programma 5: Sociaal Domein en Welzijn
Beleidsveld Sociaal Domein
a. Wmo
b. Jeugdwet
c. Participatiewet
Voor de uitvoering van de Participatiewet verwijzen wij naar programma economische en sociale zaken (programma 6).
Beleidsdoel
Met dit programma trachten we iedere inwoner–zelfstandig- te laten participeren in de maatschappij. Hierbij gebruik makend van hun kracht en eigen netwerk. Centrale notie hierin is het faciliteren, versterken en benutten van de eigen kracht van zowel individuele inwoners, als de netwerken en sociale verbanden in de gemeente. Daarnaast is een belangrijk doel het stabiliseren en terugdringen van de kosten in met name de jeugdzorg.
Wat willen we bereiken?
- Iedereen neemt deel aan de samenleving.
- Jeugdigen groeien gezond en veilig op met voldoende mogelijkheden tot ontplooiing.
- Inwoners kunnen zo lang als mogelijk zelfstandig thuis wonen.
- Ondersteuning van de zelfredzaamheid en participatie van onze inwoners.
Wat is de relatie tussen Cittaslow en dit beleidsveld?
Midden-Delflanders zijn gewend om binnen hun eigen omgeving naar oplossingen te zoeken. Zij maken daarbij veelal gebruik van de algemene maatschappelijke voorzieningen die aanwezig zijn. Deze houding is de identiteit van de inwoners en past goed in de beleidsdoelen binnen het sociaal domein. We willen dat inwoners vanuit hun eigen kracht handelen. Wanneer inwoners daar ondersteuning bij kunnen gebruiken, organiseren wij met één plan maatwerk dichtbij de (sociale) omgeving van de inwoners. De inwoner houdt daarbij zelf de regie in handen en zet in op zijn aanwezige kwaliteiten. Op deze manier maken wij gebruik van de ondernemende identiteit van de inwoners.
Wat gaan we daarvoor doen?
Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Waar mogelijk de zorg dichter bij de inwoners organiseren. In partnerschap en co-creatie hierbij een schakel vormen tussen burgers en zorgaanbieders. Hierbij inzetten op preventie en kwalitatief goede zorg wanneer dat nodig is.
Concrete doelen/acties voor 2023
Wmo:
Voortzetten van de ingezette transformatie binnen de Wmo. Hiertoe wordt in 2023 ingezet op:
1) continueren van het resultaatgericht werken, 2) stimuleren van innovaties in zorg en ondersteuning, en 3) structureel inzetten op preventie en het versterken van de eigen kracht. We doen dit samen met de H4 gemeenten.
- Aanbesteding Wmo-diensten voor 2023.
- Doorontwikkeling en decentralisatie van de beleidstaken Beschermd Wonen en Maatschappelijke opvang.
- Regionale aanpak en implementatie van Housing First voor thuis- en dakloosheid
- Onderzoeken Flexwoningen dak-en thuisloosheid
- Toezicht WMO GGD: voortzetten DVO 2023
Jeugd:
Uitvoering geven aan de ambities zoals opgenomen in het beleidskader Jeugd, vastgesteld in mei 2020
- Regionaal uitvoering geven aan het jaarplan volgend uit de regiovisie.
- Doorontwikkeling van de lokale informatievoorziening.
- Implementatie inkoop jeugdhulp 2021-2024
Instrumenten
- Algemene Subsidieverordening (ASV)
- Calamiteitenprotocol Sociaal Domein Midden-Delfland
- Besluit doorontwikkeling van het Maatschappelijk Team
- Beleidsnota Privacy in het sociaal domein
- Verordening en beleidsregels Wmo-Jeugd
- Beleidskader Jeugd 2020-2023
- Beleidskader VVE Midden-Delfland Subsidieregeling Kwaliteit Peuteropvang en Voor- en Vroegschoolse Educatie
- Inkoopstrategie regio Haaglanden 2020-2024
- Inkoopvisie en inkoopstrategie H4 2023 en verder
- Cliëntervaringsonderzoek Wmo en jeugd
- Regiovisie Jeugdzorg Haaglanden 2021-2026
Wat hebben we gedaan?
Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
We hebben ingezet op het dichter bij de inwoners organiseren van de zorg. In partnerschap en co-creatie vormen we hierbij een schakel tussen burgers en zorgaanbieders. In de uitvoering van de ondersteuning van onze inwoners hebben we ingezet op preventie en bieden van kwalitatief goede zorg wanneer dat nodig is. We werken vervolgens zoveel mogelijk integraal vanuit de situatie van het huishouden of gezin.
Een belangrijke ontwikkeling voor het onderwerp gezondheid is respectievelijk op landelijk, regionaal en lokaal niveau, het Gezond Actief Leven Akkoord (IZA), Regionaal Integraal GezondheidsAkkoord (RIGA) en Gezond Actief Leven Akkoord (GALA). Uitgangspunt zijn daarbij het concept positieve gezondheid en preventie.
Concrete doelen/acties voor 2023
Wmo:
De aanbesteding WMO-diensten is eind 2022 afgerond en in 2023 succesvol geïmplementeerd. Inwoners hebben geen negatieve gevolgen ervaren van de nieuwe aanbesteding. De uitkomsten van het cliënt ervaringsonderzoek 2023 laten zien dat onze inwoners tevreden zijn over onze WMO-diensten.
De inkoop beschermd wonen en beschermd thuis is in 2023 afgerond en gaat per 1 januari 2024 in. Het woonplaatsbeginsel beschermd wonen is vanwege landelijke ontwikkelingen uitgesteld. We hebben daar wel voorbereidingen voor getroffen.
We sluiten aan bij de regionale ontwikkelingen rondom Housing First en flexwonen dak- en thuisloosheid. Voor gezinnen in Midden-Delfland die acuut dakloos raken hebben we afspraken gemaakt met een plaatselijk hotel voor kortdurende opvang. Er is een pilot spoedzoekersregeling (Euterpe) gestart.
Toezicht WMO is geactualiseerd.
Jeugd:
Samen met de regiogemeenten is samengewerkt aan het regionale jaarplan. Hierbij is onder andere gewerkt aan de omvorming van Jeugdhulp Plus, caseloadverlaging van de jeugdbescherming en grensverkeer van leerlingen in het speciaal onderwijs.
We hebben verder gewerkt aan verfijning van het lokale dashboard Jeugd. Een stap hierin is dat in 2023 de koppeling is gerealiseerd tussen rapportage- en managementsysteem.
Het lokale beleidskader Jeugd is geëvalueerd. De uitkomsten worden meegenomen in het nieuw op te werken beleidskader. Een van de uitkomsten is dat het lokale team stevig gepositioneerd is en in lijn met de uitgangspunten van de landelijke Hervormingsagenda.
Positieve gezondheid
Het onderwerp positieve gezondheid vraagt een integrale benadering en brede inzet. In 2023 is het lokale GALA-plan opgewerkt. Dit vraagt inzet van diverse maatschappelijke organisatie om te komen tot een gezond en actief leven en krijgt nog een verdere uitwerking.
Instrumenten
- Algemene Subsidieverordening (ASV) - Calamiteitenprotocol Sociaal Domein Midden-Delfland - Besluit doorontwikkeling van het Maatschappelijk Team - Beleidsnota Privacy in het sociaal domein - Verordening en beleidsregels Wmo-Jeugd - Beleidskader Jeugd 2020-2023 - Beleidskader VVE Midden-Delfland Subsidieregeling Kwaliteit Peuteropvang en Voor- en Vroegschoolse Educatie 2021 - Inkoopstrategie regio Haaglanden 2020-2024 - Inkoopvisie en inkoopstrategie H4 2023 en verder - Cliëntervaringsonderzoek Wmo en jeugd
Wat is de betrokkenheid van de verbonden partijen?
GR GGD en VT Haaglanden.
De GGD bewaakt en monitort de publieke gezondheid in de regio Haaglanden. Zij bevordert de gezondheid en beschermt tegen natuurlijke en/of opzettelijke bedreigingen van de volksgezondheid door toezicht of actief ingrijpen. Veilig Thuis Haaglanden draagt bij aan het voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Het Servicebureau Jeugdhulp Haaglanden sluit in opdracht van de 10 gemeenten in Haaglanden onder meer de contracten met de aanbieders van jeugdhulp die medeverantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het door de raad vastgestelde inkoopplan Jeugd. Inzet van het servicebureau beperkt de administratieve last van partners en gemeenten. Gezamenlijk inkopen ondersteunt de kwaliteit en het behoud van de zorginfrastructuur.
Wat heeft het gekost?
Toelichting financiële afwijking
Algemeen Wmo, Welzijn en Sport
In 2023 zijn met de IZA en GALA-middelen specifieke financieringsmogelijkheden ontstaan. Hoewel de regelingen en bijbehorende middelen in het eerste halfjaar bekend werden, kwam concrete informatie over toegestane inzet en mogelijke regionale projecten pas laat beschikbaar. Dit heeft ertoe geleid dat personele inzet alsnog verantwoord kon worden onder de specifieke budgetten. Als gevolg hiervan ontstaan voordelen op inzet van inhuur en dienstverlening door derden. De gedeclareerde kosten voor eigen personeel leiden niet tot lagere lasten, maar worden zichtbaar aan de inkomstenzijde onder Openbare gezondheidszorg
Uitgaven
Onderschrijding Jeugd (€ 121.420)
Binnen de jeugdhulp zien we een onderschrijding van PGB €275.000 en overschrijdingen op enkele andere posten als gevolg van met name meerkosten die voortvloeien uit de afbouw van jeugdhulp plus (€35.000), en hogere kosten voor doelgroepenvervoer (€54.000). Het resterende verschil is een optelsom van kleine bedragen.
Onderschrijding Maatschappelijk team (€ 245.046)
Het grootste deel van de onderschrijding betreft tijdelijke inhuur die eind 2023 is gestart, maar waarvan het grootste deel van de inzet en kosten doorlopen in 2024. Een onderschrijding van € 95.000 is daarnaast het gevolg van gewijzigde toedeling van uitvoeringscapaciteit naar aanleiding van de eerder genoemde rijksregelingen zoals IZA en GALA. Het resterende verschil is een optelsom van kleine bedragen.
Overschrijding Vreemdelingen (€ - 107.666)
Het is in 2023 niet nodig gebleken om naast de reguliere inzet extra ondersteuning te bieden in het kader van vreemdelingenbeleid €33.000. Bij het vaststellen van het implementatieplan Inburgering is afgesproken meerjarig budget beschikbaar te stellen voor maatwerk statushouders. Hiervan resteert eind 2023 €46.000 De onderschrijding van €75.000 op de inburgeringsactiviteiten komen voort uit lagere aantallen en het feit dat de statushouders in de loop van het jaar starten.
Op noodopvang zijn zowel voor Euterpe als het onderzoek naar de locatie van het AZC nadelen te melden van respectievelijk €167.000 en €77.000. Bij de start van de verkenning naar een AZC in de gemeente is een werkbudget geraamd voor additionele kosten van €50.000. De overschrijding van €77.000 op dit budget wordt voor € 40.000 verklaard door extra personele inzet vanuit de gemeentelijke organisatie. Daarnaast zijn kosten voor participatie (meerdere bijeenkomsten, zaalhuur, installaties, etc.) hoger uitgevallen en zijn er in 2023 kosten gemaakt aan vastgoedadvies en notariskosten voor het verwerven van de locatie. Tegenover de kosten voor Euterpe staat een ruime inkomst vanuit specifieke middelen.
Het resterende verschil is een optelsom van kleine bedragen.
Onderschrijding Wmo (€ 145.433)
Zowel de uitgaven als inkomsten voor GALA zijn in 2023 lager geweest dan wij in de begroting hadden voorzien €22.000. De onderschrijding op de Wmo bedraagt €76.000 op ingezette zorg. Deze valt deels te verklaren door de afgenomen inzet PGB ten gunste van de zorg in natura. De ingekochte zorg sluit beter aan op de zorgvraag van onze inwoners. In de uitvoeringskosten is sprake van onderschrijding op de onderdelen medische keuring, toezicht en bemoeizorg. Medische keuringen zijn op kleine schaal ingezet €24.000, toezicht is opgenomen onder kinderopvang €15.000 en bemoeizorg wordt uitgevoerd door eigen medewerkers €20.000 Het resterende verschil is een optelsom van kleine bedragen.
Onderschrijding Wmo en jeugd (€ 61.328)
De onderschrijding heeft betrekking op diverse subsidiebudgetten. Zo kon een deel van de lasten binnen GALA-onderwerpen gebracht konden worden €13.000. Het resterende verschil is een optelsom van kleine bedragen.
Inkomsten
Overschrijding Openbare gezondheidszorg (€ 142.780)
Op dit product is de bate verantwoord voor de specifieke regeling SPUK €142.600.
Overschrijding Vreemdelingen (€ 137.151)
Op de reguliere inburgeringsactiviteiten bestaat een onderschrijding €75.000 die verband houdt met lagere lasten. Het resterende verschil is een optelsom van kleine bedragen.
Beleidsveld Welzijn
Beleidsdoel
De bedoeling is dat iedere inwoner de kans krijgt zichzelf optimaal te ontwikkelen en te ontplooien, zodat hij volwaardig aan de maatschappij kan deelnemen. Het behoud van ons erfgoed draagt bij aan het behoud van de eigen identiteit en de beleving van de dorpen en het buitengebied en daarmee ook aan het welzijn van de inwoners.
Het culturele- en verenigingsleven in Midden-Delfland draagt in belangrijke mate bij aan de leefbaarheid in de dorpen in onze gemeente. De gemeente ondersteunt organisaties zodat zij in staat zijn hun activiteiten zo goed mogelijk uit te voeren.
Wat willen we bereiken?
Gewenst maatschappelijk effect
Om iedere inwoner mee te kunnen laten doen in de maatschappij is het belangrijk als gemeente te beschikken over goede basisvoorzieningen en een vitaal verenigingsleven. Daarnaast is het belangrijk dat er aandacht is voor sport en cultuur. Het lokaal welzijnswerk is hierin een belangrijke partner. Als onderdeel van het cultuurbeleid is ook het erfgoedbeleid. Op het gebied van erfgoed willen we de cultuurhistorische kwaliteiten van het landschap en de dorpen en buurtschappen behouden, versterken en beleefbaar maken. Dit is onderdeel van diverse beleidsvelden in het fysieke domein. Behoud, bescherming en de verbetering van de kwaliteit van rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, archeologische vindplaatsen, cultuurhistorische elementen in het landschap, het trekvaartverleden als ook het oeroude veenweidelandschap zelf behoren tot het gemeentelijk erfgoed en dragen bij aan de gemeentelijke identiteit. Deze elementen zijn onderdeel van de Omgevingsvisie 1.0 en worden integraal betrokken bij het landschappelijk en ruimtelijk beleid uit de programma’s 1 en 7.
Wat is de relatie tussen Cittaslow en dit beleidsveld?
Cittaslow vraagt specifiek aandacht voor toegang tot maatschappelijke voorzieningen en het behoud van culturele, lokale evenementen (het immateriële erfgoed). De identiteit van het landschap van Midden-Delfland en de dorpen Den Hoorn, Maasland en Schipluiden wordt medebepaald door cultuurhistorie en sterke maatschappelijke verbinding. Erfgoed, en beleefbaarheid zijn belangrijke waarden van Cittaslow om vanuit de eigen identiteit te werken aan ruimtelijke kwaliteit binnen de lokale gemeenschappen.
Wat gaan we daarvoor doen?
Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
- Taalvaardigheid verbeteren, waardoor een beter functioneren in het maatschappelijk leven en kansen op de arbeidsmarkt verbeteren.
- Adequate huisvesting voor het verenigingsleven in de dorpen van Midden-Delfland.
- Verenigingen ondersteunen door o.a. bekendheid te geven aan de vele mogelijkheden voor sport en cultuur en hen te informeren over belangrijke ontwikkelingen.
- Erfgoed (rijksmonumenten, kerken, gemeentelijke monumenten, cultuurhistorie en het landschap) behouden en beleefbaar maken en de kwaliteiten waar mogelijk versterken.
- Stimuleren en faciliteren van vrijwilligerswerk en sociale verbinding
- Bevorderen van sport/bewegen voor jong en oud
Concrete doelen/acties voor 2023
- Voorbereiding van de herontwikkeling Hoornbloem waaronder alternatieven voor huidige gebruikers Hoornbloem. De herontwikkeling behelst ten minste het bouwen van zorgwoningen en een sociaal-maatschappelijke ruimte
- Uitvoering geven aan het lokaal sportakkoord.
- Het door ontwikkelen van het Cultuureducatie met Kwaliteit. Het Cultuurmenu verstevigen waarmee de gemeente gestart is in 2020.
- Waarborgen voldoende plekken VVE in 2023 conform het beleidskader.
- Uitvoering preventieakkoord
- Vervolg uitvoering van projecten die kwaliteit en beleving van het trekvaartverleden versterken en waarvoor de provincie in 2020 een subsidie heeft toegekend.
- Het actualiseren van de beleidsregels voor subsidie voor het onderhoud van gemeentelijke monumenten.
- Het opstellen van een kerkenvisie over de toekomst van de monumentale kerkgebouwen in onze gemeente als input voor de omgevingsvisie 2.0. Voor het opstellen van de kerkenvisie hebben wij subsidie ontvangen van de rijksoverheid.
Instrumenten
- Maatschappelijke verenigingen en organisaties
- Lokaal Sport- en preventieakkoord
- Subsidieverordening (raad), subsidieregelingen (college)
- Uitvoeringsprogramma’s/samenwerkingsovereenkomsten rond subsidiëring
- Cultuurvisie
- In samenwerking met de afdeling landschap, wonen en economie (LWE)en Coöperatie coöperatief Beheer Groengebieden Midden-Delfland
- Erfgoedverordening
- Handboek Erfgoed
- Open monumentendag en Kindermonumentendag
- Notitie Delflandse Trekvaarten
- Gemeentelijke Kerkenvisie
- De visie over het Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland
Wat hebben we gedaan?
Operationeel doel om het beoogde maatschappelijk effect te bereiken
Om iedere inwoner mee te kunnen laten doen in de maatschappij is het belangrijk als gemeente te beschikken over goede basisvoorzieningen en een vitaal verenigingsleven. Daarnaast is het belangrijk dat er aandacht is voor sport en cultuur. Het lokaal welzijnswerk is hierin een belangrijke partner. Als onderdeel van het cultuurbeleid is ook het erfgoedbeleid. In 2022 hebben we gewerkt aan concrete faciliteiten en voorziening die hieraan bijdragen.
Concrete doelen/acties voor 2023
- Ter versterking van de taalvaardigheid, hebben we afspraken gemaakt met partners zoals de bibliotheek, gericht op het stimuleren van leesvaardigheid. Hiermee dragen we bij aan een beter functioneren in het maatschappelijk leven en het verbeteren van kansen op de arbeidsmarkt.
- In 2023 liepen verschillende activiteiten die bijdragen aan adequate huisvesting voor het verenigingsleven. Er zijn voorbereidingen getroffen die verband houden met de herontwikkeling van de Hoornbloem (DIOS, Mariaschool). Daarnaast hebben we invulling gegeven aan versterken van de verenigingen (vitaliteitsonderzoek) en bestuurskracht.
- In het kader van het sport- en het preventie-akkoord hebben we verenigingen, onderwijs en maatschappelijke organisaties ondersteund in het stimuleren van beweging en een gezonde leefstijl. Dit onder andere door bekendheid te geven aan de vele mogelijkheden voor sport en cultuur en hen te informeren over belangrijke ontwikkelingen. De subsidieregeling Kunst Cultuur en Sociale Verbinding (KCSV) is flexibeler gemaakt en verenigingen zijn hierover geïnformeerd.
- We hebben ingezet op het behouden en beleefbaar maken van Erfgoed (rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, cultuurhistorie en het landschap), en de kwaliteiten waar mogelijk versterkt.
- We hebben door de inzet vanuit het professionele welzijnswerk gewerkt aan het stimuleren en faciliteren van vrijwilligerswerk en sociale verbinding.
- We hebben uitvoering gegeven aan het programma Cultuureducatie met Kwaliteit door het lokale Cultuurmenu. Op de basisscholen zijn hiertoe weer diverse activiteiten voor leerlingen georganiseerd.
- We hebben vervolg gegeven aan de uitvoering van projecten die kwaliteit en beleving van het trekvaartverleden versterken en waarvoor de provincie in 2023 een subsidie heeft toegekend.
- We hebben de beleidsregels geactualiseerd voor subsidie voor het onderhoud van gemeentelijke monumenten.
- We hebben de Kerkenvisie Midden-Delfland fase 1 vastgesteld. Deze visie is de basis voor de bescherming van de waarden die de monumentale kerkgebouwen toevoegen aan het landschap en de dorpen. De ruimtelijke aspecten van de visie dienen als input voor de omgevingsvisie 2.0. Daarnaast is de kerkenvisie het startpunt voor een verdiepingsslag met de kerkeigenaren in fase 2.
-De leden van de Commissie Omgevingskwaliteit zijn benoemd op basis van de uitgangspunten van de Verordening commissie Omgevingskwaliteit Midden-Delfland, van januari 2023. Inbreng van lokale kennis via maatschappelijke organisaties zoals de historische verenigingen is geborgd.
-
Wij hebben een nieuwe erfgoedverordening laten vaststellen vanwege de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 2024. Het gaat om wetstechnische aanpassingen. De verordening is inhoudelijk niet veranderd.
Instrumenten
- Maatschappelijke verenigingen en organisaties
- Lokaal Sportakkoord
- Subsidieverordening (raad), subsidieregelingen (college)
- Uitvoeringsprogramma’s/samenwerkingsovereenkomsten rond subsidiëring
- Regionale agenda Samenleving –programma Haaglanden
- Cultuurvisie
- Coöperatie coöperatief Beheer Groengebieden Midden-Delfland u.a.
- Erfgoedverordening
- Handboek Erfgoed
- Open monumentendag en Kindermonumentendag
- Notitie Delflandse Trekvaarten
- Kerkenvisie Midden-Delfland fase 1
- De Visie en het uitvoeringsprogramma voor het Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-DelflandWij
Wat is de betrokkenheid van de verbonden partijen?
Met de deelname aan de gemeenschappelijke regeling archeologie Midden-Delfland wordt beoogd op een efficiënte en doelmatige wijze invulling te geven aan de gemeentelijke wettelijke verplichtingen op het gebied van archeologisch onderzoek en het scheppen van de mogelijkheid om vondsten uit opgravingen in een eigen depot onder te brengen. Dit is een zogenaamde ‘lichte’ gemeenschappelijke regeling tussen de gemeenten Delft en Midden-Delfland op basis waarvan de stadsarcheoloog Delft tegen vergoeding de wettelijke taken van een archeoloog in Midden-Delfland mag verrichten.
Vanuit de gemeenschappelijke regeling GGD en Veilig Thuis Haaglanden biedt de afdeling gezondheidsbevordering ondersteuning bij de uitvoering van het lokale sport- en preventieakkoord.
Wat heeft het gekost?
Toelichting financiële afwijking
Uitgaven
Onderschrijding Sport (€ 422.919)
Een openstaande projectsubsidie €387.500 en het resterende deel van een extra budget voor de Dorpshoeve €26.000. Het resterende verschil is een optelsom van kleine bedragen.
Mutaties reserve
Inkomsten
Onderschrijding (€ 456.819)
Algemene reserve:
De totale onderschrijding op het doorschuifbudget implementatie resultaatgericht werken bedraagt € 26.000.
Reserve investeringsprogramma:
De totale onderschrijding op de subsidie DIOS bedraagt € 387.500.
het restant verschil wordt verklaard door meerdere kleine verschillen onder de € 25.000.