Financiele samenvatting

In dit hoofdstuk leest u de financiële samenvatting van de jaarrekening. Hierin staat eerst het algemene financiële beeld en vervolgens de gemeentelijke belastingen en de gemeentelijke reserves.

De jaarrekening 2023 laat een negatief resultaat zien van € 103.656.
Dit is ten opzichte van het begrotingsaldo 2023 van € - 3.373.163 (na vaststelling van de 4e PBW 2023). Tot en met 2022 hanteerden wij het gebruik om het resultaat op basis van de begroting tussentijds te muteren in de algemene reserve. Aangezien het de voorkeur van de BBV heeft om alleen het (werkelijke) gerealiseerde resultaat per jaareinde te muteren op de algemene reserve, op grond van de door de raad vastgestelde resultaatbestemming, hebben wij onze werkwijze hierop aangepast.

Het verschil voor het jaar 2023 tussen het werkelijke resultaat ten opzichte van het begrotingssaldo van € - 3.373.163, wordt voornamelijk verklaard door:

- Beheer Openbare Ruimte: Onderschrijding (U) Milieubeheer (€ 93.876)
- Sociaal Domein en Welzijn: Onderschrijding (U) Maatschappelijk team (€ 245.046)
- Sociaal Domein en Welzijn: Onderschrijding (U) WMO (€ 167.603)
- Sociaal Domein en Welzijn: Overschrijding (I) Vreemdelingen (€ 292.980)
- Economische en sociale zaken: Overschrijding (I) Bijstand (€ 227.171)
- Economische en sociale zaken: Overschrijding (I) Minimabeleid (€ 184.918)
- Algemene dekkingsmiddelen: Overschrijding (I) Algemene uitkering (€ 981.033)
- Overhead: Onderschrijding (U) ambtelijke organisatie (€ 674.654)
- Overhead: Onderschrijding (U) Dienstverlening, Communicatie en Informatievoorziening (€ 367.616)

(U = uitgaven), I = inkomsten))

De vaststelling van de primitieve Begroting 2023 resulteerde in een positief saldo van € 150.714. Vanuit de septembercirculaire 2022 ging daar via de 1e begrotingswijziging 2023 € 59.895 af, samen met de structurele meerjarige mutaties vanuit de 10e begrotingswijziging 2022 van € 111.640. De 2e begrotingswijziging 2023 (vanuit de keuzelijst) resulteerde in een tekort van € 2.189.404. De 1e PBW 2023 sloot vervolgens met een tekort van € 47.095. Evenals de 1e sloot ook de 2e PBW 2023 negatief, met een tekort van € 1.403.573. De 3e PBW kende een positief eindsaldo van € 140.423. Met het positieve saldo van € 147.308 uit deze 4e PBW leidt dit tot een begrotingssaldo van € 3.373.163 (negatief).

Uit onderstaand overzicht blijkt tevens het verloop van de begroting in het jaar 2023 ten opzichten van de vastgestelde begroting 2023.

De belangrijkste oorzaken dat het begrote (negatieve) resultaat van € 3,4 miljoen ten opzichten van het werkelijke resultaat van € 0,1 (negatief) leest u hieronder. Een meer gedetailleerde toelichting leest u in de toelichting op de financiële afwijkingen in de programma’s.

Net als voorgaande jaren zien we tegenvallers binnen het programma Ruimtelijke Ordening, Ontwikkeling en Volkshuisvesting. De opbrengsten van de leges voor omgevingsvergunningen en de baten uit particuliere bouwinitiatieven (€ 0,25 mln.) zijn lager dan geraamd. Daarnaast zijn de baten uit bouwleges ongeveer € 0,35 miljoen lager. Dit wordt veroorzaakt door de vertraging van de incidentele bouwleges. De grondexploitatielasten zijn daarentegen fors overschreden (ca. € 1,8 mln.). We hebben een incidentele onttrekking gedaan uit de voorziening van € 1,8 mln.

Verder is er sprake van een onderschrijding binnen het programma Economische en Sociale Zaken op het beleidsveld Participatiewet en Minimabeleid (€ 0,2 mln.). Zowel de overschrijding van de lasten als de overschrijding van de baten zijn hier voornamelijk toe te schrijven aan de vangnetuitkering vanuit het voorgaande jaar (voordeel van € 0,2 mln.). Op het gebied van minimabeleid is er tevens een klein voordeel, met name op rijksregelingen, zoals bijdragen met betrekking tot de gevolgen van de toeslagaffaire en het project energiearmoede (€ 0,2 mln.).

Een grote 'plus' zit in het programma Sociaal Domein en Welzijn (€ 0,8 mln.). Binnen dit programma gaat het om een onderbesteding van de lasten van ca. € 0,5 mln. en een overschrijding van de baten van ca. € 0,3 mln., bijvoorbeeld ontvangen subsidies met betrekking tot IZA, GALA en 'vreemdelingen'. Hoewel de gerealiseerde lasten voor 'vreemdelingen' lager zijn, bestaat er formeel geen verplichting tot terugbetaling. Hierbij moet rekening worden gehouden met budgetten die zijn aangevraagd maar nog niet zijn uitgevoerd.

Binnen het programma Overhead hebben we een onderschrijding van ongeveer € 1,2 mln. Dit heeft voornamelijk te maken met een onderschrijding van de personeelskosten (salarissen, inhuur, advieskosten en doorbelastingen), ca. € 0,7 mln. Ook zijn er budgetten die in het jaar 2023 nog niet zijn aangewend, met betrekking tot kosten voor Office365 en het resterende budget voor de Toekomstvisie 2050 (ca. € 0,5 mln.). Bij de jaarrekening is een verzoek ingediend om deze budgetten door te schuiven naar het jaar 2024.

Tot slot waren er hogere opbrengsten uit de algemene uitkering van het gemeentefonds (€ 1 mln.) en een aanzienlijke toename in rente-inkomsten (€ 0,2 mln.). De rente is gestegen, waardoor er rente-inkomsten zijn genoten. Vanwege de onzekerheid en de negatieve rente aan het begin van het jaar, is voorzichtigheidshalve geen rekening gehouden met rente-inkomsten, zoals te zien is in de Algemene Dekkingsmiddelen.

In de prognosebrief jaarrekening 2023 hebben wij u geïnformeerd over het voorlopige resultaat (€ 0,46 miljoen negatief). Na controle door de accountant hebben wij nog een aantal correcties moeten doorvoeren, waardoor het uiteindelijke resultaat is uitgekomen op € 0,1 miljoen (€ 124.638 negatief). De uitgevoerde correcties hadden voornamelijk betrekking op wijzigingen in de grondexploitaties en de SiSa (Singel informatie Singel Audit, subsidie regelingen vanuit het Rijk).

Hieronder treft u een overzicht van de belangrijkste verschillen binnen de diverse programma's. Hieronder vindt u het resultaat van zowel de diverse programma’s als van de algemene dekkingsmiddelen en overhead. Een nadere toelichting kunt u vinden bij de programma's.

Analyse resultaat:

Programma	Bedrag	Voordelig/nadelig
Begrotingstekort boekjaar 2023	€ - 3.373.163	Nadelig
01: Vitale dorpen in Midden-Delfland 2025	€ 131.199	Voordelig
02: Bestuur en veiligheid	€ 3.367	Voordelig
03: Beheer, verkeer en milieu	€ 133.821	Voordelig
04: Onderwijs	€ 33.050	Voordelig
05: Welzijn en Wmo	€ 766.725	Voordelig
06: Economische- en sociale zaken	€ 410.068	Voordelig
07: Ruimtelijke ordening, ontw. en volkshuisvesting	€ - 649.626	Nadelig
Algemene dekkingsmiddelen	€ 1.217.031	Voordelig
Overhead	€ 1.223.871	Voordelig
Totaal	€ - 103.656	Nadelig

De totale uitgaven bedroegen in 2023 ca. € 59,5 miljoen. In onderstaand overzicht staat in hoofdlijnen (en in € miljoen) waaraan dit bedrag is besteed.
In de programma’s worden de uitgaven nader toegelicht.

Uitgaven 2023	Bedrag (€ mln)
Midden-Delfland 2025 en economische zaken	3,1
Bestuurlijke organisatie	2,2
Openbare orde en veiligheid (incl. brandweer)	1,8
Beheer onderhoud kapitaalgoederen (excl. afval en riolering)	5,7
Beheer afvalverwijdering en rioleringszorg	5,0
Onderwijs (incl. huisvesting onderwijs)	2,1
Sociaal domein (Jeugd, Wmo, Zorg)	11,8
Sport, Cultuur, Welzijn	1,6
Bijstand, Participatiewet, Minimabeleid	5,7
Bouw- en woningtoezicht en ruimtelijke ordening	3,5
Grondexploitaties	4,7
Personeel, organisatie en overige overhead	10,7
Diverse	1,6
Totaal	59,5

Het saldo 2023 kan kort als volgt worden weergegeven:

Omschrijving	Resultaat 2023
Totaal saldo baten en lasten (mutaties jaarrekening)	€ 2.712.874
Mutaties reserves jaarrekening	€ - 2.609.218
Jaarrekening	€ 103.656

In de jaarrekening is in de tabellen een nadere uitsplitsing opgenomen.

In 2023 zijn de volgende inkomsten uit gemeentelijke belastingen en heffingen gerealiseerd:

Overzicht geraamde inkomsten	Werkelijk 2022	Begroot 2023	Werkelijk 2023
Burgerlijke stand	€ 65.598	€ 77.337	€ 76.898
Rijbewijzen en reisdocumenten	€ 212.357	€ 190.577	€ 179.108
Leges gehandicaptenparkeerplaatsen	€ 8.629	€ 6.420	€ 10.083
Basisregistratie Personen (BRP)	€ 6.461	€ 6.296	€ 7.030
Overige leges burgerzaken	€ 1.817	€ 9.467	€ 1.995
Bruggelden	€ 4.724	€ 5.000	€ 8.403
Monumenten	€ 3.937	€ 1.357	€ 5.953
Verhaal Welstandtoezicht	€ 33.807	€ 29.641	€ 41.375
Huisvestingsvergunning	€ 0	€ 108	€ 0
Algemeen plaatselijke verordening	€ 17.578	€ 15.335	€ 17.176
Bijzondere transporten	€ 0	€ 2.630	€ 1.778
Afvalstoffenheffing	€ 2.644.615	€ 2.536.795	€ 2.535.363
Rioolheffing	€ 1.725.638	€ 1.738.439	€ 1.734.349
Bouwvergunningen	€ 629.606	€ 1.029.197	€ 717.682
OZB	€ 6.038.540	€ 6.364.366	€ 6.385.726
Begrafenisrechten	€ 59.478	€ 64.152	€ 40.080
Toeristenbelasting	€ 0	€ 100.000	€ 97.642

Onze werkwijze met betrekking tot onttrekkingen aan reserves spoort niet met de Kadernota rechtmatigheid. Hierin wordt aanbevolen om onttrekkingen aan reserves conform het begrote bedrag plaats te laten vinden. Het niet opvolgen van deze aanbeveling levert een onrechtmatigheid op bij de jaarrekening controle, tenzij de gemeenteraad expliciet besluit een nadere werkwijze te hanteren. Onze werkwijze is om onttrekkingen op basis van werkelijke uitgaven te doen. De gemeenteraad heeft hier op 17 december 2019 toe besloten.

Na vaststelling van de 4e Periodieke Begrotingswijziging 2023 en verwerking van alle geraamde reservemutaties sluit de algemene reserve per 31 december 2023 op een stand van € 10,4 miljoen. Dit is een toename ten opzichte van de stand per 31 december 2021 (exclusief Resultaat Jaarrekening 2022) van € 0,9 miljoen. Van het jaarrekeningresultaat ad € - 0,1 miljoen stellen wij voor een bedrag van € 1,0 miljoen weer beschikbaar te stellen in 2024. Voor het restant, een bedrag van € - 1,1 miljoen, stellen wij voor dit te onttrekken aan de algemene reserve. Deze neemt hierdoor af tot € 9,3 miljoen.

In onderstaande tabel staat de ontwikkeling van de algemene reserve in 2023 weergegeven. Dit verloop van de algemene reserve is gebaseerd op besluiten van de gemeenteraad.

Algemene reserve	Saldo
Geraamd saldo per 31 december 2022	€ 9.484.258
Resultaat jaarrekening 2022	€ 799.391
Beginsaldo 1 januari 2023	€ 10.283.649

Vermeerdering:
Correctie op begrotingswijziging 5	€ 4.850
NPO gelden	€ 51.014
Doorschuiven vervolgopdracht gebiedsmarkering	€ 20.000
Doorschuiven opstellen landschapsbiografie	€ 23.000
Doorschuiven trekvaart	€ 10.000
Doorschuiven Muural	€ 15.000
Doorschuiven sluipverkeer A4	€ 84.000
Doorschuiven thema geluid	€ 30.000
Doorschuiven Label C	€ 25.000
Doorschuiven 0-beurt meubilair	€ 150.000
Doorschuiven 0-beurt borden	€ 300.000
Doorschuiven 0-beurt markeringen	€ 50.000
Doorschuiven Ingroeivariant kwaliteitsimpuls onderhoud kapitaalgoederen	€ 150.000
Doorschuiven budget (IHP) voor onderwijs en kinderopvang	€ 33.000
Doorschuiven restant op bouwkundig onderhoud	€ 10.000
Doorschuiven Budget voor opstellen beheerplannen	€ 15.000
Doorschuiven Diverse verkeersmaatregelen	€ 35.000
Doorschuiven Baggerwerkzaamheden	€ 100.000
Doorschuiven POK gelden	€ 95.294
Doorschuiven Opstellen kerkenvisie	€ 10.000
Doorschuiven Cultuureducatie op basis van cofinanciering	€ 19.728
Doorschuiven Budget inzake Welzijnsorganisatie SWMD	€ 34.400
Doorschuiven Budget inzake uitvoeringsagenda	€ 311.449
Doorschuiven Maatwerkbudget statushouders	€ 47.746
Doorschuiven Energietoeslag 2023 verwachte aanvragen in 2024	€ 59.823
Doorschuiven Energietoeslag 2023 uitvoeringskosten	€ 6.352
Doorschuiven Budget beleidsplan "Geldzorgen, armoede en schulden"	€ 62.713
Doorschuiven Grondbeleid	€ 10.000
Doorschuiven Uren projectbudget Euterpe 2023	€ 22.000
Doorschuiven Omgevingswet restbudget	€ 175.000
Doorschuiven Hoornbloem (S&D + LWE tezamen)	€ 52.000
Doorschuiven Restantbudget woonvisie	€ 5.986
Doorschuiven WKB budget (omgevingswet)	€ 56.937
Doorschuiven Uitvoeringsbudget Centrumplan Schipluiden	€ 83.873
Doorschuiven Budget liquidatie Harnaschpolder	€ 27.000
Totaal	€ 2.186.164
Verminderingen:
Instandhouding skateroutenetwerk (10 jr t/m 2024)	€ 10.665
Compensatieregeling verenigingen	€ 50.000
Archiefbewaarplaats	€ 20.000
Toegevoegde rente	€ 1.604
Regionale aanpak ouderenzorg	€ 7.000
Doorschuifbudget Maatregelen sluipverkeer A4	€ 10.650
Doorschuifbudget Groot onderhoud asfaltverharding	€ 150.000
Doorschuifbudget Onderhoud markeringen	€ 67.000
Doorschuifbudget Onderhoud wegmeubilair	€ 19.000
Doorschuifbudget Inkoop nieuwe verkeersborden	€ 10.000
Doorschuifbudget Verbeteren verkeerssituaties	€ 25.000
Doorschuifbudget (assistent) Projectleiding Luchthavenbesluit	€ 30.000
Doorschuifbudget Controleren onderzoeken invoering omgevingswet	€ 9.580
Doorschuifbudget Werkzaamheden ODH	€ 22.257
Doorschuifbudget Projecten energietransitie	€ 72.564
Doorschuifbudget Opstellen kerkenvisie	€ 10.000
Doorschuifbudget Aanpak eenzaamheid onder ouderen	€ 35.286
Doorschuifbudget Uitvoeringsbudget inburgering	€ 74.400
Doorschuifbudget POK gelden	€ 84.418
Doorschuifbudget Implementatie resultaatgericht werken	€ 8.000
Doorschuifbudget Uitvoering van MOBW	€ 139.217
Doorschuifbudget Omgevingswet	€ 57.855
Doorschuifbudget Implementatie omgevingswet	€ 207.376
Doorschuifbudget Achterstallig werk omgevingswet	€ 14.652
Doorschuifbudget Herinrichting Centrum Schipluiden	€ 88.300
Doorschuifbudget Herontwikkeling Hoornbloem	€ 45.000
Doorschuifbudget Verwerken BGT mutaties RVO	€ 10.000
Doorschuifbudget Project Hoornbloem	€ 85.080
Doorschuifbudget Opvang frictiekosten invoering nieuwe taken	€ 44.848
Doorschuifbudget Implementatie WOO	€ 23. 987
Doorschuifbudget Inhuur samenleving beleidsfuncties	€ 91.264
Doorschuifbudget Inhuur ambtelijke organisatie	€ 90.000
Integrale vroeghulp	€ 21.852
Correctie op begrotingswijziging 6 uit 2022	€ - 111.640
Doorschuifbudget Project injecteren bomen	€ 50.000
Doorschuifbudget Beleidsevaluatie gebiedsmarkering	€ 10.130
Doorschuifbudget Energiearmoede	€ 49.146
Doorschuifbudget Kosten VVE MFA 't Lint	€ 46.000
Doorschuifbudget Huisvestingsprogramma	€ 21.836
Doorschuifbudget Cultuurmenu	€ 8.560
Doorschuifbudget Ontwikkeling dashboard	€ 35.000
Doorschuifbudget Primair budget	€ 3.590
Doorschuifbudget Omgevingswet uitvoeringsbudget	€ 42.750
CAO-gemeenten 2023 verlofsparen	€ 305.136
Totaal	€ 2.097.364

Het hierboven gespecificeerde verloop van de Algemene reserve is gebaseerd op besluiten van de gemeenteraad, die direct of indirect hebben bijgedragen aan de instandhouding en verdere ontplooiing van onze gemeente.