Programma 6

Versterking en behoud van de gemeentelijke economische infrastructuur op basis van een actieve bijdrage aan het regionaal economisch vestigingsklimaat en lokaal maatwerk.

Gewenst maatschappelijk effect
Behoud van de vitaliteit van Midden-Delfland in de dorpen en voor het Bijzonder Provinciaal Landschap.

Economisch beleid kan alleen effectief zijn met een sterke regionale samenwerking. Structuren voor overleg zijn georganiseerd door de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Greenport West-Holland en de provincie Zuid-Holland. Partijen als LTO, VNO-NCW, MKB, kennisinstellingen, onderwijs en bedrijven zijn bij die overleggen betrokken. De rol van de gemeente Midden-Delfland in regionaal verband is in hoofdlijnen gericht op het versterken van het economisch vestigingsklimaat vanuit het groene en duurzame karakter. Tevens is er door het glastuinbouwgebied en de Harnaschpolder sprake van een regionale economische inbreng.

Het versterken van de economie en het economisch vestigingsklimaat en de transformatie naar een nieuwe economie zijn steeds meer een overheidstaak, waarbij van onze gemeente een sterkere regionale inzet gevraagd wordt. Lokaal is ons beleid specifiek gericht op maatwerk bij ondernemersvragen. Gezamenlijk uitgangspunt is een ontwikkeling die gebaseerd is op een evenwicht tussen economische, ecologische en sociale aspecten, die passen binnen de Sustainable Development Goals en aansluit op de waarden van Cittaslow.

Het gemeentelijk en regionale beleid wordt beïnvloed door de internationale transformatie naar een circulaire en digitale economie en de economische impact van COVID-19 maatregelen. Aanvullend maatschappelijk doel is om de komende periode vanuit de regionale samenwerking bij te dragen aan regionale en plaatselijke herstelmaatregelen die genomen worden om sectoren en bedrijven te ondersteunen bij de crisismaatregelen die voor de beperking van het COVID-19 virus getroffen zijn.

Het gemeentelijk lidmaatschap van Cittaslow biedt lokale ondernemers een instrument om zich te onderscheiden op duurzaamheid vanuit een innovatieve en maatschappelijke verantwoorde ontwikkeling. Bedrijven en organisaties die werken volgens deze principes en daarmee bijdragen aan de doelstellingen van Cittaslow en de Sustainable Development Goals kunnen zich als ‘Supporter Cittaslow Midden-Delfland’ aanmelden en vanuit de gemeente het daarbij behorende certificaat ontvangen.

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Versterken van de regionale samenwerking en ondersteunen van de transformatie naar een circulaire en digitale economie op basis van een optimaal evenwicht tussen economische, ecologische en sociale belangen vanuit de visies Midden-Delfland®2025 en Behoud door ontwikkeling.
Zoveel mogelijk behoud en scheppen van banen in Midden-Delfland. Uit onderstaand staatje blijkt dat ook in 2021 het aantal banen en bedrijfsvestigingen in onze gemeente verder zijn gegroeid, mede door nieuwe bedrijven op Harnaschpolder.

Kengetallen
Banen (fulltimers, parttimers en uitzendkrachten):
2018 7.230 (recreatie en toerisme 300)
2019 7.480 (recreatie en toerisme 340)
2020 7.700 (recreatie en toerisme 417)
2021 8.570 (recreatie en toerisme 390)

Vestigingen:
2018 1.590 (recreatie en toerisme 100)
2019 1.650 (recreatie en toerisme 110)
2020 1.750 (recreatie en toerisme 100)
2021 1.900 (recreatie en toerisme 110)

Verdeling sectoren Midden-Delfland 2020: landbouw 190, industrie 300, handel 210, zakelijke dienstverlening 630, collectieve dienstverlening 330 en overige dienstverlening 90)
Bron: LISA/CBS

In 2020 waren in Midden-Delfland ongeveer 2.442 ondernemers gevestigd, waarvan 85% als ZZP’er. Deze categorie ondernemers is statistisch verdeeld over banen en vestigingen.
Bron: KvK

Vrije tijdseconomie:

• camping 4
• B&B/ vakantiehuis 13
• horeca 25
• vergader-/feestlocaties 22

Bron: gemeentelijke toeristische inventarisatie 2020

Concrete doelen/acties voor 2023
Uitvoering van het economisch beleid vindt plaats vanuit de hieronder benoemde lokale en regionale actiepunten.

Hieronder zijn enkele voor onze gemeente direct relevante onderwerpen nader toegelicht.

Ad 2 Fieldlabs en campusontwikkeling
Doelstellingen richten zich op versterken van de regionale economie, oplossen van maatschappelijke opgaven en ondersteunen aansluiten onderwijs-arbeidsmarkt. Een voorbeeld hiervan is het internationale hippisch kennis- en innovatiecentrum Equestrum in Den Hoorn, welke in 2023 verder doorontwikkeld zal worden.

Ad 3 Werklocaties en Bedrijvenschap Harnaschpolder
Werklocaties zijn bedrijfsterreinen, kantoren en detailhandel. Harnaschpolder is voor Midden-Delfland de belangrijkste locatie in dit kader. In regionaal verband wordt beleid afgestemd t.b.v. intensiever gebruik door bijvoorbeeld verdichting en transformatie en gelet op uitbreiding van het aantal arbeidsplaatsen.

Ad 5 Midden-Delfland®2025
Een economische pijler voor het landschap is de melkveehouderij. Midden-Delfland is vanuit IODS de bestuurlijk trekker van het kwaliteitsproject ‘nieuwe landbouw’. Aanvullende economische pijler is de vrije tijdseconomie. Vanuit de MRDH wordt hieraan in samenwerking met de gemeenten gewerkt, waarbij de focus ligt op de stedeling. Dit sluit volledig aan op de opgave voor Midden-Delfland om de stad-landrelatie te versterken

Ad 6 Gebieds- en productmarketing
Voor Midden-Delfland is gebieds- en productmarketing vanuit meerdere thema’s van toegevoegde waarde, zoals stad-landrelatie en de directe relatie met het MRDH-programma Vrije Tijdseconomie. Voor een verdere uitbouw van korte ketens vanuit de voedselproductie binnen het landschap is productmarketing van belang. Stichting PUUUR draagt bij aan deze opgave. Doelstelling is om Stichting PUUUR hier een permanente rol in te geven.

Ad 8 Greenport West-Holland
Grootste economische sector in Midden-Delfland is de Greenport. Samenwerking binnen de GPWH is voor Midden-Delfland en de sector noodzakelijk om te zorgen dat de Greenport ondersteund wordt in de transformatie naar een nieuwe circulaire economi

Ad 9 Centrumontwikkeling
Om de vitaliteit in de dorpen Den Hoorn, Maasland en Schipluiden te behouden en te versterken vindt in alle dorpen een centrumontwikkeling plaats. In andere programma’s van deze begroting is daarop meer inhoudelijk ingegaan. Deze ontwikkelingen hebben alle ook een stevige economische component.

Ad 10 Ondernemerscontacten
Voor de vitaliteit en leefbaarheid in de dorpen zijn ondernemers onmisbaar. Zij zorgen voor economisch draagvlak en ontplooien initiatieven die realisatie van de overheidsdoelen mogelijk maken. Daarnaast zorgen zij voor ondersteuning van vrijwilligers van maatschappelijke organisaties en verenigingen. Maatwerk in onze dienstverlening is de basis, waarbij de bedrijfscontactfunctionaris voor hen het aanspreekpunt is.

Instrumenten

• Midden-Delfland® 2025;
• Visie behoud door ontwikkeling (vitale dorpen) 2025;
• Meerjarenprogramma IODS Groen Ondernemen, een nieuwe landbouw 2021-2024 (Duurzaam Boer Blijven (kringlooplandbouw) en Grondinstrument);
• Omgevingsvisie 1.0
• Gebiedsmarketing PUUUR Midden-Delfland
• Tweejaarlijkse Ondernemersmanifestatie, inclusief het uitreiken van de Ondernemer Award Cittaslow Midden-Delfland;
• Werkbezoeken portefeuillehouders
• Gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid met gebruikmaking mogelijkheid duurzaam en lokaal aan te besteden;
• Bestemmingsplannen, onder andere Buitengebied gras en glas;
• Standplaatsenbeleid;
• Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Rotterdam Den Haag
• Gemeenschappelijke regeling Bedrijvenschap Harnaschpolder;
• Stichting Businesspark Haaglanden;
• Stichting Greenport West-Holland, met als belangrijkste instrumenten:
  o Aandeelhouderschap JUVA;
  o Aandeelhouderschap Waterbedrijf Evides

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Versterken van de regionale samenwerking en ondersteunen van de transformatie naar een circulaire en digitale economie op basis van een optimaal evenwicht tussen economische, ecologische en sociale belangen vanuit de visies Midden-Delfland®2025 en Behoud door ontwikkeling. Zoveel mogelijk behoud en scheppen van banen in Midden Delfland.

Concrete doelen/acties voor 2023
Uitvoering van het economisch beleid vindt plaats vanuit de hieronder benoemde lokale en regionale actiepunten. Innovatie vanuit de transformatie naar een circulaire en digitale economie zijn onderdeel van deze actiepunten. Daarnaast hebben die punten onderling een relatie en betrekking op andere beleidsvelden van deze begroting. Bij de toelichting op deze actiepunten zijn deze relaties op hoofdlijnen benoemd.

Actiepunten:
1. Innovatieprogramma’s
2. Fieldlabs en campusontwikkeling
3. Werklocaties en Bedrijvenschap Harnaschpolder
4. Digitalisering
5. Midden-Delfland®2025
6. Gebieds- en productmarketing
7. Human Capital Agenda (HCA)
8. Greenport West-Holland (GPWH)
9. Centrumontwikkeling
10. Ondernemerscontacten

Ad 1 Innovatieprogramma’s
Op dit moment zijn drie programma’s onder coördinatie van InnovationQuarter in uitvoering. Dit zijn:
- Slimme Maakindustrie (SMITZH);
- Energie&Klimaat;
- ZorgTech

Ad 2 Fieldlabs en campusontwikkeling
Doelstellingen richten zich op versterken van de regionale economie, oplossen van maatschappelijke opgaven en ondersteunen aansluiten onderwijs-arbeidsmarkt. Een voorbeeld hiervan is het internationale hippisch kennis- en innovatiecentrum Equestrum in Den Hoorn, welke verder doorontwikkeld zal worden.

Ad 3 Werklocaties en Bedrijvenschap Harnaschpolder
Werklocaties zijn bedrijfsterreinen, kantoren en detailhandel. Harnaschpolder is voor Midden-Delfland de belangrijkste locatie in dit kader. In regionaal verband wordt beleid afgestemd t.b.v. intensiever gebruik door bijvoorbeeld verdichting en transformatie en gelet op uitbreiding van het aantal arbeidsplaatsen. Bij de afstemming en samenwerking met lokale ondernemers gelden voor het ruimtelijk beleid de regionale beleidskaders. Lokaal is het belang gelegen in het behoud van het voorzieningenniveau vanuit de lokale georiënteerde bedrijfsterreinen en centrumontwikkelingen.

Ad 4 Digitalisering
Belang van Midden-Delfland is gericht op realisatie vanuit de samenwerking binnen het regionale kennisnetwerk ‘digitale connectiviteit’. De veranderende nieuwe economie is mede gebaseerd op digitalisering, terwijl dit tevens kansen biedt voor maatschappelijke opgaven. Vanuit de COVID-19 crisis is zichtbaar dat digitalisering extra mogelijkheden biedt voor economisch herstel. Afstemming in de realisatie van een digitale infrastructuur bij de uitrol van 5G is noodzakelijk. Realisatie is wenselijk voor stedelijk gebied en buitengebieden, zodat iedere ondernemer hier gebruik van kan maken, innovatie ondersteund wordt en ook mobiliteitsoplossingen regiobreed benut kunnen worden.

Ad 5 Midden-Delfland®2025
Vanuit de transformatie naar een circulaire economie zijn de Kringlooplandbouw en het kennisnetwerk MIND van belang. In regionaal perspectief is het behoud en versterking van het Bijzonder Provinciaal Landschap van Midden-Delfland een belangrijke pijler voor het economisch vestigingsklimaat (zie ook programma 1). Een economische pijler voor het landschap is de melkveehouderij. Midden-Delfland is vanuit IODS de bestuurlijk trekker van het kwaliteitsproject ‘nieuwe landbouw’. Aanvullende economische pijler is de vrije tijdseconomie. Vanuit de MRDH wordt gewerkt aan een inhoudelijke projectuitwerking hiervan, waarbij de focus ligt op de stedeling. Dit sluit volledig aan op de opgave voor Midden-Delfland om de stad-landrelatie te versterken.

Ad 6 Gebieds- en productmarketing
Voor Midden-Delfland is gebieds- en productmarketing vanuit meerdere thema’s van toegevoegde waarde, zoals stad-landrelatie en de directe relatie met het MRDH-programma Vrije Tijdseconomie. Voor een verdere uitbouw van korte ketens vanuit de voedselproductie binnen het landschap is productmarketing van belang. Stichting PUUUR draagt bij aan deze opgave. In 2023 is een start gemaakt met de evaluatie van gebiedsmarketing. De evaluatie wordt in 2024 afgerond en is mede de basis van herijking van de uitgangspunten ten aanzien van de gebieds- en productmarketing in Midden-Delfland vanaf 2025.

Ad 7 Human Capital Akkoord
Het HCA is afgesloten om de (inter)nationale concurrentiepositie van Zuid-Holland te verbeteren door een arbeidsmarkt die talenten optimaal benut. Het is een samenwerkingsverband tussen bedrijven, onderwijs en overheid. Doelstellingen zijn om koploper te worden in een levenslang ontwikkelen, het realiseren van meest veerkrachtige arbeidsmarkt, activeren van onbenut arbeidspotentieel en aantrekken en behouden van (inter)nationaal talent.

Ad 8 Greenport West-Holland
Grootste economische sector in Midden-Delfland is de Greenport. Samenwerking binnen de GPWH is voor Midden-Delfland en de sector noodzakelijk om te zorgen dat de Greenport ondersteund wordt in de transformatie naar een nieuwe circulaire economie.

Ad 9 Centrumontwikkeling
Om de vitaliteit in de dorpen Den Hoorn, Maasland en Schipluiden te behouden en te versterken vindt in alle dorpen een centrumontwikkeling plaats. In andere programma’s van deze begroting is daarop meer inhoudelijk ingegaan. Deze ontwikkelingen hebben alle ook een stevige economische component.

Ad 10 Ondernemerscontacten
Voor de vitaliteit en leefbaarheid in de dorpen zijn ondernemers onmisbaar. Zij zorgen voor economisch draagvlak en ontplooien initiatieven die realisatie van de overheidsdoelen mogelijk maken. Daarnaast zorgen zij voor ondersteuning van vrijwilligers van maatschappelijke organisaties en verenigingen. Maatwerk in onze dienstverlening is de basis, waarbij de bedrijfscontactfunctionaris voor hen het aanspreekpunt is.

Instrumenten
- Midden-Delfland® 2025;
- Visie behoud door ontwikkeling (vitale dorpen) 2025;
- Meerjarenprogramma IODS Groen Ondernemen, een nieuwe landbouw 2021-2024 (Duurzaam Boer Blijven (kringlooplandbouw) en Grondinstrument);
- Gebiedsmarketing PUUUR Midden-Delfland
- Tweejaarlijkse Ondernemersmanifestatie, inclusief het uitreiken van de Ondernemer Award Cittaslow Midden-Delfland;
- Werkbezoeken portefeuillehouders
- Gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid met gebruikmaking mogelijkheid duurzaam en lokaal aan te besteden;
- Bestemmingsplannen, onder andere Buitengebied gras en glas;
- Standplaatsenbeleid;
- Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Rotterdam Den Haag
- Gemeenschappelijke regeling Bedrijvenschap Harnaschpolder;
- Stichting Businesspark Haaglanden;
- Stichting Greenport West-Holland, met als belangrijkste instrumenten:
- Aandeelhouderschap JUVA;
- Aandeelhouderschap Waterbedrijf Evides

Juva N.V. houdt zich bezig met het transporteren van energie en daaraan gerelateerde producten en diensten binnen met name de regio’s Midden-Delfland en Westland.

Doel van de samenwerking binnen Stichting Businesspark Haaglanden is de ontwikkeling en uitgifte van (nieuwe) bedrijfsterreinen. De samenwerking tussen de ambtelijke accountmanagers van gemeenten en bedrijfschappen is binnen het businesspark georganiseerd.

Inkomsten
Overschrijding Handel, ambacht en industrie (€ 37.212)
De overschrijding zit voornamelijk in een hogere huuropbrengst gebouwen, opstallen en gronden (€ 28.976). Het restant is een optelsom van verschillende posten.

Iedereen doet mee in Midden-Delfland. De inwoner die in staat is om betaalde arbeid te verrichten, stimuleren en ondersteunen wij zo snel mogelijk richting de reguliere arbeidsmarkt. De inwoner die (nog) niet in staat is om te werken, participeert naar vermogen in de samenleving. Wij ondersteunen de inwoner die tijdelijk niet in staat is om zelfstandig in het inkomen te voorzien, en voorkomen en/of het bestrijden armoede onder onze inwoners. Belangrijke ambitie is het aantal mensen dat afhankelijk is van een gemeentelijke uitkering terug te dringen. Hiertoe voeren wij een actief en effectief re-integratiebeleid in combinatie met het handhaven van de wet- en regelgeving.

- Iedereen in Midden-Delfland werkt, werkt aan of werkt mee! Zoveel mogelijk inwoners van Midden-Delfland werken om te voorzien in hun eigen onderhoud. De inwoner die (nog) niet in staat is om te werken, werkt aan het vergroten van zijn/haar mogelijkheden of participeert naar vermogen in de maatschappij.
- Zo min mogelijk inwoners van Midden-Delfland leven in armoede.
- De stijgende lijn van het uitkeringenbestand doorbreken.

Bestrijding van de sociale armoede is een belangrijk uitgangspunt van de filosofie van Cittaslow. Een eigen inkomen en maatschappelijke participatie dragen bij aan het vergroten van de kwaliteit van leven en de sociale cohesie. Het percentage uitkeringen en kinderen die leven in een ‘uitkeringsgezin’ is in Midden-Delfland lager dan het landelijke en regionaal gemiddelde, tegelijkertijd is sprake van een hoger besteedbaar inkomen.

Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Ons motto is: Iedereen in Midden-Delfland werkt, werkt aan of werkt mee! Door extra inzet op bemiddeling naar werk, het ondersteunen bij re-integratie en het handhaven van wet- en regelgeving streven we naar daling van het bijstandsbestand.
Onze inzet blijft er ook in 2023 op gericht de uitstroom naar (vervangend) werk zo groot mogelijk te houden. Meer mensen aan het werk en minder in de uitkering en het voorkomen van armoede en schulden.

Daarnaast werken we eraan, door de uitvoering van de nieuwe inburgeringswet, dat asielzoekers en gezinsmigranten die zich in onze gemeente vestigen zo snel en goed mogelijk integreren. Op deze manier participeren zij zo snel mogelijk in onze samenleving, inclusief een betaalde baan.

Concrete doelen/acties voor 2023
Wij blijven inzetten op re-integratie en participatie. Gezien de tekorten op de huidige arbeidsmarkt is nu het moment om met extra investering mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt richting werk te begeleiden. Hiervoor wordt in 2023 naast re-integratie ook ingezet op sociale activering en de extra inzet van het instrument loonkostensubsidie.
Voortzetting van uitvoering van integraal armoedebeleid en schuldhulpverleningsbeleid, waarbij we gezien de huidige ontwikkelingen (bijvoorbeeld prijsstijgingen van levensmiddelen en energie) bezien welke extra ondersteuning we onze inwoners indien nodig kunnen bieden. In ieder geval zetten we vanaf eind 2022 in op het bestrijden energie-armoede. Dit wordt voortgezet in 2023.

Instrumenten

• Uitgangspuntennota Participatiewet
• Uitvoeringsprogramma Werk en Inkomen 2017-2019
• Actieplan versterken van de uitstroom naar werk;
• Beleidsplan armoedebestrijding en schuldhulpverlening;
• Handhavingsplan Sociale Zaken;
• Re-integratieverordening en beleidsregels re-integratie;
• Verordening tegenprestatie;
• Handhavingsverordening;
• Verordening cliëntenparticipatie;
• Verordening individuele inkomenstoeslag;
• Verordening individuele studietoeslag;
• Maatregelverordening;
• Beleidsregels beschut werk;
• Beleidsregels bestuurlijke boete
• Beleidsregels terugvordering en verhaal
• Beleidsregels vrijlating inkomsten en giften
• Beleidsregels bijzondere bijstand
• Beleidsregels Collectieve Aanvullende Verzekering (1 januari 2018);
• Beleidsregels krediethypotheek en -pand
• Beleidsregels schuldhulpverlening
• Beleidsregels bijstandsverlening zelfstandigen;
• Beleidsregels tegemoetkoming kosten kinderopvang SMI (sinds 1 maart 2021);
• Beleidsregelwoonsituatie en commerciële verhuur;
• Regionale toolbox
• Jeugdsportfonds/ Jeugdcultuurfonds
• Beleidsregels Tozo terug- en invordering gemeente Midden-Delfland 2022

Het afgelopen jaar is wederom sterk ingezet op re-integratie van werkzoekenden, onder andere door de inzet van onze klantmanagers en Work8. Ondanks een relatief hoge uitstroom (34 huishoudens) is ons uitkeringen bestand vanwege nieuwe instroom stabiel gebleven met 157 uitkeringen.

In het kader van de nieuwe Inburgeringswet hebben we statushouders en gezinsmigranten die zich in onze gemeente vestigden zo snel en goed mogelijk begeleid bij het integreren door in te zetten op taal en participatie.

Concrete acties in 2023:

• We hebben 34 uitkeringen beëindigd om verschillende redenen, 12 daarvan zijn beëindigd wegens werkaanvaarding of het starten van een opleiding.
• De instroom lag echter op hetzelfde niveau waardoor het uitkeringenbestand stabiel is gebleven op 157 uitkeringen.
• In samenwerking met ROC Mondriaan zijn extra taallessen aangeboden aan werkzoekenden uit onze gemeente die nog onvoldoende de taal beheersen. Tevens zijn er fietslessen verzorgd door SWMD voor werkzoekenden, zodat zij niet afhankelijk zijn van het openbaar vervoer voor het bereiken van werk. In 2023 is een contract gesloten met Firma van Buiten voor het plaatsen van werkzoekenden op hun leerwerktrajecten.
• Het ingezette armoedebeleid is verder uitgevoerd en op basis van gedegen onderzoek is een nieuw integraal plan armoede, geldzorgen en schulden opgesteld.
• In 2023 is beleid vastgesteld en een begin gemaakt met de uitvoering van de energietoeslag. Het zwaartepunt van de uitvoering ligt in 2024. We hebben 578 energievouchers verstrekt aan inwoners met een laag inkomen en een slecht energielabel.
• Het aantal inwoners dat werkt met loonkostensubsidie gestegen van 24 naar 26 inwoners.
• We hebben voor 25 inburgeringsplichtige inwoners een Plan Inburgering en Participatie (PIP) vastgesteld en zij zijn begonnen met hun inburgeringstraject.

Instrumenten
- Uitgangspuntennota Participatiewet
- Uitvoeringsprogramma Werk en Inkomen 2017-2019
- Actieplan versterken van de uitstroom naar werk;
- Beleidsplan armoedebestrijding en schuldhulpverlening;
- Handhavingsplan Sociale Zaken;
- Re-integratieverordening en beleidsregels re-integratie;
- Verordening tegenprestatie;
- Handhavingsverordening;
- Verordening cliëntenparticipatie;
- Verordening individuele inkomenstoeslag;
- Verordening individuele studietoeslag;
- Maatregelverordening;
- Beleidsregels beschut werk;
- Beleidsregels bestuurlijke boete
- Beleidsregels terugvordering en verhaal
- Beleidsregels vrijlating inkomsten en giften
- Beleidsregels bijzondere bijstand
- Beleidsregels Collectieve Aanvullende Verzekering (1 januari 2018);
- Beleidsregels krediethypotheek en -pand
- Beleidsregels schuldhulpverlening
- Beleidsregels bijstandsverlening zelfstandigen;
- Beleidsregels tegemoetkoming kosten kinderopvang SMI (sinds 1 maart 2021);
- Beleidsregels woonsituatie en commerciële verhuur;
- Regionale toolbox
- Jeugdsportfonds/ Jeugdcultuurfonds

Uitgaven
Overschrijding Bijstand (€ - 138.281)

De gestegen uitkeringslasten €50.000 hebben geleid tot een overschrijding van de uitvoeringslasten €85.000.

Overschrijding Minimabeleid (€ 2.786)

Hoewel er nagenoeg geen saldo zichtbaar is, zijn er toch twee onderwerpen het noemen waard. In 2023 is in samenwerking met LWE extra aandacht geweest voor energiearmoede. Zowel inkomsten als uitgaven waren nog niet volledig in de begroting geraamd. Op de uitgaven is een overschrijding €107.000. De uitkeringen voor de energietoeslag worden voornamelijk in 2024 uitgekeerd en leiden tot een onderschrijding van €110.000.

Onderschrijding Participatiefonds (€ 101.376)

Voor de werkgeversdienstverlening H5 (Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid) was ten behoeve van inburgering en jongeren incidenteel meerjarig in te zetten budget beschikbaar, waarvan een gedeelte in 2023 nog niet is ingezet €100.000

Onderschrijding Sociale werkvoorziening (€ 57.251)

De doelgroep Sociale Werkvoorziening neemt af. De doelgroep beschut groeit minder snel dan verwacht.

Inkomsten
Overschrijding Bijstand (€ 227.171)

De vangnetuitkering met betrekking op 2022 €271.000 vormt het belangrijkste deel in de overschrijding. De lagere debiteureninkomsten €34.000 een onderschrijding.

Overschrijding Minimabeleid (€ 185.644)

Op de inkomsten leidt het project energiearmoede dit tot een resultaat van €156.000. De rijksvergoeding voor de ondersteuning aan gedupeerden toeslagenaffaire €40.000 en diverse kleine bedragen vormen de rest van het bedrag.

Inkomsten

Onderschrijding (€82.826)

Algemene reserve
- De totale onderschrijding op het doorschuifbudget Jongerenaanpak bedraagt € 27.773.
- De totale onderschrijding op het doorschuifbudget Re-integratie bedraagt € 27.019.

het restant verschil wordt verklaard door meerdere kleine bedragen onder de € 25.000.