkenheid van de verbonden partijen?
De BNG Bank is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Het dienen van het maatschappelijk belang bindt de bank met de gemeente. Daarom houdt de gemeente een beperkt aantal aandelen in de bank.
Met de deelname aan Juva N.V. is een ongestoorde levering van gas en elektriciteit aan burgers en bedrijven binnen de gemeente gegarandeerd.
Het doel van Evides is het altijd kunnen leveren van schoon en hoogwaardig drinkwater en het continu beschikbaar hebben van industriewater dat aan strenge normen voldoen.
Voor de bovenstaande partijen geldt dat er naast het maatschappelijk belang eveneens sprake is van een financieel belang voor de gemeente. De jaarlijkse winstuitkeringen (dividend) vormt een relevante inkomstenpost.
Wat mag het kosten?
Wijziging budget 2024 ten opzichte van 2023
Lasten
OZB Woningen (€ -45.816)
De oorzaak van deze aframing zit voornamelijk in een verschuiving van werkgeverslasten (€ -63.483) en in mindere mate in de toename van doorbelaste automatiseringskosten (€ 14.745).
Baten
Algemene uitkering (€ 1.908.318)
De berekeningen van de algemene uitkering voor de begroting 2024-2027 zijn met behulp van de meicirculaire 2023 gemaakt. Hierin is de herverdeling van het gemeentefonds verwerkt en de extra toegezegde Rijksmiddelen voor diverse onderwerpen. Voor onze gemeente pakt dit fors voordeliger uit. Voor het jaar 2026 echter moet worden uitgegaan van een veel lagere uitkering (ca. € 1,4 mln. minder dan 2025) op basis van het huidige kabinetsbeleid.
OZB-woningen (€ 231.199) en OZB niet-woningen (€ 67.813)
Uitgangspunt is een verhoging van de OZB-opbrengsten met 3% per jaar voor zowel woningen als niet-woningen, zoals reeds in de Begroting 2023-2026 in de ramingen is opgenomen. Daarnaast wordt de hogere opbrengst veroorzaakt door waardestijging en areaaluitbreiding.
Mutatie reserve
Wijzigingen reserves 2024 ten opzichte van 2023
Baten € -169.717
Uit de algemene reserve wordt in 2023 de volgende incidentele onttrekking gedaan:
- Correctie op begrotingswijziging 6 € -111.640
Uit de reserve investeringsprogramma wordt in 2023 de volgende incidentele onttrekking gedaan:
- Kwaliteitsimpuls ambtelijke organisatie € 270.556
Het overige verschil wordt verklaard door diverse kleine mutaties.