Programma 7: Ruimtelijke ordening, ontwikkeling en

In de ruimtelijke ordening hebben meerdere belangen en ontwikkelingen invloed op de bestaande en toekomstige leefomgeving van inwoners van onze gemeente. Wij willen ruimtelijke projecten tot ontwikkeling brengen mede met participatie van onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties ruimtelijke projecten. Zo werken wij aan een groter maatschappelijk draagvlak voor ontwikkelingen van bijvoorbeeld woningbouwlocaties en bedrijfsterreinen. Daarnaast biedt ons ruimtelijk beleid, dat vooral is vastgelegd in de Omgevingsvisie 1.0, handvatten om tot goede belangenafweging te komen. Hierbij gaat het aan de ene kant om het bereiken en behouden van een veilige, gezonde en duurzame fysieke leefomgeving met omgevingskwaliteit, en aan de andere kant om het doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving om te voorzien in maatschappelijke behoeften.

Het ruimtelijk ordeningsbeleid ondersteunt de missie van de gemeente, zoals dat onder andere is verwoord in de Gebiedsvisie Midden-Delfland®2025 en Vitale dorpen in 2025. Met beleid en regelgeving ondersteunen we een proces waarbij ruimte zo wordt bestemd dat gebruikers ervan zich maximaal kunnen ontplooien. Daarnaast hebben we respect voor de medegebruiker en verliezen ieders verantwoordelijkheid voor de wet niet uit het oog (ruimte maken en ruimte delen). Ook willen we komen tot een harmonieuze, evenwichtige, duurzame en leefbare samenleving. De aspecten wonen, werken, verzorgen, recreëren, verkeer, natuur en milieu moeten ieder voor zich en in gezamenlijkheid de juiste aandacht krijgen.

Wonen
Voor het in stand houden van de voorzieningen en daarmee de leefbaarheid in de dorpen in Midden-Delfland is het thema wonen van groot belang.

Onze andere kerntaken, zoals het in stand houden van het landschap, beperken de mogelijkheden voor nieuwe woningbouwlocaties. Ook de dorpse uitstraling willen we behouden. Binnen de looptijd van deze meerjarenbegroting willen wij gemiddeld 75 -100 woningen per jaar realiseren.

In alle dorpen worden woningen gebouwd. In Den Hoorn worden onder andere woningen opgeleverd aan de Woudselaan. Voor centrum Den Hoorn, De Kreek fase IV en Equestrum worden de woningbouwplannen (verder) voorbereid. In Schipluiden zijn er onder andere plannen voor het bouwen van woningen in het centrum, Keenenburg V en zuidrand Schipluiden. Voor deze plannen zijn de voorbereiding en formele processen opgestart. In Maasland komen er onder andere woningen bij in het centrum, aan de Maaslandse Zoom en op de Maaslandse Dam.

Omgevingswet

Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Dit is een wetswijziging met zeer grote beleidsmatige en procedurele gevolgen. Deze wet bundelt 26 verschillende wetten in één wet en richt zich op het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving. De hoofddoelen van deze wet sluiten aan op onze uitgangspunten voor het landschap, dorpen en buurtschappen:

1. Bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit.

2. Doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving voor de vervulling van maatschappelijke behoeften.

Op korte termijn is de implementatie gericht op de verplichte en noodzakelijke onderdelen die verbonden zijn aan deze stelselwijziging. Zo is de Omgevingsvisie 1.0 vastgesteld in 2021. Ook is het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) ingevoerd per 1 januari 2024. Dit is nodig om te kunnen voldoen aan de verplichting digitaal meldingen en vergunningen te kunnen ontvangen. Daarnaast zijn de werkprocessen aangepast om aan de nieuwe wettelijke procedures te voldoen.

Verder wordt gewerkt aan de voorbereiding van het Omgevingsplan, dat uiterlijk in 2032 vastgesteld moet worden. In het Omgevingsplan wordt alle gemeentelijke regelgeving voor de fysieke leefomgeving samengebracht, zoals alle bestemmingsplannen en bepalingen uit plaatselijke verordeningen. Voor het Omgevingsplan onderscheiden we vijf onderwerpen: het Bijzonder Provinciaal Landschap, de glastuinbouwgebieden en de dorpen Den Hoorn, Maasland en Schipluiden.

Cittaslow richt zich op behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit van de (fysieke) leefomgeving. De Omgevingsvisie 1.0 is hierbij een belangrijk instrument. De visies Midden-Delfland®2025 en Behoud door ontwikkeling kennen ook een belangrijke ruimtelijke component. Deze bestaat uit bescherming van de ruimtelijke kwaliteit via het Omgevingsplan, herontwikkeling via een grondexploitatie en aanpak van vervallen of leegstaande locaties.

Midden-Delfland werkt vanuit ruimtelijke en landschappelijke samenhang tussen het Bijzonder Provinciaal Landschap en de daarin gelegen dorpen toe naar een Omgevingsvisie waarin kwaliteit van leven voor inwoners, ondernemers en bezoekers centraal staat vanuit een integrale afweging van de maatschappelijke belangen zoals die worden uitgewerkt in de Nationale Omgevingsvisie en Provinciale Omgevingsvisie en de samen met stakeholders te ontwikkelen toekomstvisie 2050.

Concrete doelen/acties voor 2024 Invoering Omgevingswet:

• Afronden implementatie Omgevingswet en voorbereidingen treffen voor de Omgevingsvisie 2.0 en het definitieve Omgevingsplan.
• Werken met nieuwe werkprocessen, zoals kortere procedures, meer maatwerk en participatie.
• Doorontwikkelen werkprocessen binnen het DSO en zorgen voor digitale koppelingen met nationale basisregistraties en gemeentelijke informatiesystemen.
• Voorbereiden van een geo-datafundament voor de geo-gerelateerde Basisregistraties (WOZ, BOR, BGT en BAG).
• Plan van aanpak Omgevingsplan 2.0.
• Evalueren raadsbesluiten advies met instemming en (verplichte) participatie.
• Evalueren nieuwe gemeentelijke adviescommissie omgevingskwaliteit (GAO).
• Op basis van praktijkervaring de structurele uitvoeringskosten vaststellen.

Gekoppeld aan de invoering Omgevingswet is de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De werkprocessen bouw- en woningtoezicht worden hiertoe aangepast. Kern van deze wet is dat de aanvrager een onafhankelijke kwaliteitsborger aanwijst. Deze instelling toetst aan de wettelijke bouwkundige eisen en houdt toezicht op de bouw. De gemeente mag alleen toetsen aan de overige bouwkundige en ruimtelijke thema’s, zoals omgevingsplan, welstand e.d.. Tevens beoordeelt de gemeente het borgingsplan en de risicoanalyse. Daarna heeft de gemeente feitelijk alleen nog de rol van handhaver.

Ook vervolgen we de processen voor de centrumontwikkelingen in Den Hoorn, Maasland en Schipluiden. De processen zijn gericht op een integrale ontwikkeling van:

• woningbouwplannen gericht op diverse doelgroepen (zie ook programma 7, beleidsveld Volkshuisvesting);
• faciliteren van nieuwe en bestaande ondernemingen die passen in de dorpscentra en daarmee een bijdrage leveren aan de leefbaarheid en vitaliteit in de dorpen;
• aandacht in de planontwikkeling voor een optimale verkeersafwikkeling en daarbij anticiperen op vraagstukken over toekomstige mobiliteit en mogelijke mobiliteitsbehoeften;
• verbeteren van de langzaamverkeersverbindingen voor voetgangers en fietsers in de dorpen;
• inrichting van woonwijken en dorpscentra met aandacht voor klimaatadaptatie, -mitigatie en energietransitie.

Instrumenten

• Omgevingsvisie 1.0
• Midden-Delfland®2025
• Landschapsontwikkelingsperspectief
• Structuurvisie Midden-Delfland 2025 (5 juli 2011)
• Omgevingsbeleidsplan Midden-Delfland (2017)
• Bouwverordening Midden-Delfland 2007
• Welstandsnota Midden-Delfland 2018
• Erfgoedverordening Midden-Delfland 2024 (besluitvorming moet nog plaatsvinden)
• Handleiding Beeldkwaliteit Buitengebied 2016/Beeldkwaliteitsplannen
• Handboek Erfgoed Midden-Delfland
• Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Midden-Delfland
• Grondbeleid inclusief grondexploitaties
• Aanwijzing Bijzonder Provinciaal Landschap (inclusief visie en uitvoeringsprogramma Gebiedstafel BPL)
• Grondinstrument (onderdeel Duurzaam Boer Blijven)

Resultaten 2024

Midden-Delfland werkt vanuit ruimtelijke en landschappelijke samenhang tussen het Bijzonder Provinciaal Landschap en de daarin gelegen dorpen toe naar een Omgevingsvisie waarin kwaliteit van leven voor inwoners, ondernemers en bezoekers voorop staat. Hierbij wordt een integrale afweging gemaakt van de maatschappelijke belangen zoals die zijn of nog worden uitgewerkt in de Nationale Omgevingsvisie, de Provinciale Omgevingsvisie en de - samen met stakeholders ontwikkelde - toekomstvisie 2050.

In het najaar van 2024 zijn in dat verband de voorbereidingen gestart voor de Dorpenvisies als eerste bouwsteen voor de Omgevingsvisie 2.0.

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zijn diverse acties die verband houden met het kunnen uitvoeren van deze wet geïmplementeerd. Ook zijn er technische, procedurele en inhoudelijke verbeteringen doorgevoerd.

Gelijktijdig met de inwerkingtreding van de Omgevingswet is het Omgevingsplan van rechtswege in werking getreden. Hierin zijn de voormalige bestemmingsplannen en de zogenoemde 'bruidsschat' vastgelegd. Gemeenten hebben tot 2032 de tijd om dit Omgevingsplan van rechtswege om te zetten naar één omgevingsplan voor de hele gemeente. Dit is een omvangrijk proces waar in 2024 de eerste aanzet toe is gezet door te starten met de technische inrichting ervan, zoals de regelbibliotheek.

Verder is aan de invoering Omgevingswet de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) gekoppeld. Kern van deze wet is dat de aanvrager een onafhankelijke kwaliteitsborger aanwijst. Deze instelling toetst aan de wettelijke bouwkundige eisen en houdt toezicht op de bouw. De gemeente mag alleen toetsen aan de overige bouwkundige en ruimtelijke thema’s, zoals omgevingsplan en welstand. Ook beoordeelt de gemeente het borgingsplan en de risicoanalyse. Daarna heeft de gemeente feitelijk alleen nog de rol van handhaver. De werkprocessen van bouw- en woningtoezicht zijn hierop aangepast.

Ten slotte is ingezet op:

• de woningbouwplannen die zijn gericht op diverse doelgroepen,
• het faciliteren van nieuwe en bestaande ondernemingen die passen bij de dorpscentra rekening houdend met de leefbaarheid en vitaliteit van de dorpen,
• de verkeersveiligheid, -afwikkeling en -verbindingen,
• en de inrichting van woongebieden met aandacht voor klimaatadaptatie en energietransitie.

Het doel van de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) is het uitvoeren van de wettelijke milieutaken. Hierbij wordt voldaan aan landelijke kwaliteitscriteria, wordt gezorgd voor specialismevorming op inhoud en wordt een bijdrage geleverd aan een constante en eenduidige taakuitvoering in de regio. Deelname aan deze gemeenschappelijke regeling is opgelegd door de Wet milieubeheer.

De deelname aan de gemeenschappelijke regeling archeologie Midden-Delfland heeft als doel op een efficiënte en doelmatige wijze invulling te geven aan de wettelijke verplichtingen op het gebied van archeologisch onderzoek. Ook schept dit de mogelijkheid om vondsten uit opgravingen in een eigen depot onder te brengen. Dit is een zogenaamde ‘lichte’ gemeenschappelijke regeling tussen de gemeenten Delft en Midden-Delfland op basis waarvan de stadsarcheoloog Delft tegen vergoeding de wettelijke taken van een archeoloog in Midden-Delfland mag verrichten.

Uitgaven

Onderschrijding Ruimtelijke ordening (€ -256.391)

Bouwplannen (niet zijnde grexen) particulier initiatief: Het aantal bouwplannen van particuliere partijen die de gemeente begeleidt, is toegenomen. Bij deze bouwplannen heeft de gemeente geen grondpositie en is er dus geen sprake van grondexploitaties. Financieel uitgangspunt hierbij is dat wij kostenverhaal toepassen: de kosten die we maken brengen wij in rekening bij de initiatiefnemer/ontwikkelende partij. Om kostenverhaal inzichtelijk te maken ramen we in deze begroting zowel de te verwachte kosten als ook de te verwachte opbrengsten (zie ook baten).

Bouwplannen (niet grexen) initiatief gemeente:  Voor de inzet op gemeentelijke initiatieven (die geen grondexploitaties zijn of worden) is in eerste instantie geen kostenverhaal mogelijk. Voor deze plannen vragen wij de raad om uitvoeringsbudgetten (zoals Hoornbloem en Centrum Schipluiden).

Ruimtelijke ordening, bouwplannen initiatief gemeente en particulier tezamen:
Op dit taakveld is een onderschrijding op inhuur personeel zichtbaar (€ -102.335). Daarnaast is er een verschuiving van werkgeverslasten (€ -125.617). Voor het project Zuidhoornseweg flexwoningen is een budget niet gebruikt. Hiervoor is bij de jaarrekening verzocht om dit door te schuiven naar het jaar 2025 (€ -28.000). Het restant zit in kosten uit anterieure overeenkomsten waar een inkomst tegenover staat en een deel ongebruikt budget voor de Omgevingswet.

Inkomsten

Onderschrijding Ruimtelijke ordening (€ -252.461)
De onderschrijding ontstaat vooral op bouwplannen particuliere initiatieven / anterieure overeenkomsten.
In de begroting gaan wij ervan uit dat wij voor onze inzet op particuliere initiatieven (bouwplannen niet zijnde grexen, particulier initiatief) kostenverhaal toepassen. Wij gaan er in de begroting van uit dat wij 80% van de te maken kosten daadwerkelijk kunnen verhalen.
Wij hebben echter minder kosten kunnen verhalen dan was begroot. Het lukt namelijk niet altijd om tot ondertekening van een anterieure overeenkomst te komen. Onzekerheid binnen (regelgeving over) de woningmarkt is hierbij een belangrijke oorzaak. Doordat het niet altijd lukt om tot een overeenkomst te komen ontstaat er een onderschrijding op de raming inkomsten.

Wij streven naar een evenwichtige woningvoorraad, waarbij het accent per dorp verschilt. Dit beleidsveld heeft een sterke relatie met het sociaal domein (onder andere Wet maatschappelijke ondersteuning, statushouders, voorrangsverklaringen, langer zelfstandig wonen, sociale cohesie en veilige woonomgeving), locatieontwikkeling en ruimtelijke ordening (randvoorwaarden en planning nieuwe woningbouwlocaties).

Gewenst maatschappelijk effect
Een gedifferentieerde woningvoorraad en drie vitale dorpen, waarmee we een aantrekkelijke gezinsgemeente vormen. Een belangrijke voorwaarde daarbij is voldoende aanbod van betaalbare woningen in de drie dorpen.

Kwaliteit van leven en wonen gaan hand in hand. Vanuit Cittaslow streven we naar een kwalitatieve inrichting van de woon- en leefomgeving. Het lokale beleid is gericht op de persoonlijke omstandigheden van inwoners en verschillende doelgroepen in de gemeente. Bij de planvorming voor woningbouw zijn duurzaamheid, veiligheid en de bijdrage aan de vitaliteit van de dorpen belangrijke beleidsonderdelen.

Met het woonbeleid beogen we behoud van vitale dorpen. We doen dit door te streven naar een evenwichtig woningaanbod en bevordering van doorstroming. Voor het in stand houden van voorzieningen en daarmee de leefbaarheid in de dorpen van Midden-Delfland is (betaalbaar) wonen van groot belang.

Concrete doelen/acties voor 2024

Samenwerking met Wonen Midden-Delfland
Wij blijven in 2024 intensief samenwerken met de woningcorporatie Wonen Midden-Delfland. Jaarlijks maken we prestatieafspraken met Wonen Midden-Delfland en de beide huurdersverenigingen.

Herziening Huisvestingsverordening
In 2023 en 2024 wordt gestart met opnieuw een herziening van de Huisvestingsverordening. De nieuwe Huisvestingswet, die naar verwachting ingaat op 1 januari 2024 heeft veel invloed op de inhoud van deze verordening. De huisvestingsverordening wordt afgestemd met de provincie en met de andere gemeenten in de regio.

Uitvoering Woningbouwprogramma
In alle drie de dorpen worden woningen aan de voorraad toegevoegd. Ons woningbouwprogramma is vastgelegd in de Regionale Realisatie Agenda (de Woondeal) en door de Provincie Zuid-Holland vastgesteld. Hierin is de realisatie van 474 woningen tot en met 2030 opgenomen. In Den Hoorn worden onder andere woningen opgeleverd aan de Woudselaan. Voor centrum Den Hoorn, De Kreek fase IV, Equestrum en de Hoornbloem worden de woningbouwplannen (verder) voorbereid. In Schipluiden zijn er onder andere plannen in voorbereiding voor het toevoegen van woningen in het centrum, Keenenburg V en de Zuidrand. In Maasland worden er woningen opgeleverd in De Houve, de Maaslandse Zoom en op de Maaslandse Dam.

Aandacht voor wonen met zorg
De verwachte toename van het aantal ouderen maakt het noodzakelijk hier passende woningen voor te ontwikkelen. Voor het realiseren van deze woningen werken we samen met zorginstellingen en Wonen Midden-Delfland.

Maximaal benutten subsidiemogelijkheden voor woningbouw
Rijk en provincie bieden subsidiemogelijkheden aan voor stimulans woningbouwprogrammering. Het gaat hier om bijdragen die een impuls moeten geven aan het versnellen van woningbouw of het bijdragen bij een tekort. Het gaat om regelingen zoals de Vliegende Brigade, de Knelpuntenpot Sociale Woningbouw en de Startbouwimpuls. We bewaken welke projecten hiervoor in aanmerking komen en zorgen voor een tijdige aanvraag.

Instrumenten
- Herziene Woonvisie (2023)
- Motie van 8 november 2022, betreft het besluit om het bestaande beleid van 30% sociaal (waarvan 15% goedkope koop en 15% sociale huur) te wijzigen in: voortaan bij nieuwbouwprojecten 30% sociale huur en als uitgangspunt bij nieuwbouwprojecten minimaal 60% sociale en betaalbare woningen (tot NHG) toe te passen (incl. sociale huur)
- Omgevingsvisie 1.0
- Visie Behoud door ontwikkeling (Vitale Dorpen 2025)
- Huisvestingsverordening Midden-Delfland 2023
- Regionale Realisatie Agenda: gemeentelijk aandeel in regionale nieuwe woningmarktafspraken
- Prestatieafspraken met Wonen Midden-Delfland
- Wet maatschappelijke ondersteuning en de voorzieningen die daarop gebaseerd zijn (wonen, zorg en welzijn)
- Bestuurlijke Tafel Wonen (de ambtelijke en bestuurlijke samenwerking in de woningmarktregio Haaglanden)
- Anti-speculatiebeleid 2017
- Beleidsnotitie Afkoop Sociale Woningbouw (gekoppeld aan Omgevingsvisie)

Resultaten 2024

Met het woonbeleid willen we onze vitale dorpen gehouden. We doen dit door te streven naar een evenwichtig woningaanbod en bevordering van doorstroming. Voor het in stand houden van voorzieningen en daarmee de leefbaarheid in de dorpen van Midden-Delfland is (betaalbaar) wonen van groot belang.

Samenwerking met Wonen Midden-Delfland
Ook in 2024 is constructief samengewerkt met woningcorporatie Wonen Midden-Delfland. Samen met de corporatie en de beide huurdersverenigingen zijn nieuwe jaarlijkse prestatieafspraken gemaakt. Wonen Midden-Delfland en Wonen Wateringen vormen met ingang van 1 januari 2025 samen de nieuwe corporatie WoonWest.

Herziening Huisvestingsverordening
Per 1 januari 2024 is een wijziging van Huisvestingwet doorgevoerd. Dit heeft onder andere geleid tot een technische en beleidsarme wijziging van de huisvestingsverordening eind 2024. De huidige verordening loopt tot 1 juli 2027. Tot die tijd verwachten we tussentijdse wijzigingen. Ook afspraken uit de Regionale Woonzorgvisie, waar het afgelopen jaar in geparticipeerd is en nog aan gewerkt wordt, zullen verwerkt worden in de huisvestingsverordening.

Uitvoering Woningbouwprogramma
Ons woningbouwprogramma is vastgelegd in de Regionale Realisatie Agenda (de Woondeal) en door de Provincie Zuid-Holland vastgesteld. In dit programma is de ambitie opgenomen om 474 woningen te realiseren tot en met 2030. Ook zijn nieuwe woningbouwplannen verder voorbereid of gerealiseerd. Voor de Woudselaan is de omgevingsvergunning afgegeven en kan de bouw gestart worden. Voor Keenenburg V is na de tender de projectontwikkelaar gestart. De woningen voor De Houve en Maaslandse Dam zijn opgeleverd.

Aandacht voor wonen met zorg
Er is ingezet op de samenwerking met zorginstellingen en Wonen Midden-Delfland voor ontwikkelen en realiseren van passende woningen voor ouderen. Dit wordt ingegeven door de verwachte toename van het aantal ouderen binnen deze gemeente. Zo is in 2024 gewerkt aan een stedenbouwkundig plan voor 30 woningen voor ouderen met zorg (en vestiging van huisartsenpraktijk) op de locatie Hoornbloem. Het stedenbouwkundige plan is gereed na een uitgebreide participatie met (direct) omwonenden. Woonwest zal het bouwplan realiseren en zorginstelling Pieter van Foreest zal de zorg leveren aan de bewoners.

Spreidingswet en opvang ontheemden Oekraïne
Voor de uitvoering van de Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen (Spreidingswet) en de Tijdelijke wet opvang ontheemden Oekraïne is regionale afstemming en samenwerking wenselijk. Met een financiële ondersteuning vanuit het Rijk en provincie vindt dit plaats binnen de regio Haaglanden. In deze samenwerking is het wettelijk verplichte regionale spreidingsplan afgestemd. Meerwaarde van de samenwerking is de uitwisseling van praktische informatie bij de uitvoering van de wetgeving, uitwisselen van informatie op aanvullende beleidsterreinen en de feitelijke bemiddeling bij plaatsing van ontheemden Oekraïne in de regionale opvanglocaties.

In het regionaal Spreidingsplan zijn de taakstellingen per gemeente opgenomen. Voor Midden-Delfland zijn dat 133 opvangplekken, waarvan 11 voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen (AMV). Met het COA is voor het AZC Den Hoorn contractueel afgesloten dat de locatie plaats biedt voor maximaal 225 mensen, waarvan 25 AMV. Op 19 december 2024 heeft de minister van Asiel en Migratie het provinciaal verdeelbesluit Zuid-Holland vastgesteld. Hierin is voor Midden-Delfland een taakstelling van 225 opvangplekken opgenomen.

Voor de opvang van ontheemden Oekraïne was de inspanningsverplichting voor Midden-Delfland om 65 opvangplekken te realiseren. Deze inspanningsverplichting neemt in 2025 toe tot 73 omdat meer Oekraïners in Nederland om huisvesting vragen. De locatie Euterpe heeft maximaal 52 opvangplekken en biedt onvoldoende capaciteit voor deze toegenomen inspanningsverplichting. In regionaal verband is het gemeentelijk standpunt dit capaciteitstekort vooralsnog niet in te vullen, ook vanuit de overcapaciteit AZC Den Hoorn en het ontbreken van ambtelijke capaciteit voor het opzetten van een extra project om een aanvullende locatie te realiseren.

Realisatie AZC
Na de raadsbesluitvorming in het najaar van 2023 om een opvanglocatie voor vluchtelingen te realiseren in de Harnaschpolder, stond 2024 in het teken van de voorbereidingen op de realisatie in 2025. Binnen de gemeentelijke organisatie is in het voorjaar een projectorganisatie gevormd en is voor de zomer een projectplan opgeleverd, met hierin onder andere aandacht voor verkeersveiligheid, veiligheid, communicatie en participatie. Er zijn aanvullende werkafspraken gemaakt met het COA over zaken als onderwijs, gezondheidszorg, welzijn en dagactiviteiten. Gedurende het jaar is er veel aandacht besteed aan communicatie en participatie. Er zijn verschillende sessies georganiseerd voor omwonenden en geïnteresseerden. Maandelijks is een raadinformatiebrief verstuurd over de voortgang op de verschillende aspecten van het plan. Tussentijds is herhaaldelijk extra informatie gedeeld met de raad naar aanleiding van schriftelijke en/of technische vragen. Vanuit team communicatie is veel inzet gepleegd om vragen en mails van belanghebbenden zo goed mogelijk te beantwoorden. Met het indienen van de aanvraag voor de omgevingsvergunning door het COA in december, is het project eind 2024 een volgende fase ingegaan.

Maximaal benutten subsidiemogelijkheden voor woningbouw
Rijk en provincie bieden subsidiemogelijkheden aan om woningbouwprogrammering te stimuleren. Het gaat hier om bijdragen die een impuls moeten geven aan het versnellen van woningbouw of het bijdragen bij een tekort. In 2024 is gebruik gemaakt van subsidieregelingen zoals de Vliegende Brigade en de Knelpuntenpot Sociale Woningbouw.

Uitgaven

Overschrijding Bouw- en woningtoezicht (€ 173.344)
Betreft enerzijds een onderschrijding op automatiseringskosten (€ -40.366) en een verschuiving van werkgeverslasten (€ -121.712). Anderzijds een overschrijding op welstand advieskosten (€ 23.261), als ook op inhuur personeel (€ 271.059), ureninzet realisatie AZC (€ 36.952) en adviezen derden (€ 6.747).

Inkomsten

Overschrijding Bouw- en woningtoezicht (€ 458.464)
De overschrijding op dit taakveld wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van incidentele bouwleges bij zowel woningbouw als bedrijventerrein (€ 455.598).

De gemeente wil een regierol vervullen bij ruimtelijke ontwikkelingen.
Het grondbeleid is ondersteunend aan de beleidsvelden Midden-Delfland® 2025 en Vitale Dorpen in 2025.

Gewenst maatschappelijk effect
Het beschikbaar hebben van gronden, tegen (maatschappelijk) acceptabele kosten, om de doelen van andere programma’s te kunnen bereiken.

Het beleidsveld grondzaken heeft een indirecte relatie met Cittaslow. De grondexploitatie is gericht op het bereiken van voorafgaand geformuleerde doelstellingen vanuit andere beleidsvelden. Daarbij zijn de waarden van Cittaslow uitgangspunt, zoals het betrekken van inwoners, een hoogwaardige inrichting van de openbare ruimte, sociale woningbouw en duurzaam bouwen.

Het volgens planning beschikbaar hebben van gronden voor de doeleinden van andere programma’s, zoals onderwijs en welzijn. De planningen zijn onderdeel van de door het college van burgemeester en wethouders vastgestelde projectplannen.

Concrete doelen/acties voor 2025
De huidige Nota Grondbeleid dateert uit 2019. Wij willen dit beleid in 2025 actualiseren. Deze actualisatie hangt samen met de actualisatie van de woonagenda en de Omgevingswet.

Binnen de looptijd van deze meerjarenbegroting willen wij gemiddeld 75 -100 woningen per jaar realiseren.

Instrumenten

• Nota Grondbeleid;
• Jaarlijkse herziening grondexploitaties, en bijbehorende risicoanalyse en het meerjarenprogramma grondexploitaties (ontwikkeling reserve grondexploitaties).

Resultaten 2024

Het volgens planning beschikbaar hebben van gronden voor de doeleinden van andere programma’s, zoals onderwijs en welzijn. De planningen zijn onderdeel van de door het college van B&W vastgestelde projectplannen.

Concrete doelen/acties voor 2025
De huidige Nota Grondbeleid dateert ui 2019. Wij willen dit beleid in 2025 actualiseren. Het huidige beleid is uit 2019. Deze actualisatie hangt samen met de actualisatie van de woonagenda en de Omgevingswet.

Binnen de looptijd van deze meerjarenbegroting willen wij gemiddeld 75 -100 woningen per jaar realiseren.

Instrumenten

• Nota Grondbeleid;
• Jaarlijkse herziening grondexploitaties, bijbehorende risicoanalyse en het meerjarenprogramma grondexploitaties (ontwikkeling Reserve Grondexploitaties).

Met de deelname aan Bedrijvenschap Harnaschpolder wordt onder meer beoogd de werkgelegenheid en de lokale en regionale economie een impuls te geven, een kwalitatieve invulling te geven aan het bedrijventerrein en zorg te dragen voor de beleidsmatige afstemming met de woningbouw in de Harnaschpolder. Verder is de gemeente Midden-Delfland een volwaardig partner bij de ontwikkeling, waarmee een sterke externe oriëntatie vanuit de gemeente Midden-Delfland is gewaarborgd.

Uitgaven en inkomsten

Grondexploitaties

Bij zowel de uitgaven als de inkomsten is de feitelijke uitvoering van grondexploitaties sterk afhankelijk van procedures die doorlopen moeten worden en de momenten waarop kavels grond (kunnen) worden afgenomen. Inhoudelijke wijzigingen in de plannen worden aan de raad voorgelegd middels de jaarlijkse herzieningen van de grondexploitatieberekeningen (grexen). Hierna zijn de grote verschillen ten aanzien van de begroting en realisatie 2024 toegelicht.

De grootste verschuivingen bij de lasten zijn:

Keenenburg V

• Door de gevonden pfas zijn de te maken kosten voor saneren en het bouwrijp maken naar 2025 doorgeschoven.

Ruimte voor Ruimte

• Door de gevonden pfas op de Zuidrand locatie zijn een groot deel van de kosten naar 2025 geschoven. Een aantal te maken kosten op de Maaslandse Dam zijn ook vervallen.

Centrum den Hoorn

• Door de vertraging van de vergunningprocedure is het merendeel van de werkzaamheden doorgeschoven naar 2025.

Bedrijventerreintjes Hooipolder

• Door het verkennen van de locatie voor tijdelijke woningbouw zijn de kosten doorgeschoven naar 2026.

Kreekzone

• Door de aanwezigheid van de tijdelijke woningen zijn de kosten voor het bouwrijp maken naar 2025 doorgeschoven.

De grootste verschuivingen bij de baten zijn:

· Woudselaan

• Opbrengsten zijn opnieuw ingeschat op basis van een globaal ingetekend programma. De opbrengsten zijn op basis van deze nieuwe berekening afgenomen. Tegenover de afname van de opbrengsten staan aanvullende opbrengsten door het verlengen van de looptijd van de tiny houses.

· Centrum Den Hoorn

• Door de vertraging van de vergunningprocedure zijn de opbrengsten naar 2025 doorgeschoven.

Bedrijventerreintjes Hooipolder

• Door het verkennen van de locatie voor tijdelijke woningbouw zijn de opbrengsten doorgeschoven naar 2026.

Keenenburg V

• Door de gevonden pfas zijn de te ontvangen opbrengsten naar 2026 doorgeschoven.

Ruimte voor Ruimte

• Door de gevonden pfas op de Zuidrand locatie zijn de opbrengsten doorgeschoven naar 2027.

Uitgaven

Storting in de reserve grondexploitaties:

• Het grootste verschil wordt verklaard door de storting in de reserve grondexploitaties. In deze reserve is in 2024 een bedrag van
  € 990.853 gestort die van te voren niet begroot was. Deze storting betreft de winstneming grexen 2024.
• Het overige verschil wordt verklaard door meerdere kleine mutaties.

Inkomsten

Onttrekking uit de Algemene reserve:

• Het verschil wordt verklaard door meerdere kleine bedragen onder de € 25.000. De volgende doorschuifbudgetten uit 2023 hebben in 2024 een onderbenutting en verklaren het verschil: Budget grondbeleid (€ 10.000), Uren uit het projectbudget Euterpe (€ 16.305), Budget Hoornbloem (€ 9.845) en uitvoeringsbudget centrumplan Schipluiden (€ 1.555).