Programma 6: Economische en sociale zaken

Versterking en behoud van de gemeentelijke economische infrastructuur op basis van een actieve bijdrage aan het regionaal economisch vestigingsklimaat en lokaal maatwerk.

Gewenst maatschappelijk effect

• Bijdragen aan een duurzame economie in 2050.
• Het zijn van een bereikbare en betrouwbare partner voor in Midden-Delfland gevestigde ondernemers.
• (Bijdragen aan het) Verhogen van de regionale brede welvaart.
• Verbeteren van het bieden van laagdrempelige dagrecreatie in het landschap aan de regio.
• Behoud en versterking van de vitaliteit van de dorpen door middel van een goed voorzieningenaanbod.

Het gemeentelijk lidmaatschap van Cittaslow biedt lokale ondernemers een instrument om zich te onderscheiden op duurzaamheid vanuit een innovatieve en maatschappelijk verantwoorde ontwikkeling. Bedrijven en organisaties die werken volgens deze principes en daarmee bijdragen aan de doelstellingen van Cittaslow en de Sustainable Development Goals, kunnen zich als ‘Supporter Cittaslow Midden-Delfland’ aanmelden. Vanuit de gemeente kunnen zij het daarbij behorende certificaat ontvangen.

Structureel

• Deelnemen aan provinciale en regionale samenwerkingen, zoals Greenport West-Holland, Metropoolregio Rotterdam Den Haag en aan in die verbanden geïnitieerde programma's.
• Heffen van toeristenbelasting.
• Gebiedsmarketing.

Incidenteel

• Inrichten uitvoering gebiedsmarketing 2025-2029 op basis van resultaten evaluatie najaar 2023.
• Opstellen detailhandelsbeleid ten behoeve van vitale dorpen.
• Verkennen toekomstvastheid glastuinbouwclusters.

Resultaten 2024

In 2024 is ingezet op de ontwikkeling van het nieuw uitvoeringsprogramma voor gebiedsmarketing 2025-2029. De resultaten uit de evaluatie van najaar 2023 zijn hierin meegenomen. Het programma zal begin 2025 aan de raad worden voorgelegd. Daarnaast is een start gemaakt met het verkennen van de toekomstvastheid van de glastuinbouwclusters.

Structureel wordt deelgenomen aan regionale en provinciale samenwerkingen, zoals Greenport West-Holland, Metropoolregio Rotterdam Den Haag en aan in die verbanden geïnitieerde programma's.

Zie voor nadere toelichting paragraaf Verbonden partijen

Uitgaven

Onderschrijding Economie (€ 192.809)
De onderschrijding zit voornamelijk in minder uitgaven vanuit de reserve planmatig onderhoud (€ -22.942) advieskosten (€ 19.000) en een verschuiving van werkgeverslasten (€ -111.924). Het restant zit verspreid over diverse kleinere posten.

Iedereen doet mee in Midden-Delfland. De inwoner die in staat is om betaalde arbeid te verrichten, stimuleren en ondersteunen wij zo snel mogelijk richting de reguliere arbeidsmarkt. De inwoner die (nog) niet in staat is om te werken, participeert naar vermogen in de samenleving. Wij ondersteunen de inwoner die tijdelijk niet in staat is om zelfstandig in het inkomen te voorzien, en voorkomen en/of bestrijden armoede onder onze inwoners. Belangrijke ambitie is het aantal mensen dat afhankelijk is van een gemeentelijke uitkering terug te dringen. Hiertoe voeren wij een actief en effectief re-integratiebeleid in combinatie met het handhaven van de wet- en regelgeving.

Binnen de gemeente Midden-Delfland heten wij inburgeraars welkom. Wij streven ernaar dat inburgeraars zich thuis voelen in onze gemeente, de weg leren kennen en de taal leren spreken waardoor deze inwoner gaat deelnemen aan onze maatschappij. Uitgangspunt hierbij is dat hij/zij dit doet met betaalde arbeid.

• Iedereen in Midden-Delfland werkt, werkt aan of werkt mee! Zoveel mogelijk inwoners van Midden-Delfland werken om te voorzien in hun eigen onderhoud.
• De inwoner die (nog) niet in staat is om te werken, werkt aan het vergroten van zijn/haar mogelijkheden en participeert naar vermogen in de maatschappij.
• Zo min mogelijk inwoners van Midden-Delfland leven in armoede.
• De stijgende lijn van het uitkeringenbestand willen we doorbreken.
• We werken eraan het bereik van onze minimaregelingen te verhogen onder de doelgroep.

Bestrijding van de sociale armoede is een belangrijk uitgangspunt van de filosofie van Cittaslow. Een eigen inkomen en maatschappelijke participatie dragen bij aan het vergroten van de kwaliteit van leven en de sociale cohesie. Het percentage uitkeringen en kinderen die leven in een ‘uitkeringsgezin’ is in Midden-Delfland lager dan het landelijke en regionaal gemiddelde. Tegelijkertijd is sprake van een hoger besteedbaar inkomen.

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Ons motto is: Iedereen in Midden-Delfland werkt, werkt aan of werkt mee! Door extra inzet op bemiddeling naar werk, het ondersteunen bij re-integratie en het handhaven van wet- en regelgeving streven we naar daling van het bijstandsbestand. Onze inzet blijft er ook in 2024 op gericht de uitstroom naar (vervangend) werk zo groot mogelijk te houden. Meer mensen aan het werk en minder in de uitkering en het voorkomen van armoede en schulden.

In 2024 willen wij ons re-integratiebeleid en de inrichting van onze re-integratiewerkzaamheden herzien met als doel het verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt bij onze bijstandsgerechtigde inwoners.

Concrete doelen/acties voor 2024

• We geven uitvoering aan het in 2023 vastgestelde programma armoede en schulden.
• Wij geven invulling aan onze wettelijke taken op het gebied van re-integratie. Hiermee leiden we inwoners met een uitkering toe naar werk, parttime werk of participatie.
• Wij werken samen binnen de arbeidsmarktregio aan het verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt voor inwoners van de arbeidsmarktregio.
• Wij bieden de wettelijke dienstverlening aan zelfstandigen via inzet van het expertise centrum Regionaal Bureau Zelfstandigen.
• Voor de doelgroep jongeren zetten wij onze aanpak voort met de inzet van onze klantmanager Jongeren.
• Dienstverlening voor onze inburgeraars voeren wij uit conform het vastgestelde uitvoeringsplan inburgering. Alle statushouders die voor 2024 gekoppeld worden aan onze gemeente, worden in begeleiding genomen door de klantmanager.
• We zetten het kwaliteitsbeleid voort, gericht op het in stand houden en verhogen van de kwaliteit van de uitvoer van onze publieke taak.

Instrumenten

• Beleidskader participatie en re-integratie Midden-Delfland
• Beleidsplan geldzorgen, armoede en schulden
• Handhavingsplan Sociale Zaken
• Re-integratieverordening en beleidsregels re-integratie
• Verordening tegenprestatie
• Handhavingsverordening
• Verordening cliëntenparticipatie
• Verordening individuele inkomenstoeslag
• Verordening individuele studietoeslag
• Maatregelverordening
• Beleidsregels beschut werk
• Beleidsregels bestuurlijke boete
• Beleidsregels terugvordering en verhaal
• Beleidsregels vrijlating inkomsten en giften
• Beleidsregels bijzondere bijstand
• Beleidsregels Collectieve Aanvullende Verzekering (1 januari 2018)
• Beleidsregels krediethypotheek en -pand
• Beleidsregels schuldhulpverlening
• Beleidsregels bijstandsverlening zelfstandigen
• Beleidsregels tegemoetkoming kosten kinderopvang SMI (sinds 1 maart 2021)
• Beleidsregelwoonsituatie en commerciële verhuur
• Jeugdsportfonds/ Jeugdcultuurfonds
• stichting leergeld
• Beleidsregels Tozo terug- en invordering gemeente Midden-Delfland 2022
• Instrumentenbox DENNIS en EVA
• Regionaal plan laaggeletterdheid

Ons motto is "Iedereen werkt, werkt aan of werkt mee!". Daarom is dit jaar het re-integratiebeleid en inrichting van onze re-integratiewerkzaamheden herzien en uitgevoerd. Dit droeg bij aan het verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt bij onze bijstandsgerechtigde inwoners.

Met het oog op de nieuwe Inburgeringswet hebben we statushouders en gezinsmigranten die zich in onze gemeente vestigden zo snel en goed mogelijk begeleid bij het integreren. Dat deden we door in te zetten op taal en participatie.

Concrete acties in 2024:

• Er is uitgebreid ingezet op het armoedebeleid. Twee concrete voorbeelden zijn: de aanpassingen van de beleidsregels bijzondere bijstand en het opzetten van een locatie van Wij Midden Delfland in Den Hoorn (Ontwikkelplein). Wij Midden Delfland is een laagdrempelig informatiepunt voor inwoners met vragen over financiën, basisvaardigheden en ontmoeten. Daarmee werken we aan betere bekendheid van voorzieningen.
• Voor invulling van de wettelijke taak re-integratie en het nieuwe re-integratiebeleid zijn wij met zo'n 10 re-integratie bureaus overeenkomsten aangegaan. Deze bureaus bemiddelen onze bijstandsgerechtigde inwoners naar werk en/of participatie. De klantmanagers hebben hierbij de regie en bepalen welk traject voor welke inwoner wordt ingezet.
• Binnen de arbeidsmarktregio zijn de voorbereidingen getroffen voor de oprichting van het regionaal werkcentrum.
• In 2024 voerde het Regionaal Bureau Zelfstandigen de werkzaamheden en de verplichtingen over zelfstandigen binnen de participatiewet uit.
• Onze klantmanager Jongeren heeft in nauwe samenwerking met de leerplichtambtenaar aandacht besteed aan jongeren uit de doelgroep.
• In 2024 is de maatschappelijke begeleiding van statushouders opnieuw aanbesteed. Dit resulteert in een totaalpakket bij 1 aanbieder waarbij statushouders zowel de begeleiding als de taalscholing op 1 locatie ontvangen. De consulent inburgering is ook aanspreekpunt voor de ontheemde Oekraïners die in onze gemeente wonen. In 2024 zijn de beleidsregels rondom de eigen bijdrage ontheemde Oekraïners vastgesteld.
• Over alle kwartalen zijn steekproeven uitgevoerd door de kwaliteitsmedewerker en er is een start gemaakt met afdelingsbrede kwaliteitsnormen van steekproeven.

Uitgaven

Onderschrijding Bijstand (€ 178.993)

Hoewel het aantal uitkeringen nog licht is gestegen, waren de rijksmiddelen beter in overeenstemming met de lasten. Hierdoor is het budget dat wij aanvullend raamden vanuit eigen middelen, in mindere mate nodig geweest.

Onderschrijding Minimabeleid (€158.256)

Deze onderschrijding heeft twee oorzaken. De eerste is dat voor de uitvoering van het nieuwe armoedebeleid dat begin 2024 is vastgesteld, nog een aantal zaken moesten worden opgestart en voorbereid. Hierdoor is een deel van de verwachte kosten in 2024 nog niet gemaakt. Ook zijn de kosten voor inhuur lager uitgevallen dan verwacht. De tweede verklaring betreft lagere salariskosten door tijdelijke onderbezetting.

Onderschrijding Sociale werkvoorziening (€ 62.198)

Het werkelijke aantal geplaatste inwoners op beschut werk ligt in 2024 lager doordat de schatting is gedaan op inwonerspopulatie.

Overschrijding Vreemdelingen (€ -113.553)

Voornaamste oorzaak is de doorloop van trajecten uit voorgaande jaren. Hiertegenover staan extra inkomsten.

Inkomsten

Onderschrijding Bijstand (€ -57.269)

Het verschil komt voort vanuit minder vorderingen dan geraamd. Een mogelijke verklaring is dat vanwege een hoge mate van rechtmatige toekenningen er minder noodzaak tot terugvorderen bestaat.

Overschrijding Vreemdelingen (€ 368.223)

Tegenover hogere uitgaven staan hogere inkomsten.

Inkomsten:

Onttrekking uit de Algemene reserve:

• Uit de algemene reserve wordt in 2024 voor € 62.713 minder onttrokken dan begroot voor het budget beleidsplan 'Geldzorgen, armoede en schulden'. Dit budget werd in 2023 doorgeschoven en is in 2024 niet benut.
• Uit de algemene reserve wordt in 2024 voor € 135.241 minder onttrokken dan begroot voor het budget Wijziging Uitvoeringsplan geldzorgen, armoede en schulden zoals staat in het Raadsbesluit van 23 januari 2024.
• Uit de algemene reserve wordt in 2024 voor € 59.423 minder onttrokken dan begroot voor het budget Energietoeslag/Vergoeding energietoeslag.

Het overige verschil wordt verklaard door meerdere kleine mutaties.