Leeswijzer

De programmabegroting bestaat uit drie onderdelen:

• de beleidsbegroting – met het programmaplan en de paragrafen;
• de financiële begroting;
• de ramingen en realisatiecijfers, geclusterd naar taakvelden.

Deze indeling volgt de wettelijke eisen uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV).

Opbouw

We beginnen met de uitgangspunten voor deze begroting en een samenvattend financieel overzicht voor de periode 2026–2029, met een doorkijk naar 2034. Dit staat in het Financieel meerjarenperspectief.

Daarna volgt een toelichting op de zeven programma’s en de paragrafen. Hierin hebben we speciale aandacht besteed aan de keuzes die nodig waren om de begroting reëel sluitend te maken, inclusief de gevolgen en de mogelijke risico’s.

Inhoud van de programma’s

In de programma’s leest u wat we willen bereiken en hoe we dat gaan doen: met energie, realisme en gericht op blijvende waarde voor onze inwoners. De programma’s bevatten alle kosten die direct samenhangen met de gemeentelijke taken en activiteiten: het primaire proces. De lasten en baten van de overhead (bijvoorbeeld huisvesting, ICT en personeelszaken) zijn niet per programma toegerekend, maar apart en centraal opgenomen in een overzicht overhead.

De begroting bestaat uit zeven programma’s en twee overzichten, de indeling is als volgt:

• Programma 1: Vitale dorpen in Midden-Delfland® 2025
• Programma 2: Bestuur en dienstverlening
• Programma 3: Beheer, verkeer en milieu
• Programma 4: Onderwijs
• Programma 5: Sociaal Domein en Welzijn
• Programma 6: Economische en sociale zaken
• Programma 7: Ruimtelijke ordening, ontwikkeling en volkshuisvesting
• Overzicht Algemene dekkingsmiddelen
• Overzicht Overhead

Per programma leest u het maatschappelijk doel en de koppeling met de 3 W-vragen; 'Wat willen we bereiken?', 'Wat gaan we ervoor doen?' en 'Wat mag dat kosten?'. Ook benoemen we per programma de verbinding met Cittaslow.

De indeling van de programma’s is als volgt:

• Beleidsdoel (het gewenste maatschappelijke effect waar het programma als geheel zich op richt)
• Wat willen we bereiken? (Speerpunten en doelen binnen het programma)
• Wat is de relatie tussen Cittaslow en het beleidsveld?
• Wat gaan we daarvoor doen? (Concrete activiteiten voor 2026 om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken. Hierin staan ook de instrumenten en kader stellende documenten)
• Wat is de betrokkenheid van de verbonden partijen?
• Wat mag het kosten? Hier leest u de financiële vertaling per programma.

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op een aantal financiële en bedrijfsmatige zaken, die dwars door het beleid uit de programma’s heen lopen. Deze zaken zijn:

• Lokale heffingen
• Verbonden partijen
• Grondbeleid
• Onderhoud kapitaalgoederen
• Bedrijfsvoering
• Weerstandsvermogen en risicobeheersing
• Financiering
• Wet open overheid
  

Met de genoemde onderwerpen is een groot (financieel) belang gediend. De paragrafen geven daardoor extra informatie voor de beoordeling van de financiële positie op de korte en langere termijn.

Op grond van het BBV is de gemeente verplicht een overzicht van de financiële begroting (overzicht van baten en lasten) samen te stellen. De uiteenzetting van de financiële positie en het overzicht van baten en lasten vormen samen de financiële begroting. Verder wordt in dit hoofdstuk ingegaan op de Financiële structuur. Aansluitend is een toelichting op het resultaat van de primitieve begroting opgenomen.